Tiếng Việt là linh hồn của dân tộc
(Chinhphu.vn) – Việc gìn giữ và lan tỏa tiếng Việt luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm sâu sắc. Trong mỗi chuyến công tác ở nước ngoài, lãnh đạo cấp cao luôn dành thời gian gặp gỡ cộng đồng, tặng sách, trao đổi trực tiếp với các lớp tiếng Việt. Điều này đã tiếp thêm động lực to lớn cho đội ngũ giáo viên kiều bào, những người đang tận tâm giữ gìn tiếng Việt, “linh hồn của dân tộc” nơi đất khách.
Phát vé miễn phí cho khán giả tham gia đại nhạc hội ‘Việt Nam trong tôi’
Theo Ban tổ chức, đại nhạc hội "Việt Nam trong tôi" sẽ diễn ra vào lúc 20 giờ ngày 26/8, tại sân Bắc - Trung tâm Triển lãm Việt Nam (xã Đông Anh, Hà Nội), quy tụ nhiều nghệ sĩ nổi tiếng, như: Soobin Hoàng Sơn, Hòa Minzy, Erik, Đức Phúc, Anh Tú, Quân AP, Dương Hoàng Yến, nhóm nhạc Chillies…
Vé tham dự đại nhạc hội sẽ được phát miễn phí cho khán giả để đông đảo công chúng cùng hòa mình vào không gian âm nhạc. Chương trình chỉ dành cho khán giả từ 14 tuổi trở lên.
Khán giả nhận vé trong 3 ngày, từ ngày 20 - 22/8, tại Nhà hát Lớn, Hà Nội. Thời gian nhận vé: Sáng từ 9 giờ - 11 giờ; chiều 13 giờ - 16 giờ. Số lượng vé phát mỗi ngày là 3.000 vé. Khi đi nhận vé, khán giả mang theo căn cước công dân (bản gốc) để đối chiếu thông tin tránh trùng lặp.
Trong quá trình nhận vé, khán giả sẽ xếp hàng tại cửa Nhà hát Lớn theo line hướng dẫn, xuất trình căn cước công dân cho nhân viên kiểm tra. Sau đó, nhân viên sẽ ghi nhận thông tin và phát tối đa 2 vé/người. Khán giả kiểm tra vé trước khi rời quầy.
Ban tổ chức cho biết, vé không được mua bán, chuyển nhượng dưới mọi hình thức. Ban tổ chức có quyền từ chối cấp vé nếu phát hiện vi phạm quy định. Đồng thời, vé sẽ không cấp lại nếu bị mất hoặc hư hỏng.
Đại nhạc hội "Việt Nam trong tôi" do Bộ VH,TT&DL chỉ đạo, là dịp để thế hệ trẻ cùng nhìn lại chặng đường 80 năm của đất nước. Đồng thời, đây cũng là dịp để nâng cao nhận thức, niềm tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước của đông đảo công chúng.
Với chủ đề "Việt Nam trong tôi", đêm nhạc là nơi các nghệ sĩ và khán giả cùng bày tỏ tình yêu Tổ quốc. Những ca khúc được lựa chọn không chỉ mang âm hưởng hào hùng của lịch sử mà còn thể hiện vẻ đẹp của con người, đất nước Việt Nam, khơi dậy niềm tự hào dân tộc.
Siêu mẫu Minh Tú 'ẩn ý' nhắc Hoa hậu Thùy Tiên
Dù đang vướng phải vòng lao lý nhưng cái tên Thùy Tiên vẫn khiến nhiều người quan tâm, đặc biệt ngày 12/8 vừa qua chính là sinh nhật lần thứ 27 của nàng hậu.
Đáng chú ý, vào đúng ngày này "bà trùm Hoa hậu" Phạm Kim Dung – người từng quản lý Thùy Tiên cũng có động thái đặc biệt.
Theo đó, trên trang cá nhân, bà Phạm Kim Dung đăng tải story nhắn nhủ lời chúc nhưng không nói rõ danh tính: "Chúc mừng sinh nhật em. Hãy luôn mạnh khỏe em nhé!". Lời chúc này trùng đúng vào ngày sinh nhật của Hoa hậu Thùy Tiên, từ đó khiến cư dân mạng cho rằng "bà trùm Hoa hậu" đang nhắn nhủ tới Miss Grand International 2021.
Siêu mẫu ẩn ý nhắc tới người bạn đặc biệt vào đúng ngày sinh nhật của Hoa hậu Thùy Tiên.
Không chỉ “bà trùm Hoa hậu” Phạm Kim Dung, trên trang cá nhân của siêu mẫu Minh Tú vào đúng ngày 12/8, cô đã đăng tải dòng trạng thái chúc mừng sinh nhật đầy ẩn ý nhưng không nói rõ danh tính.
“Chúc mừng sinh nhật bạn. Ngay cả trong những thời điểm khó khăn, chúc bạn tìm thấy sức mạnh, hy vọng và sự can đảm để hướng tới những ngày tươi sáng hơn phía trước. Chúc bạn bình an, mạnh khỏe, và một tương lai đầy những điều tốt đẹp hơn”, Minh Tú viết.
Được biết, Minh Tú với vai trò là một siêu mẫu và từng là HLV catwalk cho Thùy Tiên trước khi lên đường tham gia Miss Grand International 2021.
Họ không chỉ là cô trò mà còn là những người bạn thân thiết, chia sẻ những kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau trong sự nghiệp suốt nhiều năm qua.
Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố.
Trước đó, vào ngày 19/5, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra lệnh khởi tố, bắt tạm giam đối với Nguyễn Thúc Thùy Tiên (Hoa hậu Thùy Tiên) về tội "Lừa dối khách hàng" với vai trò đồng phạm với các bị can thuộc Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt.
Cơ quan điều tra xác định Thùy Tiên được hưởng gần 7 tỷ đồng tiền hoa hồng từ hoạt động bán hơn 135.000 hộp sản phẩm (tổng doanh thu gần 18 tỷ đồng). Dù biết rõ hàm lượng chất xơ trong sản phẩm rất thấp, công dụng không đúng như quảng cáo, nhưng Thùy Tiên vẫn thông tin sai lệch nhằm đánh lừa người tiêu dùng.
Thậm chí, khi bị phát hiện có gian dối, Miss Grand International 2021 đã sử dụng chiêu trò đề xuất ký hợp đồng “hợp thức hóa” quảng cáo nhằm né trách nhiệm pháp lý của vai trò cổ đông.
Tại cơ quan chức năng, Thùy Tiên khai nhận: "Khi mà em thấy sản phẩm này có nhiều ý tưởng hay ho thì em đã nói với mọi người em muốn tham gia điều hành. Em nghĩ là tầm giữa tháng 12/2024, sau phiên livestream đầu tiên. Khi mà mình là người nổi tiếng thì trách nhiệm của mình sẽ rất là lớn, mọi người sẽ vì mình mà mua sản phẩm rất là nhiều".
Ngô Kiến Huy, Vũ Cát Tường hứa hẹn 'gây bão' tại Anh Trai Say Hi
Mùa 2 của “Anh Trai Say Hi” với chủ đề “Sức mạnh nguyên bản - rất real rất riêng” không chỉ là sân khấu thi đấu, mà còn trở thành không gian để mỗi thí sinh kể chuyện bằng cá tính đặc trưng qua âm nhạc.
Ban tổ chức chương trình mới đây đã chính thức công bố 30 cái tên sẽ tham gia Anh Trai Say Hi mùa 2 gồm nhiều gương mặt nổi bật như: Ngô Kiến Huy, Vũ Cát Tường, BigDaddy, Karik, Negav ...
Trong đó, hai cái tên Ngô Kiến Huy và Vũ Cát Tường đặc biệt nhận được sự chú ý của khán giả.
Bởi cả 2 được mong đợi sẽ tỏa sáng theo cách riêng, một bên là nghệ sĩ giải trí chuyên nghiệp, một bên là nhạc sĩ sâu sắc, cá tính. Sự đối lập này hứa hẹn tạo nên nhiều khoảnh khắc thú vị và cảm động.
Thậm chí, sự xuất hiện của 2 gương mặt đình đám này có thể trở thành biểu tượng mới cho sự giao thoa giữa cảm xúc cá nhân và nghệ thuật giải trí trong sân chơi âm nhạc.
Ca nhạc sĩ Vũ Cát Tường.
Vũ Cát Tường vốn nổi tiếng với chất giọng giàu cảm xúc, khả năng sáng tác đa dạng và cá tính âm nhạc riêng biệt. Sự tham gia của giọng ca "Yêu xa" không chỉ nâng tầm chất lượng âm nhạc mà còn phá vỡ mọi giới hạn quen thuộc của chương trình Anh Trai Say Hi.
Bởi, sự tham gia của một giọng ca nữ vào chương trình có tên gọi “Anh trai” đã nhận về không ít ý kiến trái chiều.
Trên trang cá nhân, Vũ Cát Tường bày tỏ: “Chuyến này "xuống núi" hướng ngoại full-time. Vũ Cát Tường Say "Hi" tất cả mọi người nhé”.
Ca sĩ Ngô Kiến Huy.
Về phía Ngô Kiến Huy, việc anh góp mặt ở Anh Trai Say Hi mùa 2 như lời khẳng định cho sự trở lại nghiêm túc với âm nhạc - lĩnh vực đưa tên tuổi nam ca sĩ đến gần với công chúng.
