Ngày 29/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch năm 2026, kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025 phát triển kinh tế - xã hội; cơ cấu lại nền kinh tế.
Hệ lụy của bạo lực học đường nghiêm trọng, lâu dài
Tham gia góp ý kiến, quan tâm đến vấn đề bạo lực học đường đang diễn biến phức tạp, ĐBQH Nguyễn Thị Hà (đoàn Bắc Ninh) cho rằng, bạo lực học đường hiện nay không chỉ là câu chuyện với học sinh mà phức tạp hơn, nguy hiểm hơn khi giáo viên trở thành nạn nhân và học sinh lại trở thành người gây ra bạo lực.
Bạo lực cũng còn diễn biến rất phức tạp trên không gian mạng, theo đại biểu, hệ lụy của bạo lực học đường là vô cùng nghiêm trọng và lâu dài.
Về thể chất, nhiều học sinh bị thương tật, thậm chí tử vong, về tinh thần, nhiều em sang chấn, rối loạn tâm lý, trầm cảm, tự cô lập.
"Những giáo viên bị bạo lực phải sống trong lo sợ, dễ tổn thương và mất dần niềm tin vào giá trị tôn sư trọng đạo. Những vụ việc bạo lực học đường không còn là hiện tượng đơn lẻ, không chỉ gây bàng hoàng dư luận mà còn đặt ra một câu hỏi nhức nhối: Phải chăng kỷ cương học đường đang dần bị xem nhẹ?", bà Hà đặt vấn đề.
ĐBQH Nguyễn Thị Hà (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo đại biểu, áp lực của nhiều giáo viên hiện nay không phải là đồng lương mà là nỗi sợ hãi trong chính môi trường làm việc của mình.
Đại biểu cho rằng, xã hội có xu hướng đẩy mọi trách nhiệm về nhà trường, xem việc ngăn chặn bạo lực là trách nhiệm của giáo viên mà quên rằng bạo lực học đường không sinh ra từ một phía.
Theo bà Hà, đây là kết quả của tác động đan xen giữa 3 trụ cột: gia đình, nhà trường và xã hội.
Gia đình là trường học đầu tiên của mỗi người, là nền tảng hình thành nhân cách. Nhưng một số cha mẹ hiện nay lại thiếu thời gian, thiếu kỹ năng giáo dục cảm xúc, không kiểm soát được việc con xem những sách báo, phim ảnh, game có tính bạo lực cao, thậm chí có người thể hiện hành vi bạo lực trước mặt con.
"Một đứa trẻ không tự nhiên hung hăng hay vô cảm, đó có thể là kết quả của một môi trường gia đình thiếu yêu thương, thiếu kỷ luật và thiếu tấm gương", nữ đại biểu chia sẻ.
Về phía nhà trường, một số trường còn nặng về thành tích, chưa chú trọng giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, các biện pháp kỷ luật chưa thực sự có hiệu quả với những tình huống bắt nạt xảy ra, còn có giáo viên thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc và xử lý tình huống bạo lực.
Từ phía xã hội, chúng ta đang sống trong thời đại truyền thông, mạng xã hội bùng nổ nơi một hành vi bạo lực có khi lại được tán dương bằng rất nhiều lượt xem và lượt like. Xã hội thiếu gắn kết, thờ ơ và đổ lỗi cho nhà trường.
Nữ đại biểu đánh giá cao Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 19 (có hiệu lực vào ngày 31/10/2025). Thông tư quy định hình thức kỷ luật cao nhất là viết bản kiểm điểm hoặc phê bình. Theo đại biểu, tinh thần nhân văn, hướng đến giáo dục phục hồi thay vì trừng phạt là đáng trân trọng, tuy nhiên, theo bà sự nhân văn trong kỷ luật học sinh chỉ có thể được phát huy hiệu quả khi được bảo đảm bằng hệ thống hỗ trợ và tư vấn tâm lý học đường chuyên nghiệp.
Thông tư 19 có đề cập đến hoạt động khuyên bảo, theo dõi, tư vấn, phối hợp với nhà trường nhưng hiện nay thì phần lớn trường học Việt Nam lại chưa có đội ngũ tư vấn tâm lý học đường chuyên nghiệp.
"Tại nhiều nơi, phòng tư vấn tâm lý học đường còn ở trên danh nghĩa và giáo viên chủ nhiệm phải tự xoay xở khi chưa được đào tạo chuyên sâu về kỹ năng xử lý", đại biểu nói.
Cần quy định trách nhiệm liên đới với phụ huynh
Từ thực tế đó, đại biểu Nguyễn Thị Hà kiến nghị, đối với gia đình cần quy định trách nhiệm liên đới với phụ huynh khi con, em là học sinh vi phạm bạo lực nghiêm trọng. Đưa giáo dục kỹ năng làm cha mẹ, giáo dục cảm xúc và chương trình đào tạo cộng đồng, coi đây là nội dung bắt buộc trong các hoạt động dân cư, công đoàn, hội phụ nữ, đoàn thể.
Quang cảnh phiên họp (Ảnh: Media Quốc hội).
Đối với nhà trường, tăng cường tư vấn tâm lý học đường thực chất, mỗi cụm trường nên có tối thiểu một chuyên gia tâm lý được đào tạo bài bản, xây dựng cơ chế phản ứng nhanh trong trường học, kết nối với công an, chính quyền địa phương và cơ sở y tế khi xảy ra bạo lực.
Đối với xã hội, các nền tảng mạng xã hội cần có trách nhiệm hơn trong việc đưa thông tin nhằm kiểm soát nội dung bạo lực mạng cũng như bạo lực học đường, cần rà soát, đánh giá tính khả thi và hiệu quả khi triển khai Thông tư 19, nhằm cân bằng giữa nhân văn và kỷ luật.
Đại biểu cũng đề nghị bổ sung các hình thức kỷ luật mang tính phục hồi nhưng vẫn đủ sức răn đe, điều chỉnh hành vi để học sinh có thể nhận ra sai lầm và không tái phạm.
"Một nền giáo dục không thể hạnh phúc nếu người dạy bị xúc phạm, người học bị bạo hành và cả hai cùng chịu tổn thương về thể chất và tinh thần. Hạnh phúc trong giáo dục chỉ có thể được xây dựng trên nền tảng kỷ cương, nhân ái và trách nhiệm", đại biểu nhấn mạnh.
