Thống nhất 1 bộ SGK: Cần tham khảo các bộ sách đã phát hành, tích hợp ưu điểm

28/10/2025 13:00

ĐBQH Trương Xuân Cừ tin tưởng với quá trình tích hợp, chọn lọc từ nhiều bộ sách đã có, ban soạn thảo sẽ có sự chuẩn bị đầy đủ, chu đáo để bộ SGK dùng chung kịp thời được đưa vào sử dụng trong năm học tới.

Dự thảo Luật giáo dục sửa đổi Điều 32 theo hướng quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc. 

Nội dung này nhận được sự quan tâm, góp ý kiến của các ĐBQH. Vừa qua tại phiên thảo luận tổ về 3 dự án luật liên quan đến lĩnh vực giáo dục và đào tạo, gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi). 

1 bộ SGK giúp đảm bảo chất lượng và tính khách quan

Trao đổi với Người Đưa Tin bên hành lang Quốc hội, ĐBQH Trương Xuân Cừ (đoàn Hà Nội) nhấn mạnh, việc lựa chọn một bộ sách giáo khoa dùng chung trên toàn quốc theo Nghị quyết 71 là hoàn toàn hợp lý, bởi điều này khắc phục những hạn chế khi nhiều bộ sách cùng tồn tại.

"Một bộ sách thống nhất không chỉ đảm bảo tính đồng bộ trên các vùng miền và địa bàn, mà còn định hướng rõ ràng về chính trị, văn hóa và đạo đức truyền thống. Trong khi đó, nếu vẫn duy trì nhiều bộ sách, sự khác biệt về định hướng và tích hợp nội dung là điều khó tránh khỏi", đại biểu phân tích.

Video: ĐBQH Trương Xuân Cừ (đoàn Hà Nội) chia sẻ với Người Đưa Tin bên hành lang Quốc hội.

Theo ông Cừ, một ưu điểm nổi bật khác là thuận lợi cho giáo viên trong giảng dạy, xây dựng phương pháp và trao đổi kinh nghiệm. Khi mọi người cùng sử dụng một bộ sách, kinh nghiệm giảng dạy dễ được chia sẻ, các phương pháp sư phạm cũng được phát triển một cách đồng bộ.

Việc thống nhất sách còn giúp tránh lãng phí tài chính, bởi một bộ sách có thể được sử dụng nhiều năm, trong khi nếu liên tục thay đổi bộ sách, các thế hệ học sinh sau sẽ không thể tận dụng tài liệu cũ.

Đồng thời, một bộ sách dùng chung cũng giúp việc kiểm tra, đánh giá và xác định chuẩn kiến thức trở nên dễ dàng và đồng bộ hơn, tránh tình trạng sách khác nhau dẫn đến mức độ nông sâu kiến thức không đồng đều.

Ông Cừ cũng cho biết, trước đây, việc biên soạn nhiều bộ sách nhằm đảm bảo tính dân chủ, phát huy trí tuệ xã hội và đáp ứng nhu cầu vùng miền. 

Tuy nhiên, việc lựa chọn sách thực tế lại phụ thuộc vào các nhà trường, do đó khó tránh khỏi những yếu tố cảm tính, quan hệ xã giao hay sở thích riêng. Vì vậy, một bộ sách duy nhất sẽ giúp đảm bảo chất lượng và tính khách quan.

Thống nhất 1 bộ SGK: Cần tham khảo các bộ sách đã phát hành, tích hợp ưu điểm - Ảnh 1.

Bộ sách Kết nối tri thức và cuộc sống của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam hiện đang được nhiều chuyên gia đánh giá cao.

Liên quan đến việc biên soạn một bộ sách giáo khoa thống nhất, đại biểu Cừ cho rằng ban biên soạn cần tranh thủ tham khảo tất cả các bộ sách đã phát hành, tích hợp những ưu điểm của các bộ sách. Đồng thời cập nhật thêm các kiến thức mới phù hợp với sự phát triển của khoa học và công nghệ.

"Còn những vấn đề cốt lõi, mang tính chất kiến thức cơ bản thì chúng ta tận dụng các bộ sách cũ", ông Cừ chia sẻ.