Bên cạnh đó, khán giả còn kỳ vọng ở vị thế là một người "anh cả", nam ca sĩ sẽ dẫn dắt chương trình bằng sự duyên dáng, hài hước và tinh thần “chạy show dữ dội” của mình.
“Anh Trai Ngô Kiến Huy Say Hi. Như đã hứa, Ngô Kiến Huy đã quay trở lại với âm nhạc cùng visual mới lạ. Cả nhà thấy thế nào? Đủ wow chưa. Hãy cùng Ngô Kiến Huy “mở khoá” những skill mới trong chương trình nhé!”, giọng ca Truyền thái y chia sẻ.
Sau những chia sẻ của Ngô Kiến Huy, dưới bài đăng của anh đã có rất đông bạn bè, anh chị em nghệ sĩ và người hâm mộ đồng loạt gửi gửi lời chúc mừng: "Lên anh mình ơi", Tóc Tiên cổ vũ; "Đồng chí cứ vậy cho tôi", Phan Mạnh Quỳnh nhắn nhủ; "Kỳ này hình tượng cool ngầu nha", Jun Phạm chia sẻ; "Không nhận ra con bé muội muội của tôi luôn á. Thương chúc bé thành công lớn nha", diễn viên Tiến Luật viết...
Lằn ranh giữa sáng tạo nghệ thuật và lập trình số: Cần có chế tài riêng?
>>> Bài 1: Khi nghệ thuật được lập trình hóa
Trong khi người dùng trí tuệ nhân tạo (AI) đang kiếm tiền từ truyện, nhạc, podcast đến video… thì hệ thống thuế và pháp luật lại chưa kịp điều chỉnh. Những khoảng trống trong việc đánh thuế và xác định quyền sở hữu trí tuệ đang đặt ra thách thức lớn cho nhà quản lý.
Hành lang pháp lý còn bỏ ngỏ
Chỉ với vài cú nhấp chuột, một người không cần biết viết nhạc, dựng video hay kể chuyện cũng có thể tạo ra sản phẩm nội dung hấp dẫn nhờ vào các công cụ như ChatGPT, ElevenLabs, Suno hay Sora. Những “sản phẩm số” này được đăng tải lên các nền tảng và nhanh chóng thu hút tương tác, mở ra cơ hội sinh lời qua quảng cáo, tài trợ, bán hàng hay quyên góp.
Tuy nhiên, đằng sau sự dễ dàng đó là câu hỏi khó trả lời: Khi người tạo ra nội dung không thực sự là người sáng tác, không viết kịch bản, không vẽ tranh, không thu âm thì có được coi là sáng tạo hợp pháp để hưởng các chính sách ưu đãi không? Và nếu có doanh thu, thì sẽ bị đánh thuế ra sao?
Theo các văn bản luật hiện hành, tác giả chỉ có thể là con người tự nhiên trực tiếp sáng tạo sản phẩm. Do đó, nếu nội dung được tạo ra từ lệnh do người dùng nhập vào hệ thống AI, và AI tự động sinh ra sản phẩm thì chủ thể thực sự của tác phẩm là ai?
Người dùng không trực tiếp sáng tạo, còn AI lại không phải là pháp nhân có tư cách pháp lý. Kết quả là những sản phẩm do AI sinh ra khó có thể được công nhận quyền tác giả hay quyền sở hữu trí tuệ, khiến quyền khai thác, chuyển giao, bảo hộ pháp lý trở nên mong manh, thậm chí bất khả thi.
Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh thông Luật chia sẻ, vấn đề lớn nằm ở dữ liệu huấn luyện AI. Rất nhiều mô hình sử dụng dữ liệu thu thập từ Internet, trong đó có không ít tác phẩm đã được đăng ký bản quyền. Nếu AI học từ những nội dung đó và tạo ra sản phẩm giống hoặc phái sinh, thì có thể vi phạm quyền sao chép, quyền cải biên.
Câu hỏi về trách nhiệm pháp lý cho đầu ra vi phạm cũng chưa có lời giải rõ ràng: Liệu người dùng nhập lệnh, nhà phát triển thuật toán hay đơn vị cung cấp nền tảng AI sẽ chịu trách nhiệm nếu nội dung tạo ra bị xem là sao chép hay bóp méo tác phẩm gốc?
“Luật Việt Nam bảo vệ mạnh mẽ quyền nhân thân của tác giả, bao gồm quyền ghi tên và bảo toàn toàn vẹn nội dung tác phẩm. Nhưng hiện chưa có quy định cụ thể xử lý các biến thể phi đạo đức do AI tạo ra, chẳng hạn như cắt ghép tác phẩm vào những mục đích không lành mạnh”, luật sư Diệp Năng Bình cho biết.
Chân dung Edmond de Belamy (2018), được xem là bức họa AI đầu tiên, được bán với giá kỷ lục 432.500 USD. Ảnh: ITN.
Khó thu thuế từ những “nhà sáng tạo ẩn danh”
Trên thực tế, đa phần các nội dung do AI tạo ra được phát tán qua các tài khoản không định danh. Người dùng có thể giấu danh tính, nhận doanh thu qua ví điện tử, tài khoản ngân hàng nước ngoài hoặc các nền tảng trung gian, khiến việc truy vết và đánh thuế trở nên vô cùng khó khăn.
Ở nhiều quốc gia, các nhà hoạch định chính sách đã bắt đầu hành động. Tại Mỹ, Cơ quan Thuế vụ (IRS) đang nghiên cứu cách đánh thuế với nội dung AI thương mại hóa mà không có đóng góp trực tiếp từ nghệ sĩ hay người sáng tạo truyền thống.
Liên minh châu Âu thông qua Đạo luật Dịch vụ số (DSA), buộc các nền tảng phải minh bạch về nguồn gốc nội dung, đặc biệt là những nội dung deepfake hoặc có yếu tố gây nhầm lẫn. Ở châu Á, Hàn Quốc và Nhật Bản cũng đang xem xét khung pháp lý liên quan đến thuế và bản quyền cho người sử dụng AI tạo nội dung thương mại.
Tại Việt Nam, đã có những trường hợp người dùng AI tạo video kể chuyện, giọng đọc tự động, tổng hợp tin tức bằng giọng nổi tiếng… và kiếm được hàng trăm triệu đồng. Thế nhưng, do không có quy định cụ thể về việc phân loại, kiểm soát và đánh thuế với nội dung do AI tạo ra, các cơ quan chức năng vẫn loay hoay trong việc xác định hành vi vi phạm và áp dụng chế tài phù hợp.
“Chúng ta đang đối mặt với một loại hình ‘kinh doanh phi hình thể’, không tài sản, không đăng ký doanh nghiệp, không minh bạch thu nhập. Nếu không có cách tiếp cận mới để kiểm soát dòng tiền trên các nền tảng số, rất khó đảm bảo công bằng trong nghĩa vụ thuế”, một chuyên gia từ ngành thuế nhận định.
Không thể miễn thuế mãi cho AI
Luật sư Diệp Năng Bình nhấn mạnh, cần nhanh chóng xây dựng khung pháp lý phù hợp, nguy cơ thất thu ngân sách sẽ ngày càng lớn. Đồng thời, niềm tin vào thị trường sáng tạo sẽ bị xói mòn, khi người sáng tạo chân chính bị cạnh tranh bởi những sản phẩm không rõ nguồn gốc, không mang giá trị nghệ thuật thực sự.
Các chuyên gia đồng thuận rằng Việt Nam cần khẩn trương xây dựng luật riêng hoặc điều chỉnh các luật hiện hành để kiểm soát nội dung số do AI tạo sinh. Trước mắt, cần làm rõ các khái niệm như “tác giả AI”, “người vận hành AI”, “nội dung tổng hợp từ máy móc”... từ đó xác lập nghĩa vụ thuế, quy định đăng ký bản quyền, cơ chế xử lý tranh chấp và truy cứu trách nhiệm pháp lý khi phát sinh vi phạm.
Song song đó, việc tăng cường phối hợp giữa cơ quan thuế, hải quan, ngân hàng và các nền tảng số sẽ giúp kiểm soát hiệu quả hơn dòng tiền từ nội dung số, vốn đang luân chuyển phức tạp và ẩn danh.
Việc đánh thuế và kiểm soát nội dung AI không chỉ là vấn đề tài chính, mà còn là câu chuyện về công lý trong thời đại công nghệ. Để đảm bảo công bằng cho người lao động sáng tạo, luật pháp không thể chậm chân so với công nghệ. Chỉ khi hành lang pháp lý theo kịp, trí tuệ nhân tạo mới có thể phát triển như một công cụ phụ trợ tích cực, thay vì trở thành vùng xám cho những hành vi né tránh trách nhiệm và bóp méo giá trị sáng tạo thật sự.
Thảo... 'Lai'
.t1 { text-align: center; }
Nó đem thắc mắc hỏi má. Má lặng im. Hỏi ba. Ba chỉ mỉm cười. Thay cho câu trả lời, ba kéo nó vào lòng, vuốt ve làn tóc mây mượt mà đến ngang lưng của nó, rồi âu yếm thơm lên làn tóc ấy như muốn nói với nó rằng: “Mặc thiên hạ xằng bậy tùm lum, chỉ có là con của ba má thì mới được cưng chiều, yêu thương như thế!”…
Năm lên sáu tuổi, nó đi học, ở lớp có hai bạn trùng tên, để phân biệt, cô quy ước bạn kia là Thảo “A”, nó là Thảo “B”; nhưng các bạn vẫn cứ Thảo “lai” mà réo. Ban đầu, Thảo không thưa, như một cách phản kháng với tên gọi mà nó không muốn. Nhưng các bạn gọi miết, bắt Thảo phải thưa mới chịu. Từ đó, nó chấp nhận biệt danh một cách miễn cưỡng.
