Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tặng chân dung Hồ Chủ tịch cho Đại úy Vũ Văn Cường tại Văn phòng Trung ương Đảng năm 2023 - Ảnh: Tác giả cung cấp
Từ đồng làng xứ Thanh đến biên cương Tây Bắc
Sinh ra nơi miền quê nghèo của tỉnh Thanh Hóa, tuổi thơ của Vũ Văn Cường gắn chặt với mùi bùn đất, những thửa ruộng nối dài dưới nắng chiều và những bữa cơm còn đượm vị thiếu thốn. Trong những đêm trăng sáng, bên bếp lửa bập bùng, anh thường được nghe ông bà kể về những ngày gian khổ đi dân công hỏa tuyến phục vụ chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa - những bước chân không quản hiểm nguy, những gánh nặng vượt mưa bom bão đạn để tiếp sức cho chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" của dân tộc ta.
Chính những câu chuyện ấy đã trở thành ngọn lửa âm ỉ cháy trong tim, hun đúc trong anh ước mơ trở thành người lính, nối bước cha anh viết tiếp trang sử của quê hương bằng chính tuổi trẻ của mình, đứng nơi đầu sóng ngọn gió bảo vệ biên cương Tổ quốc.
Năm 2015, sau khi tốt nghiệp Học viện Biên phòng, Vũ Văn Cường được phân công công tác tại Đồn Biên phòng Si Pha Phìn, một địa bàn biên giới hiểm trở, nóng bỏng với đủ loại tội phạm, đặc biệt là tội phạm ma túy. Đứng trước muôn trùng gian khó, người sĩ quan trẻ không nao núng, luôn nêu cao tinh thần "tiền phong, gương mẫu", quyết tâm đem kiến thức, lý tưởng, lòng dũng cảm và trái tim nhiệt huyết để giữ bình yên cho nhân dân.
Đối mặt súng đạn - chiến công viết bằng máu và ý chí
Với đặc điểm địa hình núi cao, hiểm trở, đường biên giới dài và đi lại phức tạp, Si Pa Phìn từ lâu là điểm nóng của các đường dây ma túy xuyên quốc gia. Trong 10 năm công tác trong lực lượng chuyên trách phòng chống ma túy và tội phạm thuộc BĐBP tỉnh Điện Biên, Thiếu tá Vũ Văn Cường đã trực tiếp luồn rừng lội suối, trinh sát, tham mưu, chỉ huy bắt giữ, điều tra, xử lý 299 vụ án, chuyên án, với 390 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ hơn 600 kg ma túy các loại, hàng chục vũ khí nóng, phương tiện và nhiều tài sản phạm pháp khác.
Mỗi chuyên án là một cuộc đấu trí sinh tử, nơi anh và đồng đội phải nằm rừng nhiều ngày, chịu rét, chịu muỗi vắt, vượt qua những tình huống cận kề cái chết.
Có lẽ không ai quên được chuyên án ĐB223 - một trận đánh đầy kịch tính giữa rừng núi Điện Biên hiểm trở. Vũ Văn Cường được giao chỉ huy tổ đánh bắt chính, mật phục nhiều ngày trong điều kiện khắc nghiệt. Khi 3 đối tượng vận chuyển ma túy từ Lào vào Việt Nam lọt vào ổ phục kích, phát hiện bị BĐBP vây bắt, tên cầm đầu đã rút súng chống trả điên cuồng hòng thoát thân.
Nhưng bằng sự mưu trí và dũng cảm, Vũ Văn Cường cùng đồng đội đã nhanh chóng khống chế được đối tượng. Hai đối tượng còn lại vừa rút dao để chống trả, vừa lợi dụng địa hình hiểm trở để tháo chạy. Với ý chí tấn công tội phạm đến cùng, sau nhiều giờ quần thảo với các đối tượng tội phạm, anh và đồng đội đã khống chế, bắt giữ được 2 tên còn lại. Chuyên án thành công bắt giữ được cả 3 tên tội phạm, thu giữ 7 bánh heroin, 1 kg ma túy đá và 1 khẩu súng quân dụng, 2 dao nhọn, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho lực lượng phá án.
Là một người lính trinh sát đặc nhiệm phòng chống ma túy và tội phạm, khi đấu tranh các chuyên án, vụ án đã không ít lần anh phải đối mặt với họng súng, lưỡi dao của những tên tội phạm về ma túy. Nhưng đó là lần đầu anh cảm nhận rõ ràng ranh giới giữa sống và chết chỉ cách nhau một hành động.
Thiếu tá Vũ Văn Cường và đồng đội tham gia bắt giữ tội phạm ma túy - Ảnh: Tác giả cung cấp
Đấu trí với trùm ma túy và cám dỗ bạc tỷ
Cuối năm 2021, chuyên án ĐB1221p2 đi vào lịch sử lực lượng phòng chống ma túy và tội phạm, BĐBP tỉnh Điện Biên.
Từ nguồn tin của nhân dân, kết hợp với công tác trinh sát, Thiếu tá Vũ Văn Cường đã trực tiếp điều tra, phát hiện một đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy số lượng lớn từ Lào vào Việt Nam, qua địa bàn do Đồn Biên phòng Si Pha Phìn quản lý để đưa đi Lai Châu tiêu thụ. Sau khi cùng các trinh sát nắm chắc phương thức, thủ đoạn và quy luật hoạt động của các đối tượng trong đường dây, Vũ Văn Cường đã trực tiếp tham mưu cho cấp trên xác lập chuyên án mang bí số ĐB1221p2 để đấu tranh triệt phá. Quá trình đấu tranh chuyên án, Vũ Văn Cường được giao nhiệm vụ trực tiếp bắt giữ đối tượng vận chuyển ma túy.
