Một ngày trôi qua, chúng ta có thể va phải một lời nói vô tình, hành động thiếu suy nghĩ của người khác, hoặc chỉ đơn giản là một sự việc xảy ra không như ý muốn, một kỳ vọng không mang lại kết quả.
Lửa giận bốc lên, sự bực dọc xâm chiếm, và gần như ngay lập tức, ta tìm kiếm một đối tượng để trút bỏ. Khi kể lể, than vãn về lỗi lầm của người khác với bạn bè, đồng nghiệp, chúng ta tìm thấy một cảm giác hả hê, một sự đồng tình nhất thời như thể vừa tìm được đồng minh để trừng phạt kẻ đã khiến mình bực bội.
Cảm giác thỏa mãn đó chỉ là ảo ảnh. Chúng ta đang rơi vào một cái bẫy tinh vi do chính mình giăng ra. Đó là cái bẫy của thói quen tệ hại: Trốn tránh trách nhiệm bản thân. Mỗi lần đổ lỗi, ta lại nhường quyền kiểm soát cuộc đời mình cho người khác, biến mình thành nạn nhân của hoàn cảnh, của những con người xung quanh.
Dòng chảy độc hại ấy len lỏi và ăn mòn, hủy hoại hạnh phúc từ bên trong. Ta càng đổ lỗi, năng lượng tiêu cực càng tích tụ, niềm vui càng lụi tàn, và những vết thương tinh thần càng không bao giờ có cơ hội lành lại.
Nếu tinh ý một chút, ta sẽ nhận ra một sự thật bất ngờ: Những gì xảy ra xung quanh ta, những người ta gặp, những mối quan hệ ta có, tất cả đều không phải ngẫu nhiên mà là tấm gương phản chiếu chính những “mảnh vỡ” bên trong ta.
Một người đồng nghiệp khó tính, một công việc nhàm chán, một mối quan hệ không hoàn hảo… Chúng ta thường than vãn và đổ lỗi cho những điều ấy, nhưng thực ra, đó chính là những vết đứt gãy, những nỗi đau chưa được chữa lành từ quá khứ đang được bộc lộ ra thế giới bên ngoài.
Thay vì hóa giải những điều đó bằng sự chấp nhận và lòng biết ơn vì một bài học nhận được, chúng ta lại để những nỗi đau cũ kỹ ấy kiểm soát. Chúng ta càng tập trung vào vết thương, vết thương sẽ càng trở nên nghiêm trọng và lan rộng.
Điều này giống như con thú bị thương, thay vì rút mình về hang để tự chữa lành, nó lại cứ cố lao ra ngoài chiến đấu, khiến vết thương càng rỉ máu, hao tổn thêm năng lượng và sức khỏe. Con người cũng vậy. Càng cố gắng chiến đấu với thế giới bên ngoài, ta càng làm tổn thương chính mình, càng đánh mất cơ hội tìm thấy bình yên và hạnh phúc.
Hạnh phúc không nằm ở việc thay đổi thế giới bên ngoài, mà nằm ở việc chữa lành thế giới bên trong. Cuộc đời chỉ thay đổi khi ta tự thay đổi. Và bước đi đầu tiên trên con đường ấy là chấp nhận rằng không ai có thể làm ta tổn thương, trừ khi ta cho phép điều đó xảy ra.
Viết đến đây, tôi chợt nhớ đến câu chuyện mà nhà thiết kế thời trang La Hằng chia sẻ. Câu chuyện của chị là lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng đầy sâu sắc về sức mạnh của việc nhìn nhận lại chính mình. Chị kể về trải nghiệm làm một người đi ngược – tức là trở thành “người truy lỗi” đầy tinh tế và dũng cảm.
Chị kể, cứ mỗi khi va chạm với ai đó mà lòng cảm thấy tức tưởi, muốn lập tức quy kết lỗi lầm cho đối phương, chị không vội vàng phản ứng. Thay vào đó, chị lặng lẽ lùi lại một bước, tạm thời tách mình ra khỏi sự việc. Sự tức giận không được bộc lộ, lời phàn nàn không được thốt ra. Chị để sự việc lắng xuống, để cảm xúc được bình ổn.
Cuối ngày, khi màn đêm buông xuống, La Hằng dành thời gian ngồi lại một mình, trong một không gian tĩnh lặng, để đối thoại với chính mình. Chị bắt đầu truy tìm “lỗi” của bản thân. Chị không hỏi: “Tại sao người ấy lại làm vậy?”, mà thay vào đó, chị đặt ra những câu hỏi như: “Điều gì trong mình đã thu hút sự việc này?”, “Phản ứng của mình có thực sự cần thiết không?”, “Nếu mình hành xử khác đi, tìm lời nói khác đi, thì kết quả có thay đổi không?”.
Đó là một quá trình tự vấn đầy trung thực. La Hằng nhận ra rằng sự bực mình, tức giận không phải hoàn toàn do đối phương tạo ra, mà là do chính những “nút thắt” vô hình bên trong chị. Có thể là nỗi sợ bị từ chối, cảm giác không được công nhận, sợ bị người kia đàn áp, sợ mình bị thiệt hại, hay chỉ đơn giản là một sự mệt mỏi đã tích tụ. Chị không đổ lỗi cho người khác vì đã chạm vào những nút thắt đó, mà chị cảm ơn vì họ đã vô tình giúp chị nhìn thấy những tổn thương cần được chữa lành.
Việc “truy lỗi chính mình” đã trở thành một thói quen thường nhật của nhà thiết kế La Hằng. Bằng cách tập trung vào việc thay đổi hành vi của bản thân thay vì cố gắng thay đổi người khác, chị đã mở ra một cánh cửa mới cho cuộc đời mình.
Việc nhận ra và chịu trách nhiệm với những cảm xúc và hành động của bản thân đã giúp La Hằng giải phóng năng lượng, không còn bị vướng mắc vào những cuộc chiến vô bổ với thế giới bên ngoài. Mỗi lần truy lỗi, mỗi lần thay đổi, chị lại thăng hoa hơn, trưởng thành hơn. Tầng năng lượng của chị được nâng lên, thu hút những điều tích cực và tốt đẹp.
Công việc ngày càng thuận lợi, những mối quan hệ trở nên hòa hợp, và thành công đến một cách tự nhiên. Dường như mười năm qua, chị không những chẳng già đi theo năm tháng, mà cứ tự nhiên trẻ trung, đẹp đẽ, tươi sáng như bản thân chị là một điều kỳ diệu.
Đó chính là sức mạnh của việc làm chủ bản thân, và cũng là biểu hiện rõ nét của luật nhân quả. Khi ta gieo hạt giống của sự tự vấn, của lòng bao dung và trách nhiệm, ta sẽ gặt hái được những quả ngọt của sự bình yên và thành công. La Hằng đã chứng minh rằng hạnh phúc không phải là không gặp bất trắc, mà là cách chúng ta lựa chọn đối diện với những bất trắc ấy.
Hãy thử nhìn vào mình mỗi khi gặp việc bất ý, đừng vội vàng chỉ trích hay đổ lỗi. Hãy lùi lại, bình tĩnh hít thở, và truy tìm lỗi lầm của chính mình. Bởi vì, con đường ngắn nhất để đến với hạnh phúc chính là con đường đi vào nội tâm.