Mười ba tuổi, cơ thể Thảo phổng phao hơn các bạn cùng trang lứa. Nó đã dậy thì. Thảo soi gương, thấy mình rất khác các bạn. Tóc đen như má, nhưng mắt thì lại màu nâu, mũi cao thẳng dài. Đặc biệt, nước da của Thảo trắng như trứng gà bóc vỏ, dù nó đã cố tình đi nắng không nón mũ, để da cháy đen như lũ con gái cùng trang lứa, nhưng không được, da đỏ hồng lên, hết nắng lại trắng như bình thường!
- Cha tao bảo, trước khi má lấy ba nó, chuyển về vùng quê này sinh sống, má nó làm gái ở Sài Gòn rồi đẻ ra nó. Chắc chắn, ba thiệt của nó là lính Mỹ... Thằng Sửu oang oang công bố tin động trời giữa lớp.
- Không phải! Ba tao là bộ đội giải phóng. Ba từ Bắc vào Nam đánh giặc rồi lấy má tao. Thảo gào lên uất ức rồi khóc tức tưởi. Cô giáo xuất hiện, thằng Sửu bị gọi lên Ban giám hiệu viết bản kiểm điểm.
Trong buổi sinh hoạt cuối tuần, cô giáo chủ nhiệm giơ tờ giấy khai sinh của Thảo lên rồi nói với cả lớp.
- Học bạ và giấy khai sinh của bạn Nguyễn Phương Thảo đều ghi có cha là Nguyễn Mạnh Chiến thương binh, bộ đội phục viên; mẹ là Huỳnh Phương Thanh, nghề nghiệp nội trợ. Những gì Sửu nói về bạn là không đúng và đã bị kỷ luật. Từ nay, cô cấm các em không được gọi là Thảo “lai”nữa, rõ chưa?!
“Rõ rồi ạ!?”. Cả lớp đồng thanh theo. Thằng Sửu cúi gằm mặt xuống bàn học. Bố nó là lính chế độ cũ, cùng xóm với nhà Thảo. Nó nghe lỏm câu chuyện đó giữa ba và má rồi kể lại không thêm không bớt. Khi ba thằng Sửu bị nhà trường mời lên làm việc, lúc trở về, ông giận lắm, lôi Sửu ra cho một trận đòn nhừ tử. Trận đòn đủ để nó biết sợ chứ không phục, vì rõ ràng, tai nó đâu có điếc! Từ hôm đó, thằng Sửu kiềng mặt Thảo, không dám trêu chọc nữa.
Nhưng biệt danh “lai” thì vẫn bám lấy Thảo. Một chiều, có bà dáng vẻ phốp pháp từ Sài Gòn xuống đặt vấn đề xin nhận Thảo “lai” làm con nuôi. Bà ta dúi vào túi má một xấp tiền với lời hứa sẽ cho Thảo ăn sung, mặc sướng; sau này nếu làm thủ tục đi trót lọt, còn đón cả ba má Thảo sang bển theo diện đoàn tụ.
Má Thảo hất tay ra không nhận xấp tiền bự đó rồi mắng xối xả vào mặt người đàn bà lạ: “Kỳ quặc, con tui chứ có phải con gà, con heo đâu mà bán…!”. Ba thì từ tốn hơn, ông nói nhỏ vào tai người người đàn bà ấy câu gì đó, đủ để bà ta lặng lẽ rời đi.
Sau này, Thảo mới biết, bà muốn mua cái hình dáng lai tây của Thảo. Chuyện mắc cười, nhưng thiệt. Nghe nói là để làm thủ tục xin xuất cảnh sang Hoa Kỳ.
Bữa cơm hôm đó, Thảo đột nhiên nói với má:
- Con muốn có em bé!
Không khí gia đình chùng xuống. Ba lặng lẽ mang điếu cày ra sân rít sòng sọc một hơi dài, rồi đăm chiêu nhìn làn khói trắng uốn éo bay lên một cách vô thức. Còn má thì ôm nó vào lòng thủ thỉ.
- Con cái là trời cho. Đâu phải muốn là được. Nhà có một mình con, ba má càng dành tình yêu thương chớ sao!
Má nói đúng, nó được ba cưng, má chiều, không như những đứa cùng lứa, suốt ngày bị la mắng vì biếng làm việc nhà. Nhưng nó muốn làm một phép thử, để coi em sinh ra có giống hình hài như nó hay không?...
Ấy là câu chuyện của hơn bốn mươi năm về trước. Còn Thảo bây giờ đã là một phụ nữ tuổi ngũ tuần, đang cùng con gái ở chung nhà với ông Chiến bà Thanh. Khi con Thảo vừa đầy tuổi, chồng Thảo bỏ đi làm ăn xa, rồi biền biệt tin tức không về…
* * *
Những năm đầu giải phóng, Sài Gòn như một bãi rác khổng lồ, quần áo, tư trang của ngụy quân được trút bỏ, vứt vương vãi khắp nơi, trôi bồng bềnh trên sông Sài Gòn. Các lực lượng quân quản, thanh niên sinh viên khí thế ngút trời, đang cố gắng dọn dẹp xóa đi những tàn tích của chế độ cũ.
Ánh đèn thành phố bật sáng, một cô gái lững thững đi bộ đến khu vực cầu Tân Cảng. Đến đoạn giữa của cầu, cô nhìn xuống dòng nước lững thững trôi, đang cuốn đi những rác rưởi chảy xuôi ra biển... Cô thầm nghĩ, mình cũng là một trong những thứ rác rưởi ấy. Người như cô sẽ không còn chỗ đứng tại thành phố này.
Ánh mắt cô hướng về phía Tây Sài Gòn, nơi ăn chơi phồn hoa một thời của “hòn ngọc viễn Đông”, rồi cô lại cúi gằm mặt xuống, nhìn chăm chăm vào khoảng tối đen ngòm dưới dòng nước. Cô đang định leo qua lan can để lao mình xuống khoảng tối ấy thì có tiếng quát to làm cô giật mình:
- Cô kia, làm gì ở đấy!
Theo quán tính, cô dừng lại, ngoái đầu về phía sau, nhìn thấy một anh bộ đội giải phóng, đeo khẩu AK sau vai, nét mặt nghiêm nghị. Cô hoảng hốt, luống cuống leo qua lan can, nhưng không kịp!
- Cô làm cái quái gì thế, muốn chết à? Cô không thấy, bao thanh niên đang hồ hởi đón chào thành phố giải phóng, chung tay xây dựng cuộc sống mới. Thế mà cô!
Vừa nói, anh bộ đội vừa kéo tay cô gái về phía đầu cầu, nơi có trạm gác của Ban quân quản.
- Tôi xin ông, đừng đưa tôi đến đó, tôi còn có đứa con trong bụng! Cô gái nói trong tiếng đứt quãng vì lo sợ.
Đến lúc này, anh bộ đội mới có dịp quan sát cô gái: Dù không son phấn, nhưng với hàng lông mày tỉa nhỏ, đôi lông mi uốn cong, khuôn mặt trái xoan xinh xắn, chiếc quần ống loe bó sát đôi chân dài thon thả, anh bộ đội phần nào đoán được lý do vì sao cô sợ bị đưa tới Ban quân quản.
- Có phải cô làm ở bên kia thành phố, nơi những quán Bar girl hoạt động xung quanh căn cứ không quân của chế độ cũ?
Cô gái không trả lời, mà cúi gằm mặt xuống đất. Anh bộ đội giải phóng chợt nhận ra câu hỏi của mình kém phần tế nhị nên quay sang hỏi han nhà cửa, quê quán cô gái ở đâu, có còn ai thân thích không? Khi biết quê cô gái ở miền Tây Nam bộ, gia đình ly tan trong chiến tranh, cô cũng không muốn quay về vùng quê đó vì mặc cảm đứa con lai trong bụng, anh bộ đội giọng trầm xuống:
- Thế bây giờ cô định đi đâu? Tôi sẽ đưa cô về đó. Nhưng cô phải hứa sẽ không làm chuyện gì dại dột...
Cô gái ngoan ngoãn gật đầu. Đó cuộc đối thoại làm lên duyên phận giữa ông Chiến, bà Thanh. Anh bộ đội giải phóng mang trong mình niềm trắc ẩn của một sinh viên văn khoa buông bút nghiên nhập ngũ vào Nam đánh giặc, đã giang tay bao bọc cô gái.
Anh đứng ra nhận là cha đứa trẻ trong bụng cô. Mới đầu chỉ là tình thương để cứu cô khỏi sự bế tắc. Sau dần, cuộc hôn nhân giả tạo ấy đã nảy sinh tình cảm thật, họ yêu nhau và nguyện gắn bó với nhau suốt đời.
Chỉ tiếc, những tháng ngày ăn rừng ở rú, ngoài căn bệnh sốt rét và vết thương trái nắng trở trời hành hạ, ông còn bị phơi nhiễm chất độc da cam. Ngày trẻ, ông chưa nhận thức được tác hại của thứ chất độc giết người này. Nhưng việc bà Thanh cứ sẩy thai hoài, làm ông chợt nhận ra rằng, đến cỏ cây còn không mọc được trên những cánh rừng Trường Sơn, nơi đơn vị ông hành quân qua, nữa là một con người bằng xương thịt như ông.