Trước băn khoăn, lo lắng liệu bộ sách giáo khoa mới có kịp cho năm học tới hay không, chất lượng bộ sách mới thế nào? Đại biểu đoàn Hà Nội nói: "Chúng ta đầy đủ tự tin, tin tưởng vào ban soạn thảo khi hiện nay đã có nhiều bộ sách để tích hợp, tham khảo".

Đại biểu cũng lưu ý, ngoài nội dung thì cần cố gắng in một bộ sách giáo khoa chất lượng cả về hình thức và nội dung, không chỉ dùng được một năm mà có thể dùng lâu dài. Như vậy, mới thể hiện được tính ưu việt của bộ sách, giúp tiết kiệm chi phí cho phụ huynh và học sinh.

Cần hướng dẫn cụ thể cơ chế lựa chọn, sử dụng SGK

Nêu ý kiến thảo luận tại tổ, ĐBQH Ma Thị Thuý (đoàn Tuyên Quang) đồng tình với chủ trương Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất trên phạm vi toàn quốc.

Việc này đảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, đặc biệt đối với vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, nơi điều kiện kinh tế, cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên còn hạn chế.

Tuy nhiên, bà đề nghị cần làm rõ phạm vi khái niệm "một bộ sách giáo khoa thống nhất", đây có phải là bộ sách bắt buộc sử dụng trên toàn quốc hay chỉ là bộ sách chuẩn do Nhà nước biên soạn và phát hành miễn phí, trong khi các bộ khác vẫn được phép lựa chọn?

Đại biểu Ma Thị Thúy cũng kiến nghị Chính phủ cần hướng dẫn cụ thể cơ chế lựa chọn và sử dụng sách giáo khoa để tránh tình trạng áp dụng cứng nhắc, gây xáo trộn hoặc lãng phí, nhất là khi các cơ sở giáo dục đã đầu tư nhiều bộ sách khác nhau theo chương trình hiện hành. 

Về quy định miễn phí sách giáo khoa cho học sinh, bà bày tỏ sự đồng tình và nhấn mạnh đây là chính sách nhân văn, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 

Thống nhất 1 bộ SGK: Cần tham khảo các bộ sách đã phát hành, tích hợp ưu điểm - Ảnh 2.

ĐBQH Ma Thị Thuý (Ảnh: Phạm Thắng).

Theo bà, dự thảo Luật cần quy định rõ hơn cơ chế cung cấp, quản lý và tái sử dụng sách giáo khoa; đồng thời khuyến khích mô hình thư viện sách giáo khoa dùng chung tại các trường, đặc biệt ở vùng khó khăn, nhằm hạn chế lãng phí và nâng cao ý thức giữ gìn sách của học sinh.

ĐBQH Dương Khắc Mai (đoàn Lâm Đồng) cho biết, qua tiếp xúc cử tri, nhiều phụ huynh bày tỏ băn khoăn về việc tồn tại nhiều bộ sách giáo khoa, bởi điều này có thể gây trở ngại cho học sinh khi chuyển trường nếu chương trình học khác nhau. 

Đại biểu cho rằng việc thống nhất một bộ sách giáo khoa trên phạm vi toàn quốc là giải pháp hợp lý, đồng thời đề nghị cần quy định rõ quy trình in ấn, phát hành và sử dụng bộ sách để bảo đảm tính kế thừa, tránh lãng phí và giảm gánh nặng tài chính cho phụ huynh, học sinh.

Đại biểu Thái Văn Thành (đoàn Nghệ An) cũng nhận định, việc áp dụng thống nhất một bộ sách giáo khoa không chỉ bảo đảm bình đẳng trong tiếp cận tri thức, mà còn giúp giảm áp lực quản lý cho cơ quan quản lý giáo dục, hỗ trợ nhà trường trong quá trình tổ chức dạy học, nhất là khi học sinh di chuyển hoặc chuyển trường.

Tham khảo thêm
Tham khảo thêm
Bộ sách giáo khoa dùng chung cho cả nước được biên soạn thế nào?Thống nhất 1 bộ SGK: Cần tham khảo các bộ sách đã phát hành, tích hợp ưu điểm - Ảnh 4.