Kết quả, sau nhiều ngày đêm theo dõi, mật phục trong rừng sâu, hồi 4h45 ngày 3/2/2022 (tức ngày mùng 3 Tết Nguyên đán Nhâm Dần) tại khu vực ngã ba Nậm He, anh cùng đồng đội đã bắt giữ một đối tượng khi đang vận chuyển trái phép 72 bánh heroine. Quá trình bắt giữ đối tượng này đã lao thẳng xe máy vào tổ công tác và dùng dao nhọn để chống trả điên cuồng hòng chạy thoát. Nhưng bằng kinh nghiệm và hành động mưu trí, Vũ Văn Cường cùng đồng đội đã khống chế, bắt giữ được đối tượng, thu giữ được tang vật, đảm bảo an toàn cho bản thân, đồng đội và nhân dân ở khu vực phá án.
Tiếp đó, cùng ngày, anh và tổ đánh án bắt thêm 2 đối tượng cầm đầu đường dây. Trong 2 đối tượng này có một tên trùm đã có 2 lệnh truy nã đặc biệt nguy hiểm về ma túy, mang theo gần 500 triệu đồng. Khi bị bắt, hắn đã cố gắng đề nghị hối lộ tổ đánh án 3 tỷ đồng để được thả, nhưng tổ công tác, dưới sự chỉ huy của Vũ Văn Cường, đã kiên quyết bắt giữ, dẫn giải các đối tượng về đơn vị, hoàn chỉnh hồ sơ để xử lý theo quy định pháp luật.
Nối dài những chiến công…
Giữa tháng 6/2025, chỉ trong 3 ngày, Vũ Văn Cường tiếp tục trực tiếp tham gia và chỉ đạo đấu tranh thành công 2 chuyên án, bắt giữ 3 đối tượng, thu 12.400 viên ma túy tổng hợp và 2 bánh heroin. Những con số ấn tượng ấy không chỉ cho thấy sự sắc bén về nghiệp vụ, mà còn là tinh thần thép - "đánh án như đánh giặc", không khoan nhượng với tội phạm.
Với những chiến công dày đặc và tinh thần học tập, rèn luyện không ngừng, Thiếu tá Vũ Văn Cường đã vinh dự nhận: Huân chương Chiến công hạng Ba (năm 2022); Điển hình tiên tiến tiêu biểu toàn quốc trong phòng, chống ma túy (năm 2023); Gương mặt trẻ tiêu biểu toàn quốc (2024); Chiến sĩ thi đua toàn quân (2025) và nhiều bằng khen của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, UBND tỉnh Điện Biên...
Đặc biệt, anh là một trong số rất ít người được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trực tiếp trao tặng bức chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, tại Văn phòng Trung ương Đảng, trong chương trình "Hồ Chí Minh – Hành trình khát vọng" năm 2023. Đó không chỉ là phần thưởng cao quý, mà là minh chứng cho một hành trình đầy máu, mồ hôi, nước mắt và lý tưởng sống vì dân, vì nước.
Phó Đồn trưởng Vũ Văn Cường vận động quần chúng phòng chống và tố giác tội phạm trên địa bàn do Đồn Biên phòng Si Pha Phìn quản lý - Ảnh: Tác giả cung cấp
Xa nhà, nhưng không cô đơn
Công tác nơi núi cao rừng sâu, xa gia đình vài trăm cây số, nhưng trái tim người lính ấy luôn ấm áp nhờ có hậu phương vững chắc. Người vợ nơi quê nhà – người phụ nữ tảo tần nuôi con, chăm sóc cha mẹ hai bên, là chỗ dựa tinh thần để anh yên tâm công tác, vững bước nơi núi rừng biên cương Tây Bắc của Tổ quốc. Mỗi lần trò chuyện qua sóng điện thoại, chị chỉ nói ngắn gọn: "Anh cứ yên tâm làm nhiệm vụ".
Câu nói ấy, với anh, là mệnh lệnh, là niềm tin để tiếp tục bước vào những cuộc đấu trí sinh tử phía trước.
Thiếu tá Vũ Văn Cường không chỉ là một trinh sát sắc sảo, dũng cảm, mà còn là tấm gương điển hình trong học tập và làm theo Bác Hồ. Anh không ngừng tự rèn luyện phẩm chất đạo đức, phương pháp công tác, phát huy tinh thần "7 dám" của người cán bộ quân đội – dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đối mặt với khó khăn, thử thách…
Chia sẻ với người viết, Thiếu tá Vũ Văn Cường nói: "Tôi chỉ muốn làm tốt nhất nhiệm vụ của người lính Biên phòng để nhân dân có thể yên tâm ngủ ngon giữa núi rừng Tây Bắc này".
Trong thời bình, những người như Thiếu tá Vũ Văn Cường chính là "người hùng thầm lặng" nơi biên cương, không ồn ào, không hoa mỹ, nhưng mỗi chiến công là một nét chạm khắc vào bức tượng đài của lòng quả cảm.
Si Pa Phìn vẫn gió rừng thổi lộng và nơi ấy, người lính trẻ xứ Thanh vẫn đang lặng lẽ giữ gìn từng tấc đất, từng giấc ngủ bình yên cho nhân dân.
Lê Sơn