* * *
Chiếc xe ô tô đỗ sịch đầu ngõ làm những ánh mắt đổ dồn vào một người nước ngoài cao, gầy, tóc trắng xóa, da nhăn nheo, đầy những vết đồi mồi, run rẩy chống ba-toong bước xuống, tập tễnh đi vào nhà ông Chiến. Bên cạnh ông ta là một cô gái Việt. Cô ta giới thiệu đến từ một tổ chức phi chính phủ hỗ trợ cựu binh Hoa Kỳ. Người đàn ông nước ngoài có tên là John Mackenze từng là phi công quân sự tại Sài Gòn, nay trở lại Việt Nam tìm con gái thất lạc trong chiến tranh.
“Tìm con gái thất lạc tại sao lại đến đây?”, Thảo chột dạ nhìn về phía ba Chiến nhưng thấy vẻ mặt ông rất bình thản.
Từ ngày bà Thanh mất vì suy tim, Thảo thấy thái độ ba rất lạ. Ông trầm tư, ít nói, trái ngược với tính cách sôi nổi trước kia. Thì cũng phải, má Thanh mất là một cú sốc đối với ông. Vậy nên, Thảo nghĩ phải gần gũi, dành sự quan tâm nhiều hơn đến ba.
Nhưng mỗi khi Thảo thể hiện sự quan tâm đó bằng những món đồ, lúc thì mấy lọ thực phẩm chức năng để chữa trị xương khớp, lúc thì mấy hộp yến để ông bồi bổ sức khỏe; ông đều nạt, ông thương hai mẹ con Thảo vất vả, ngày ngày đẩy chiếc xe ba bánh tự chế đi bán dạo bắp xào ở cổng trường tiểu học có kiếm được là bao, lo ông chi cho mệt!
Rồi ông còn nói với mẹ con Thảo, nguyện vọng cuối đời muốn trở ra Bắc sinh sống và chết trên mảnh đất quê hương… Ông nói toàn những điều gở, khó lọt tai. Thảo đời nào cho ông đi! “Trẻ cậy cha, già cậy con”, ông chỉ có đúng Thảo là con gái, công ơn sinh thành còn chưa đền đáp, ai lại phó mặc ông một mình ngoài đó.
- Ba xin lỗi đã không đủ dũng cảm nói ra sự thật. Ba bị bệnh không thể có con chung với má. Ba chỉ có một mình Thảo là con nên không muốn ai giành mất. Ba thật ích kỷ phải không?! Nhưng má con không còn nữa, giờ là lúc con cần biết gốc gác của mình…
Giọng ông Chiến vỡ vụn trong nước mắt. Tất cả những lời ông thốt ra được cô gái trẻ dịch lại cho ông Mackenze nghe. Người cựu binh Mỹ tiến đến ôm lấy bờ vai đang rung lên vì xúc động của người đàn ông nhỏ bé, nhưng mang trong mình trái tim lớn đầy nghĩa hiệp, đã thay ông bao bọc nuôi dưỡng con gái của kẻ đối địch bên kia chiến tuyến.
Như để minh chứng thêm lòng tin cho Thảo, cô gái trẻ tiếp lời ông Chiến.
- Mọi dữ liệu kiểm chứng đều trùng khớp, kể cả mẫu ADN ông Chiến lén lấy gửi cho chúng tôi. Đây là cha ruột của chị. Ông ấy muốn đưa hai mẹ con chị sang Mỹ sống cùng ông trong phần đời còn lại. Ông không có gia đình bên ấy nên chị và cháu sẽ là người thừa hưởng gia sản của ông…
Cho dù ông Chiến và bà Thanh giấu điều bí mật hàng chục năm nay không nói ra với Thảo nhưng đã từ lâu, linh cảm mách bảo Thảo không phải là con gái ruột của ba Chiến. Tuy vậy, trong sâu thẳm con tim mình, Thảo vẫn luôn coi ông Chiến là ba ruột.
- “Gia sản” ư? Tôi không cần gia sản! Đối với tôi, ba chính là gia sản quý báu nhất trong cuộc đời này! Các vị có quan tâm tới cảm xúc của tôi không, từ khi sinh ra, tôi chỉ biết đến tình cảm của ba chứ không phải từ người đàn ông xa lạ kia. Rồi một ngày, bỗng nhiên ông ta xuất hiện tại đây, nói là cha của tôi và nghĩ tôi sẽ bỏ ba Chiến mà đi được sao? Huyết thống mà không có yêu thương thì cũng chỉ là sợi chỉ máu nhạt màu…
Ông Mackenze lắng nghe, phẩy tay ra hiệu cô gái trẻ không cần dịch lại. Nhìn vào thái độ của Thảo, hàng nước mắt đẫm lệ trên gò má, ông hiểu vị trí của mình lúc này. Bằng tất cả vốn tiếng Việt đứt gãy còn sót lại, ông Mackenze bật ra từng tiếng:
- Tôi xin lỗi đã khuấy động cuộc sống của hai cha con. Nhưng tôi vẫn muốn có mặt tại đây để cảm ơn ông Chiến - một người cha vĩ đại… Tôi thấy chuyến đi này không thất bại. Tôi hạnh phúc vì được nhìn thấy con gái và cháu gái của mình.
Ông lấy ra trong túi một chiếc hộp nhỏ đã cũ kỹ, bên trong là một chiếc nhẫn cưới bằng vàng tây sáng loáng rồi tiếp tục:
- Đây là chiếc nhẫn cưới có khắc tên tôi và Thanh, đám cưới đã không kịp diễn ra vì diễn biến quá nhanh ở chiến trường lúc bấy giờ. Nay xin được tặng lại kỷ vật này cho con gái…
Ông Chiến phá tan khoảnh khắc im lặng kéo dài, sau khi ông Mackenze đưa ra kỷ vật thể hiện tình cảm nghiêm túc của ông với bà Thành.
- Nếu con không muốn đi, thì vẫn nên nhận ông ấy là cha và giữ mối liên lạc với ông ấy. Từ bây giờ, con có hai người cha, một người đã cho con sự sống và một người đã bên cạnh, nuôi dạy con nên người.
Thảo nhìn vào đôi mắt đã đục mờ của ba Chiến để thẩm thấu hơn sự chân thành trong lời nói của ông; rồi cô quay sang vẻ mặt khắc khổ, già nua của ông Mackenze. Bàn tay ba Chiến bóp nhẹ vào bàn tay của Thảo như tiếp thêm cho cô động lực. Cô tiến tới bên cánh tay đang giang rộng để cảm nhận tình cảm nồng ấm của người cha bên nửa kia của bán cầu…
Ánh nắng trải dài xuống con ngõ nhỏ, in bóng người đàn ông ngoại quốc lặng lẽ quay bước trở ra xe. Trước khi chiếc xe lăn bánh, ông còn ngoái nhìn qua ô cửa kính, khẽ đưa tay vẫy chào. Mảnh đất từng là nỗi ám ảnh suốt cuộc đời ông vì những tội lỗi trong chiến tranh, tưởng chừng sẽ không bao giờ quay lại, nay bỗng trở nên đầy lưu luyến...
Cô giáo đi B tiếp tục truyền lửa...
Nhà thơ, nhà giáo Đặng Nguyệt Anh (hiện sinh sống tại TPHCM), một trong số rất ít những “cô giáo đi B” nay đã gần tuổi 80, vẫn miệt mài sống, viết và truyền lửa.
Đặng Nguyệt Anh – người phụ nữ đặc biệt, từ miền Bắc vượt Trường Sơn vào chiến trường miền Nam giữa thời khói lửa để tìm người chồng đang chiến đấu và đau bệnh. Hành trình ấy không chỉ là một cuộc đi tìm chồng mà còn là một cuộc dấn thân, chứng kiến, trải nghiệm sâu sắc những mất mát, đau thương, và lòng quả cảm của người lính. Những gì bà trải qua đã thấm vào thơ, tạo nên một mạch thi ca giàu cảm xúc, chân thành và mang đậm hơi thở chiến trường.
Bài thơ "Rừng miền Đông và con gái tôi" được chọn đăng trong tập sách “Trường Sơn một thời hoa lửa” là một dấu ấn cho sự gắn bó của bà với những tháng năm kháng chiến. Trong khi đó, bài "Sông Ninh" – từng được phổ nhạc, phát thanh rộng rãi và lan tỏa sâu rộng trong công chúng – tiếp tục được chọn vào tuyển tập “50 năm TP Hồ Chí Minh - thơ phổ nhạc”.
Nói về chiến trường, về người lính, đề tài này rất phong phú trong thơ Đặng Nguyệt Anh. Một đêm mưa rừng, bà xúc động viết:
“Thương từ phía ấy - đạn bom
Cô gái mở đường, mưa có ướt không?
Chiến trường thì rộng mênh mông
Bao nhiêu người lính mưa không
có nhà!”
Bài thơ “Màu áo tôi yêu” viết về tình yêu đối với người lính:
“Tôi yêu màu áo lính đã từ lâu
thuở chập chững miệng còn tập nói
Cha tôi đã mặc áo xanh bộ đội
Tôi yêu màu áo lính
của những bạn bè tôi
họ đã đến nơi góc bể chân trời
đảo vắng tiền tiêu
rừng sâu hiểm trở
có những người hôm nay không
còn nữa!...”
