
Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về người cao tuổi Việt Nam chủ trì cuộc họp - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, trong thời gian qua, công tác chăm lo cho người cao tuổi (NCT) được triển khai toàn diện trên nhiều lĩnh vực.
Nước ta đã bước vào giai đoạn già hóa dân số
Hơn 14,1 triệu người có thẻ BHYT, 61,0 triệu lượt KCB BHYT, chi phí hơn 58.000 tỷ đồng; 225.000 NCT tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện, cùng hàng triệu người nhận trợ cấp xã hội, hưu trí xã hội.
80% NCT được quản lý hồ sơ sức khỏe; cả nước có trên 100 bệnh viện có khoa Lão, hàng chục nghìn giường bệnh và nhân viên y tế, cùng hàng vạn tình nguyện viên.
Về đời sống tinh thần, NCT được miễn giảm vé tham quan, xem phim, tham gia phong trào văn hóa, thể thao, với gần 80.000 câu lạc bộ văn hóa thu hút hơn 3 triệu hội viên, trên 9.000 câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau với hơn 330.000 thành viên.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại cuộc họp - Ảnh: VGP/Đức Tuân
"Chính sách chăm lo NCT đã được bao trùm từ an sinh, y tế, văn hóa, thể thao, giao thông, pháp lý đến đời sống tinh thần, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và phát huy vai trò NCT", Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương nói.
Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Y tế cho biết, nước ta đã bước vào giai đoạn già hóa dân số, từ 9,5 triệu NCT năm 2014 lên 16,5 triệu năm 2025 và dự báo thành nước có dân số già vào 2036.
"Già hóa dân số đặt ra nhiều thách thức về y tế, an sinh, lao động và dịch vụ cộng đồng, trong khi đời sống một bộ phận NCT, nhất là ở vùng sâu vùng xa, còn khó khăn", Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương nói.
Cần có chính sách phát triển "kinh tế bạc"
Đại diện Hội Người cao tuổi Việt Nam cũng cho rằng, Việt Nam đang trong quá trình già hóa dân số rất nhanh, đòi hỏi chúng ta cần chủ động thích ứng trong kỷ nguyên mới.
Ông Trương Xuân Cừ - Phó Chủ tịch Hội người Cao tuổi Việt Nam cho biết, công tác NCT gồm 3 trụ cột là bảo vệ, chăm sóc và phát huy.
Về vấn đề chăm sóc, hiện chúng ta có khoảng 500 cơ sở chăm sóc với 12.000 người đang được chăm sóc, đây là con số quá khiêm tốn. Về vấn đề phát huy, nền kinh tế bạc (hay kinh tế tóc bạc, là khái niệm này mô tả những hoạt động, sản phẩm và dịch vụ được phát triển để đáp ứng nhu cầu của NCT) đang được quan tâm phát triển tại nhiều nước. Ở Nhật, những người 65 tuổi trở lên đóng góp 20% GDP; Mỹ, người trên 50 tuổi đóng góp 46% GDP. Ông Cừ đề nghị, Chính phủ cần xây dựng đề án về phát triển nền kinh tế bạc cũng như kịp thời có các chính sách, giải pháp khuyến khích phát triển các cơ sở chăm sóc NCT.

Chủ tịch Hội người Cao tuổi Việt Nam Nguyễn Thanh Bình phát biểu - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Đại diện Hội Người cao tuổi cũng cho biết sẽ tổ chức 'Diễn đàn kinh tế bạc' thường niên để thúc đẩy phát triển nền kinh tế bạc tại Việt Nam.
Tại cuộc họp, các đại biểu cũng trao đổi về các giải pháp làm sao hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư về phát triển mô hình viện dưỡng lão chăm sóc NCT; làm sao mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có bệnh viện lão khoa hoặc bệnh viện đa khoa có chuyên khoa lão khoa.

Đại diện Bộ Xây dựng phát biểu - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Các đại biểu thảo luận các giải pháp đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút tư nhân đầu tư dịch vụ chăm sóc NCT.
Nỗ lực lớn trong xây dựng chính sách cho NCT
Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đánh giá, thời gian qua, các cơ quan đã tích cực chuẩn bị, tham mưu, báo cáo và trình cấp có thẩm quyền nhiều chủ trương, chính sách quan trọng.
Chẳng hạn như Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân – trong đó có nhiều nội dung rất cụ thể liên quan đến dân số và chính sách với người cao tuổi.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long đánh giá, thời gian qua, các cơ quan đã tích cực chuẩn bị, tham mưu, báo cáo và trình cấp có thẩm quyền nhiều chủ trương, chính sách quan trọng - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 176 hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm xã hội và Nghị định 188 hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm y tế; đồng thời phê duyệt nhiều đề án, chiến lược lớn, như Chiến lược quốc gia về người cao tuổi, Đề án phát triển câu lạc bộ liên thế hệ, Đề án chuyển đổi xanh, chuyển đổi số…
Đây là những kết quả đáng ghi nhận, thể hiện nỗ lực rất lớn trong công tác thể chế hóa chính sách của Đảng và Nhà nước đối với NCT.