Bà đã tự nhủ: “Tôi sẽ yêu mãi mãi màu xanh áo lính/ dù cuộc đời có bao chuyện đổi thay/ trong lòng tôi/ màu xanh ấy không phai!”.
Nhà thơ, nhà giáo Đặng Nguyệt Anh.
Không chỉ nổi bật trong chiến tranh, thơ Đặng Nguyệt Anh còn nhận được sự trân trọng của giới học thuật. Phó Giáo sư – Tiến sĩ Hồ Thế Hà (Đại học Huế), khẳng định: “Đặng Nguyệt Anh là một trong rất ít nhà thơ nữ được vinh dự sống và viết ở chiến trường trong thời kháng chiến chống Mỹ ác liệt. Thơ bà không ồn ào, không quá triết lý, mà chân thành, mộc mạc, bền chặt với tình yêu quê hương, đất nước, và niềm tin mãnh liệt vào con người (theo Tạp chí Sông Hương, số tháng 3/2025).
Hiện đã nghỉ hưu nhiều năm nhưng nhà giáo, nhà thơ Đặng Nguyệt Anh vẫn không ngừng hoạt động xã hội. Mỗi ngày, bà đều tìm cách làm việc thiện, từ việc nhỏ như mua sách ủng hộ bạn văn, góp tiền in tạp chí đang khó khăn, đến chia sẻ ít đồng cho shipper vất vả, tặng vài gói mì tôm cho người quét rác hay giúp đỡ người lang thang cơ nhỡ. Một đồng nghiệp trong giới văn chương từng nói về bà rằng: “Tôi học được từ chị một điều: Làm việc thiện mỗi ngày, dù mình chưa giàu, dù mình đang khó, và dù chỉ là một hành động nhỏ bé”.
Với Đặng Nguyệt Anh, viết thơ không chỉ là đam mê, mà còn là một cách sống – sống để yêu thương, để ghi nhớ, để tiếp lửa, và để tri ân… Những vần thơ như “Chiến trường thì rộng mênh mông/ Bao nhiêu người lính mưa không có nhà...” đã trở thành câu hát nằm lòng của nhiều người lính năm xưa. Và nay, giữa những buổi giao lưu với thế hệ trẻ, với các chiến sĩ, bà vẫn tiếp tục sứ mệnh truyền lửa ấy bằng chính những lời thơ không phai màu năm tháng.
Ở tuổi gần 80, nhà thơ, nhà giáo Đặng Nguyệt Anh vẫn hiện diện đầy lửa và yêu thương – như một nhịp cầu nối giữa quá khứ oai hùng và hiện tại đầy hy vọng. Một cựu nhà giáo đi B – một người mẹ, người vợ, người thơ, người chiến sĩ – giờ đây là “chị Hai” thân thương của biết bao chiến sĩ, là tấm gương về tình yêu nước, nhân hậu và tinh thần dấn thân không ngơi nghỉ.
Điện ảnh đồng hành cùng lịch sử dân tộc
Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng những mốc son lịch sử trọng đại của dân tộc: 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9, Ngày truyền thống Công an nhân dân Việt Nam và 20 năm Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Đợt phim do Cục Điện ảnh chủ trì, phối hợp cùng nhiều đơn vị điện ảnh uy tín trên cả nước như Công ty Cổ phần Phim truyện I, Công ty Cổ phần phim Giải Phóng, Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương, Hãng phim Hoạt hình Việt Nam, Điện ảnh Công an nhân dân… và hệ thống các Sở Văn hóa, Trung tâm Phát hành phim và Chiếu bóng, Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Đợt phim là hoạt động văn hóa - chính trị có ý nghĩa sâu sắc, nhằm tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần đại đoàn kết dân tộc và khơi dậy niềm tự hào lịch sử thông qua các tác phẩm điện ảnh tiêu biểu. Đây cũng là dịp để thế hệ trẻ ôn lại những trang sử hào hùng, củng cố niềm tin và ý thức trách nhiệm trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong khuôn khổ Đợt phim, Cục Điện ảnh phối hợp với các đơn vị tổ chức các buổi giao lưu giữa nghệ sĩ điện ảnh với nhân dân, lực lượng vũ trang và sinh viên trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk từ ngày 12 - 14/8. Đây là điểm nhấn giúp điện ảnh đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên.
Các bộ phim được lựa chọn trình chiếu tại Đắk Lắk đều mang giá trị nội dung sâu sắc, phản ánh những khía cạnh đa dạng trong lịch sử, văn hóa và đời sống con người Việt Nam.
Phim tài liệu "Bay trên đôi cánh tự do", "Người đồng hành đặc biệt" do Điện ảnh Công an nhân dân sản xuất; Phim truyện "Ký ức Nam Xuân" do Công ty Cổ phần Phim Giải Phóng sản xuất; Phim truyện "Bà già đi bụi" của Công ty Cổ phần Phim truyện I, cùng nhiều phim giá trị khác do Cục Điện ảnh phát hành theo kế hoạch.
Bên cạnh đó, một chuỗi chương trình giao lưu giữa các nghệ sĩ, đạo diễn, diễn viên của 3 bộ phim truyện tiêu biểu: "Đào, phở và piano", "Bà già đi bụi" và "Ký ức Nam Xuân" cũng được tổ chức.
Những hoạt động trong Đợt phim không chỉ tôn vinh nghệ thuật điện ảnh nước nhà mà còn góp phần kết nối quá khứ với hiện tại, để điện ảnh đồng hành cùng lịch sử dân tộc, lan tỏa giá trị lịch sử. Từ đó tăng cường nhận thức, khơi dậy tinh thần yêu nước và khát vọng phát triển vì một Việt Nam phồn vinh, hùng cường.
Những vai diễn để đời của 'Hoa hậu đẹp nhất Hàn Quốc'
Trước khi trở thành một trong những nữ diễn viên được yêu mến nhất Hàn Quốc, Honey Lee là mỹ nhân đình đám nổi tiếng xứ kim chi với danh xưng “Hoa hậu đẹp nhất Hàn Quốc”.
Cô đăng quang danh hiệu Hoa hậu Hàn Quốc 2006 và đoạt danh hiệu Á hậu 3 tại cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ thế giới 2007.
Với sự tự tin, thanh lịch và quyến rũ đã giúp cô thêm phần nổi bật trên sân khấu quốc tế nhưng đó chỉ là khởi đầu cho hành trình của Honey Lee.
“Hoa hậu đẹp nhất Hàn Quốc” từng tốt nghiệp cử nhân và thạc sĩ tại Đại học Quốc gia Seoul và đã biểu diễn tại nhiều địa điểm đẳng cấp thế giới, bao gồm cả Carnegie Hall.
Nền tảng âm nhạc và sân khấu truyền thống Hàn Quốc đã mang đến cho Honey Lee một nền tảng nghệ thuật vững chắc, góp phần định hình sự nghiệp diễn xuất của cô trên cả sân khấu và màn ảnh.
Cô bắt đầu sự nghiệp với nhạc kịch trước khi chuyển sang truyền hình, nơi sức hút, khả năng diễn hài ăn ý và chiều sâu cảm xúc nhanh chóng giúp cô nổi bật.
Từ phim cổ trang đến phim hài lãng mạn, Honey Lee đã xây dựng nên một sự nghiệp điện ảnh ấn tượng với những vai diễn được người hâm mộ yêu thích.
Honey Lee là một trong những nữ diễn viên đa năng nhất trên truyền hình Hàn Quốc.
Dưới đây sẽ là một số bộ phim truyền hình Hàn Quốc đáng nhớ nhất của Honey Lee, cho thấy khả năng diễn xuất đa dạng của cô trên màn ảnh.
Pasta hương vị tình yêu (2010)
Honey Lee vào vai Oh Sae Young, một trong những đầu bếp nổi tiếng hàng đầu Hàn Quốc. Cô táo bạo, ganh đua và sắc sảo, từng chiến thắng một cuộc thi nấu ăn danh giá bằng những chiến thuật đáng ngờ.
Khi cô tái ngộ người yêu cũ, mọi chuyện trở nên phức tạp cả trong lẫn ngoài bếp.
Nông dân hiện đại (2014)
Trong bộ phim hài đồng quê kỳ quặc này, Honey Lee vào vai Kang Yoon Hee - một trưởng làng điềm đạm.
Cuộc sống yên bình của cô bị đảo lộn khi mối tình đầu trở về cùng ban nhạc rock để bắt đầu làm nông với hy vọng kiếm tiền cho album tiếp theo.
Lời nguyền bí ẩn (2015)
Lấy bối cảnh thời Cao Ly, Honey Lee vào vai Công chúa Hwang Bo Yeo Won - một hoàng thân mưu lược và tàn nhẫn được hun đúc qua nhiều năm chính trị cung đình.
Cuộc hôn nhân sắp đặt của cô với một hoàng tử lưu vong tạo nên những căng thẳng bất ngờ khi tình yêu, quyền lực và sự sinh tồn va chạm.
Quý ông trở lại (2016)
Trong bộ phim đầy cảm xúc này, Honey Lee vào vai Song Yi Yeon - một cựu diễn viên hàng đầu đang cố gắng giữ vững tinh thần khi đối mặt với những lời đe dọa từ chồng cũ, kẻ lợi dụng con mình để thao túng cô.
Diễn xuất của cô cân bằng giữa nỗi đau và sự mạnh mẽ, để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng khán giả.
Dòng máu anh hùng (2017)
Honey Lee trở lại với phim cổ trang với vai Gonghwa - người trở thành Jang Nok Su, phi tần quyền lực của một bạo chúa. Dù đầy tham vọng, cô vẫn bị ám ảnh bởi mối tình trong quá khứ.
Vai diễn này đã mang về cho cô nhiều giải thưởng, bao gồm giải xuất sắc nhất tại Giải thưởng Phim truyền hình Hàn Quốc và Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất tại Giải thưởng Seoul.
Linh mục nhiệt huyết (2019, 2024)
Honey Lee vào vai công tố viên Park Kyung Sun - người ban đầu giúp che giấu tội ác cho những người có quyền lực ở thành phố Gudam. Sau đó, cô hợp tác với những đồng minh bất đắc dĩ trong một nhiệm vụ đòi công lý.
Sự ăn ý của Honey Lee với dàn diễn viên đã góp phần tạo nên thành công vang dội cho bộ phim và sự trở lại của nữ diễn viên trong phần hai cũng rất được mong đợi.
Nữ thanh tra tài ba (2021)
Trong một vai diễn kép xuất sắc, Honey Lee vào vai Jo Yeon Joo - một công tố viên cứng rắn với trí thông minh đường phố và kỹ năng võ thuật, và Kang Mi Na - một tiểu thư nhà tài phiệt che giấu một âm mưu bí mật.
Khả năng chuyển đổi linh hoạt giữa hai nhân vật hoàn toàn khác biệt đã mang về cho cô giải thưởng Diễn viên Xuất sắc Nhất tại Giải thưởng Phim truyền hình SBS năm 2021.
Hoa nở về đêm (2023)
Cô vào vai Jo Yeo Hwa - một góa phụ quý tộc, bí mật lẻn ra ngoài vào ban đêm để giúp đỡ những người gặp khó khăn dù cho ban ngày cô đảm nhận vai trò thường thấy trong giới thượng lưu.
Tính cách hai mặt của nhân vật cho phép Honey Lee thể hiện cả sự duyên dáng lẫn bản lĩnh trong cùng một vai diễn.
Tín hiệu vui từ cuộc thi truyện ngắn
Vậy nhưng, những luận bàn, trao đổi về kết quả cuộc thi (không có giải Nhất) vẫn tiếp tục nối dài trong những ngày qua. Các nhà văn, nghiên cứu và phê bình, độc giả đưa ra những góc nhìn khác nhau… về truyện ngắn “Trăm Ngàn” của tác giả Ngô Tú Ngân giành giải cao nhất - giải Nhì.
Khởi điểm là ý kiến của TS Hà Thanh Vân cho rằng truyện ngắn đó là “phiên bản lỗi viết về miền Tây theo kiểu Nguyễn Ngọc Tư”. Bà Vân cũng đặc biệt nhấn mạnh về cách dùng từ ngữ pha trộn các vùng miền Nam - Bắc, trong khi bối cảnh của truyện cũng như sự dịch chuyển của nhân vật chính - Trăm Ngàn cùng gánh hát lô tô xoay quanh miền Tây Nam Bộ.
Hơn nữa còn là nội dung truyện không mới với mô típ quá quen và dễ đoán: Trăm Ngàn quay quắt suốt cả cuộc đời trong nỗi khát khao tìm mẹ, dù bị bỏ rơi ngay giữa người thân, bản quán…
Từ đây, văn đàn dậy sóng. Không ít nhà văn, bạn đọc đồng tình với quan điểm của bà Vân, khó chấp nhận sự cũ mòn của nội dung và thiếu chuyên nghiệp, chỉn chu của ngôn ngữ, hành văn của truyện “Trăm Ngàn”. Điều đó cho thấy chất lượng tác phẩm chưa tương xứng với giải thưởng.
Cũng có một bộ phận lại lên tiếng ủng hộ tác giả Ngô Tú Ngân khi đưa ra những luận giải về từ ngữ trong truyện không phải “lẩu thập cẩm” mà là hình thức giao thoa đa thanh cùng nhận định chủ đề đi tìm mẹ không mới nhưng được thể hiện qua cách kể sâu sắc, mang tính triết lý của tác giả, qua đó sáng lên tình người, khát khao đi tìm nguồn cội…
Có thể thấy, khá lâu rồi mới có cuộc tranh luận sôi nổi và kéo dài như thế về văn chương. Tất nhiên, sẽ khó tránh khỏi xung đột bởi ý kiến trái chiều nhưng điều đó không đáng lo ngại khi những đối thoại ấy là lành mạnh, xây dựng và công bằng.
Đó cũng là tín hiệu vui, bởi bấy lâu nay những tưởng giữa bộn bề cuộc sống với nhiều mối bận tâm khác về kinh tế, công nghệ, idol… hẳn không còn mấy ai quan tâm đến lĩnh vực này, song thực tế thì không hẳn vậy.
Từ tranh luận mà nhiều người biết đến và tìm đọc rồi “đánh thức” khả năng cảm thụ văn học với truyện ngắn nói riêng và văn chương nói chung. Điều đó cũng cho thấy, ít sự kiện văn chương uy tín được tổ chức để độc giả, nhà phê bình, nhà văn… có thể cùng đọc và nêu ý kiến, trao đổi góc nhìn, nhận định của mình. Đó cũng là cơ hội để mỗi cây bút, nhất là những người viết mới có thể tiếp thu chọn lọc, hướng đến sự chuyên nghiệp của đam mê.
Mong rằng, sẽ có thêm nhiều những diễn đàn sôi nổi, lành sạch để tạo đà cho văn chương nước nhà phát triển, đáp ứng nhu cầu mới của đời sống hôm nay.
‘Từ mùa thu lịch sử 1945’: Hà Nội viết tiếp bản anh hùng ca bằng nghệ thuật
Đây là sự kiện quan trọng nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Chương trình mang tính chính luận - sử thi, tái hiện lịch sử hào hùng và bi tráng của dân tộc, đặc biệt là Thủ đô Hà Nội, thông qua các loại hình nghệ thuật đa dạng, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, ứng dụng công nghệ sân khấu tương tác, ánh sáng, âm thanh, visual art…
Chương trình gồm 3 chương, 6 hồi, khắc họa các dấu mốc lịch sử tiêu biểu trong 80 năm qua: từ mùa thu lịch sử năm 1945 với khí thế Tổng khởi nghĩa và lời Tuyên ngôn độc lập vang vọng tại Ba Đình, đến khúc tráng ca thời đại Hồ Chí Minh, những năm tháng chiến đấu anh dũng, đặc biệt là trận “Điện Biên Phủ trên không…
Thông điệp cốt lõi của chương trình là tôn vinh tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, tri ân các thế hệ cha anh, đồng thời khơi gợi khát vọng cống hiến của thế hệ trẻ trong thời đại mới.
Thông tin chương trình nghệ thuật đặc biệt Hà Nội - Từ mùa thu lịch sử năm 1945 - Ảnh: BTC
Phần âm nhạc được dàn dựng công phu, bắt đầu từ bản “Quốc tế ca” và mash-up các ca khúc cách mạng nổi tiếng như: Du kích ca, Tiếng gọi thanh niên, Diệt phát xít, Cùng nhau đi hồng binh, Mười chín tháng Tám, và cao trào là bản hợp xướng Tiến quân ca - Quốc ca Việt Nam.
Chỉ đạo nghệ thuật là NSND Tấn Minh, giám đốc âm nhạc - nhạc sĩ Dương Cầm, chỉ huy dàn nhạc Đồng Quang Vinh, tổng đạo diễn Tuyết Minh, cùng sự tham gia của gần 1.000 nghệ sĩ, diễn viên đến từ các nhà hát, như: NSND Hoàng Anh Tú, Đăng Dương, Văn Mai Hương, Hoàng Hải, Oplus, Khánh Linh, Lâm Bảo Ngọc, Đông Hùng...
Điểm nhấn đặc biệt là 3 màn trình chiếu 3D mapping kết hợp pháo hoa nghệ thuật, âm thanh, ánh sáng hiện đại, đưa khán giả bước vào hành trình ánh sáng xuyên thời gian, từ quá khứ hào hùng đến hiện tại đổi mới, hướng tới tương lai giàu mạnh, hiện đại và thịnh vượng của đất nước.
Đây là một sự kiện văn hóa - chính trị - nghệ thuật quy mô lớn, xứng tầm với dấu mốc trọng đại của dân tộc, khẳng định vai trò tiên phong của Hà Nội trong lĩnh vực văn hóa, chính trị, ngoại giao thời kỳ mới.
Chương trình sẽ diễn ra lúc 20 giờ ngày 15/8, tại Quảng trường Cách mạng Tháng Tám.
Khoán thủ trong “Nghĩa Mẹ, công Cha”
Nhà thơ Quản Minh Cường là một nhà lãnh đạo có tầm nhìn sâu rộng, gần dân. Ông cũng là người luôn trân trọng và gìn giữ những giá trị truyền thống, thấm đẫm tinh thần hiếu nghĩa trong đạo lý dân tộc. Thơ đối với ông là nơi gửi gắm tâm tư, tình cảm và những rung động chân thành nhất trước cuộc sống.
Bài thơ “Nghĩa Mẹ, công Cha” của nhà thơ Quản Minh Cường là một bản hùng ca xúc động về tình yêu thương và công lao trời biển của bậc sinh thành. Qua những câu thơ giàu hình ảnh, nhà thơ đã khắc họa trọn vẹn niềm biết ơn sâu nặng của người con đối với cha mẹ, chạm đến tầng sâu cảm xúc, khiến người đọc bồi hồi, xúc động.