Chi gần 6.400 tỷ đồng cho trợ cấp xã hội và lương hưu
Về các hoạt động cụ thể của Hội Người cao tuổi và các cơ quan liên quan, Phó Thủ tướng cho rằng, các hoạt động được tổ chức khá toàn diện, sôi nổi và có sức lan tỏa tốt.
Ví dụ, Hội đã tổ chức thành công Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập, Tháng hành động vì người cao tuổi, chương trình "Mắt sáng cho người cao tuổi", các hoạt động thăm hỏi, tặng quà, khám sức khỏe, gây quỹ… Tổng số tiền vận động xã hội hóa, gây quỹ trong 9 tháng của Hội đạt khoảng 20 tỷ đồng, phục vụ cho nhiều chương trình thiết thực.
Về việc thực hiện chế độ, chính sách an sinh, đã đạt những kết quả cụ thể. Trong 9 tháng đầu năm, ngân sách nhà nước đã chi gần 6.400 tỷ đồng cho trợ cấp xã hội và hưu trí xã hội.
Hiện có khoảng 2,8 triệu NCT hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH và gần 70% người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ...
Những con số này thể hiện sự quan tâm ngày càng sâu sắc của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội đối với NCT.
Bên cạnh kết quả đạt được, vẫn còn một số hạn chế. Phó Thủ tướng lưu ý 2 vấn đề. Một là, việc chăm sóc NCT ở vùng sâu, vùng xa, nông thôn còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều cụ vẫn gặp khó khăn trong ăn ở, đi lại, thuốc men, chăm sóc y tế.
Hai là, nguồn lực đầu tư cho công tác người cao tuổi còn thấp, so với các nước phát triển thì còn khoảng cách xa.
Lượng hóa cụ thể các chính sách ưu đãi, khuyến khích xây cơ sở chăm sóc NCT
Về nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị phải chuyển mạnh tư duy chính sách, tập trung vào chính sách chăm lo và phát huy vai trò NCT. Các bộ, ngành, địa phương cần sớm ban hành kế hoạch hành động thực hiện các chương trình mục tiêu, các chiến lược đã được duyệt.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị phải chuyển mạnh tư duy chính sách, tập trung vào chính sách chăm lo và phát huy vai trò NCT - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Phó Thủ tướng cho rằng, có 2 vấn đề nổi lên khi khuyến khích tư nhân xây dựng các cơ sở chăm sóc NCT là đất đai và thuế. "Các đồng chí xem có thể lượng hóa chính sách này như thế nào, có thể quy định ngay tại dự thảo nghị quyết trình Quốc hội hay các luật có liên quan", Phó Thủ tướng nói. "Có như thế chúng ta mới tăng số lượng các cơ sở chăm sóc NCT".
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương rà soát, củng cố mạng lưới bệnh viện lão khoa tại các tỉnh, thành, trước hết là có đề án đánh giá hệ thống y tế lão khoa này, hoàn thành trong quý I năm 2026.
Theo Phó Thủ tướng, hiện chính sách về NCT khá nhiều, nằm ở các văn bản khác nhau và không phải cứ có chính sách ra là làm được ngay. Có những cái phải sửa đổi, bổ sung luật, có những cái phải có kinh phí. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Y tế nghiên cứu xây dựng một đề án hệ thống hóa, đánh giá tổng thể toàn bộ các chính sách chăm sóc NCT, "xác định rõ những việc gì cần phải làm, đang làm đến đâu, đang nằm ở đâu, ai làm", "chứ nói chung chung thì rất khó thực hiện".
Phó Thủ tướng đề nghị Hội Người cao tuổi Việt Nam chủ trì phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để sơ kết, tổng kết, đánh giá các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác NCT; đồng thời hoan nghênh Hội chủ trì tổ chức hội nghị về "kinh tế bạc".
Bộ Xây dựng chú ý lồng ghép chính sách nhà ở xã hội cho người cao tuổi. Bộ KHCN chủ trì, phối hợp với các cơ quan hỗ trợ, tạo điều kiện để người cao tuổi tham gia đẩy mạnh chuyển đổi số, khởi nghiệp.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường quan tâm đến chính sách thuế, phối hợp với Hội Người cao tuổi tổ chức ngày hội "Người cao tuổi trồng cây nhớ ơn Bác Hồ".
Các cơ quan báo chí truyền thông tăng cường tuyên truyền về quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước, giúp xã hội hiểu đúng, thay đổi tư duy về việc chăm sóc NCT.
Đức Tuân