Ông Quản Minh Cường, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cao Bằng.
Đặc biệt, “Nghĩa Mẹ, công Cha” còn là một tác phẩm xuất sắc trong sử dụng thủ pháp nghệ thuật “khoán thủ” - lối viết mà ở đó, từ hoặc chữ cái đầu tiên của mỗi câu được xếp lại theo trật tự sẽ tạo thành một thông điệp hoặc một bài thơ mới. Đây là kỹ thuật đòi hỏi sự tính toán tinh tế, vừa phải đảm bảo mạch cảm xúc và hình tượng trong bài thơ gốc, vừa khéo léo lồng ghép được thông điệp ẩn.
Nghĩa Mẹ, công Cha
Đi mọi nẻo đường con về với Mẹ
Khắp nhân gian chẳng đâu hơn nhà mình
Thế giới bao la sao so tình Mẹ
Gian khổ đến đâu Mẹ vẫn mỉm cười
Không thể viết hết lời ca về Mẹ
Ai thành người đều nghĩa Mẹ, công Cha
Tốt gỗ hơn tốt sơn, con ghi nhớ
Bằng bạn bè Mẹ tất tả lo toan
Mẹ dạy con sống vì nhân, vì nghĩa
Gánh nặng vai gầy cả đời Mẹ mang
Nặng ngàn cân Mẹ gánh hết cho con
Cuộc dâu bể, mưu sinh Mẹ giành cả
Đời con sau sẽ hạnh phúc vô ngần
Không dám nghĩ Mẹ đã về “tiên tổ”
Ai oán, trần phai nước mắt chan đầy
Khổ bao nữa con cũng cam chịu đựng
Bằng người ta, con còn Mẹ, Mẹ ơi!
Cha thường dạy con, tâm trong, lòng sáng
Nước non mình trải bao cuộc chiến chinh
Biển Đông lớn luôn tràn đầy bão tố
Mênh mông câu hò, giọng hát đò đưa
Mông muội hoài đâu làm ta khôn lớn
Không thể nào ngăn vó ngựa quân thù
Đong sao thấu cái giá của tự do
Đầy những gian lao, hy sinh, mất mát
Tình quê hương mãi là nguồn, là cội
Mẹ tảo tần, Cha bảo vệ tự do
Mây vẫn vũ, lãng đãng, gió lạnh về
Trời lập Đông, sao nhớ Mẹ đến thế!
Lồng chim quý, Mẹ không cho sử dụng
Lộng ngọc ngà, nhưng chim chẳng tự do
Không đếm được bước chân trần Mẹ dẫm
Phủ kín đời con, màu tóc pha sương
Kín kẽ, nhẹ nhàng, dịu dàng Mẹ bảo
Công lớn này: “là của bố nghe con!”
Cha mỉm cười: “Mẹ nói vui thôi đó”
Tần tảo sớm hôm công Mẹ hàng đầu
Tảo nâu biển làm thuốc tốt bao nhiêu
Sớm chữa trị lành vết thương nhỏ máu
Hôm nay lên ba, mai thành Phù Đổng
Mẹ chăm lo từng giấc ngủ, bữa ăn
Nuôi con lớn bao nhọc nhằn, cực khổ
Con trưởng thành nơi phồn hoa phố hội
Khôn dại, đục trong Mẹ đếm từng giờ
Lớn đấy rồi, nhưng với Mẹ ngây thơ
Mang nặng nỗi lo, Mẹ cười nhỏ nhẹ
Cả gia đình hân hoan ngày đoàn tụ
Tấm lòng Cha vẫn đau đáu, tâm hùng
Thân ly biệt, nhưng trái tim bên cạnh
Gầy, xanh xao, đôi mắt Mẹ mỏi mòn
Cha rưng lệ khi con rời xa xứ
Che nắng chói chang, tâm mát hữu tình
Chở “bao nhiêu đạo”, con phải giữ gìn
Đời con người là cống hiến, dâng cho
Con thấu hiểu những lời Cha răn dạy
Ai làm người cũng lúc dại, lúc khôn
Còn niềm tin sẽ là còn tất cả
Mẹ kính yêu ơi, con nguyện giữ gìn
Xin hãy cho con trái tim bỏng rát
Đừng để kẻ gian đánh cắp tâm hồn
Làm sao xứng với công lao trời biển
Mẹ đã cho con suốt cuộc đời này
Khóc nữa đi để dòng lệ tràn mi
Đừng khô cháy niềm tin yêu, hy vọng
Để mai sau tĩnh tâm con nhìn lại
Buồn, không vui với chính bản thân mình
Lên cố gắng và lao tâm khổ tứ
Mắt lệ nhòa làm hạnh phúc đầy căng
Mẹ vẫn luôn ngóng đợi, vẫn chờ trông
Nghe tiếng Mẹ, tiếng quê hương thổn thức
Không thể nào con xa Mẹ! Mẹ ơi!
Thông điệp ẩn chứa trong bài thơ “Nghĩa Mẹ, công Cha” là đọc chữ đầu từ trên xuống dưới thành bài ca dao sau:
Đi khắp thế gian không ai tốt bằng Mẹ,
Gánh nặng cuộc đời không ai khổ bằng Cha.
Nước biển mênh mông không đong đầy tình Mẹ,
Mây trời lồng lộng không phủ kín công Cha.
Tần tảo sớm hôm Mẹ nuôi con khôn lớn,
Mang cả tấm thân gầy Cha che chở đời con.
Ai còn Mẹ xin đừng làm Mẹ khóc,
Đừng để buồn lên mắt Mẹ nghe không!
Ở đây, thủ pháp “khoán thủ” không phải là trò chơi hình thức đơn thuần, mà là một tầng nghĩa được giấu kín, chỉ hiện ra khi người đọc tinh ý hoặc được gợi mở. Cảm giác khi phát hiện bài ca dao ẩn giống như tìm thấy một viên ngọc trong lòng suối - bất ngờ, thú vị và khiến cho giá trị của toàn tác phẩm tăng thêm bội phần.
Về nội dung, tám câu ca dao “khoán thủ” tựa như bản tóm lược tinh hoa cảm xúc của toàn bài. Cả bài thơ chính “Nghĩa Mẹ, công Cha” và bài ca dao ẩn đều tô đậm giá trị vĩ đại: tình mẹ và nghĩa cha. Mẹ hiện lên qua sự “tốt”: bao dung, nhân hậu; cha hiện lên qua “khổ”: sự nhọc nhằn, hy sinh để chở che.
Cả bài thơ chính “Nghĩa Mẹ, công Cha” và bài thơ ẩn đều tô đậm giá trị vĩ đại của tình mẹ và nghĩa cha (Ảnh minh họa).
Về nghệ thuật, “khoán thủ” trong “Nghĩa Mẹ, công Cha” thành công ở nhiều điểm, trong đó có ba yếu tố chính:
Ẩn - hiện hài hòa: Bài thơ gốc đủ trọn vẹn ý nghĩa khi đọc bình thường, nhưng khi ghép các chữ đầu, người đọc lại nhận thêm một tầng nghĩa gọn và cô đọng hơn.
Thông điệp rõ ràng, phổ quát: Nội dung “khoán thủ” không lệ thuộc vào ngữ cảnh riêng của tác giả, mà ai cũng có thể đồng cảm.
Vần điệu mượt mà, hình ảnh, cảm xúc tinh tế: Dù chịu ràng buộc về chữ đầu, từng câu vẫn trôi chảy, giàu hình ảnh và không gượng ép.
Ý nghĩa sâu xa của việc lồng ghép “khoán thủ” ở đây không chỉ để người đọc khám phá, mà còn giống như một nghi thức “đặt lời thề” ở tầng sâu. Người đọc khi nhận ra bài thơ ẩn sẽ có xu hướng ghi nhớ nó lâu hơn, bởi họ đã tham gia vào hành trình khám phá. Và chính quá trình này giúp thông điệp hiếu nghĩa khắc sâu hơn trong tâm trí.
Có thể nói, “Nghĩa Mẹ, công Cha” là một minh chứng cho tầng sâu trí tuệ và cảm xúc của tác giả trong hòa quện hình thức nghệ thuật và nội dung. Sự công phu trong cấu trúc “khoán thủ” đã giúp bài thơ vừa có độ ngân nga của một khúc ca tri ân, vừa có chiều sâu của một thông điệp được mã hóa tinh tế. Đây là kiểu thơ mà mỗi lần đọc lại, người ta không chỉ rung động bởi hình ảnh mẹ cha trong câu chữ, mà còn cảm phục tấm lòng và sự khéo léo của người viết.
Nếu đặt bài thơ vào không khí của mùa Vu lan báo hiếu, thủ pháp “khoán thủ” ở đây càng thêm ý nghĩa: nó giống như một chuỗi hạt trên tràng kinh, từng câu là một hạt, ghép lại thành một vòng trọn vẹn để nhắc nhớ về nguồn cội. Trong nhịp sống hiện đại, điều giản dị ấy chính là sợi dây níu giữ mỗi người quay về với mái nhà, với hai đấng sinh thành - những người đã “đi hết cả đời” chỉ để con được bình yên.
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung sáng tác bằng trái tim khát khao cống hiến
Vượt ra ngoài khuôn khổ của một ca khúc kỷ niệm, “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” do nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung sáng tác thực sự bùng nổ trong concert “Tổ quốc trong tim”, được giới trẻ vô cùng yêu thích và hưởng ứng. Báo GD&TĐ có cuộc trò chuyện với nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung xung quanh ca khúc này.
Một phiên bản bùng nổ với 50 nghìn khán giả
- Ca khúc “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” từng đạt hơn 2 tỉ lượt xem?
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung: Đúng vậy! Ca khúc đã vượt qua con số 2 tỉ lượt xem (tổng số lượt xem trên các nền tảng như YouTube, Facebook, TikTok…) trong những ngày gần lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
“Viết tiếp câu chuyện hòa bình” trở thành một trong những đoạn nhạc được lồng vào các đoạn reel, clip ngắn trên các nền tảng TikTok, Facebook, Thread… nhiều nhất trong thời gian vừa qua. Có những clip đạt tới hơn 100 nghìn lượt xem.
Sự lan tỏa mạnh mẽ của ca khúc đã khiến cho “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” vượt ra ngoài khuôn khổ của một ca khúc kỷ niệm bình thường, được giới trẻ yêu thích và hưởng ứng.
- Điều gì đã truyền cảm hứng cho anh sáng tác ca khúc “Viết tiếp câu chuyện hòa bình”?
“Viết tiếp câu chuyện hòa bình” không phải là hành trình dễ dàng. Người đầu tiên thể hiện bài hát và cũng là người đầu tiên cho tôi nguồn cảm hứng để viết ca khúc này là ca sĩ Duyên Quỳnh. Quỳnh cũng là người cố gắng đem bài hát này diễn khắp nơi để bài hát có thể lan tỏa giữa bối cảnh hầu hết các sáng tác hiện nay đều là về tình yêu.
Bởi vậy, để một bài hát về quê hương đất nước được lan tỏa là không hề dễ. Tuy nhiên cho đến nay, ca khúc được nhiều ca sĩ thể hiện, vang lên ở nhiều sân khấu, được nhiều người biết tới… Và cho đến bây giờ, thì ca khúc được ví như một bài hát quốc dân.
- Nhạc sĩ cảm nhận thế nào khi ca khúc do mình sáng tác vang lên trong concert “Tổ quốc trong tim”?
Đây là lần đầu tiên tôi “đu” một concert 50 nghìn khán giả, phải nói vô cùng tuyệt vời! Một chương trình nghệ thuật chính luận gồm những bài hát về quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc với chương đầu là những bài ca đi cùng năm tháng xuyên suốt chiều dài lịch sử… được hòa âm trẻ trung nhưng quá đỗi hào hùng, hệ thống âm thanh - ánh sáng - sân khấu - màn hình led hiện đại!
Những hình ảnh, cảm xúc ấy tôi sẽ nhớ mãi: Ánh trăng tròn vành vạnh, giây phút thiêng liêng khi hát Quốc ca, Quốc kỳ phấp phới tung bay, hàng nghìn ánh đèn led điện thoại, những tiếng hò reo, những bước chân mạnh mẽ của những người lính...
Thật may mắn khi bài hát “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” mà tôi sáng tác lại được chọn là một trong những bài hát ở phần 2 chương trình. Một bản phối quá hoành tráng, một giọng ca Tùng Dương đầy nội lực, một khung cảnh quá kỳ vĩ khiến chính tôi cũng phải choáng ngợp trong niềm tự hào.
Một phiên bản “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” mang lại cảm xúc hoàn toàn khác biệt với sự bùng nổ mãnh liệt và dòng năng lượng cuộn trào dâng lên như sóng biển, khiến tôi tin rằng bài hát này sẽ có sức sống lâu bền trong lòng khán giả và mọi người dân Việt Nam.
Tôi luôn thích mơ mộng và tin vào những điều kỳ diệu, giống như năm xưa khi viết “Nhật ký của mẹ” dài 9 phút vậy, hoặc bỏ ra 8 năm viết 300 bài hát thiếu nhi với niềm tin ngày nào đó sẽ thành công. Sự mơ mộng đó cũng khiến tôi dám dấn thân vào mảng chủ đề quê hương - đất nước vào năm 2023 mà không hề tính toán liệu khi nào những bài hát này mới được vinh danh và ghi nhận.
Concert quốc gia 'Tổ quốc trong tim' thu hút tới 50 nghìn khán giả.
Chất keo kết dính, lan tỏa tình yêu nước
- Hòa bình là một chủ đề lớn, anh đã chọn cách tiếp cận như thế nào để ca khúc trở nên gần gũi, dễ chạm tới cảm xúc người nghe?
Cách hay nhất là mình viết từ trái tim của mình, mình cảm nhận gì về hòa bình? Mình có biết ơn hay không? Hòa bình từ đâu mà có? Từ bản thân nghệ sĩ phải trả lời được những câu hỏi đó.
Khi có dịp đến những nơi linh thiêng của Tổ quốc, tôi cảm nhận cách rõ ràng hòa bình đến từ sự hi sinh của ông cha ta với bao nhiêu máu xương đã đổ xuống. Và bây giờ, với tâm thế của một người trẻ đang sống, đang làm việc trên đất nước này thì luôn mong muốn phải làm gì đó đóng góp cho hòa bình.
Vì thế để bài hát gần gũi, thì chỉ có thể viết lên từ trái tim mình bằng tất cả những cảm nhận, khát khao, mong muốn cống hiến… để giữ gìn nền hòa bình đang có. Và âm nhạc chính là chiếc “cầu nối” tới công chúng, đặc biệt với người trẻ để hiểu được các thông điệp tôn vinh hòa bình.
'Viết tiếp câu chuyện hòa bình' được nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung viết vào khoảng tháng 11/2023. Ảnh: NVCC.
- Theo anh, nghệ sĩ có vai trò như thế nào trong việc lan tỏa thông điệp hòa bình?
Văn nghệ sĩ luôn có vai trò quan trọng trong mọi thời kỳ phát triển của đất nước. Trong thời kỳ kháng chiến, chính những bài hát cách mạng đã tiếp thêm sức mạnh đối với quân và dân ta trong chiến đấu, từ việc hành quân đến việc vận chuyển lương thực, vũ khí từ Bắc vào Nam…
Chúng ta thường kể những câu chuyện thần kỳ về sức lực của người Việt Nam, làm sao mà họ có thể vận chuyển được những khẩu pháo nặng hay hàng trăm bao tải gạo. Đó một phần nhờ những bài hát hun đúc tinh thần và bây giờ trong thời bình cũng vậy - với những ca khúc mới của các văn nghệ sĩ đương đại, đó chính là chất keo kết dính, lan tỏa niềm tự hào dân tộc và tình yêu nước.
“Viết tiếp câu chuyện hòa bình” được nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung viết vào khoảng tháng 11/2023. Khi đó anh và ca sĩ Duyên Quỳnh muốn sản xuất một album về đề tài quê hương đất nước nhân kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Nhưng khi dựng album, cả nhạc sĩ và ca sĩ đều thấy thiếu một ca khúc chủ và vì thế mà “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” ra đời. Ban đầu nhạc sĩ viết bài hát này với phiên bản đơn giản để mọi người có thể hát cùng với một cây đàn guitar. Tuy nhiên sau đó, anh thấy bài hát cần phải hoành tráng, hào hùng hơn để khơi gợi lòng tự hào dân tộc và tinh thần yêu nước.
Phim liên kết Việt - Hàn 'Mang mẹ đi bỏ': Chạm tới trái tim khán giả
Bộ phim không chỉ chạm đến cảm xúc người xem qua câu chuyện gia đình sâu sắc về tình mẫu tử và sự hy sinh, mà còn ghi dấu ấn bằng sự kết hợp tinh tế giữa văn hóa Việt và Hàn.
Khi sự hy sinh hóa thành gánh nặng
“Mang mẹ đi bỏ” là dự án điện ảnh hợp tác Việt - Hàn, có sự tham gia của công ty phía Hàn Quốc trong vai trò biên kịch, đạo diễn, sản xuất và sự phối hợp của hãng phim Anh Tễu Studio, Sate Entertainment phía Việt Nam trong vai trò đồng sản xuất, cố vấn kịch bản, bổ sung các yếu tố về văn hóa Việt cũng như tuyển chọn diễn viên.
Không phải là một bộ phim làm lại, “Mang mẹ đi bỏ” được phát triển hoàn toàn từ kịch bản gốc, do các nhà làm phim Hàn Quốc dày công tìm hiểu và lấy cảm hứng từ chính con người, lối sống, văn hóa Việt Nam. Từ mục đích ban đầu, ê-kíp tạo ra một bộ phim hợp tác Việt - Hàn mang tinh thần gần gũi, thân thiện với khán giả Việt.
Trực tiếp đảm nhận vai trò đạo diễn và biên kịch cho bộ phim là Mo Hong Jin - người từng gây chú ý với tác phẩm tâm lý “Điều ước cuối của tù nhân 2037” vào năm 2022. Bộ phim quy tụ dàn diễn viên thực lực giữa hai quốc gia, gồm: Hồng Đào, Tuấn Trần, Juliet Bảo Ngọc, Jung II Woo...
“Mang mẹ đi bỏ” là dự án đầy tâm huyết của đạo diễn Mo Hong Jin với tất cả tình yêu ông dành cho Việt Nam sau 3 năm ấp ủ. Tại buổi công bố dự án, ông chia sẻ: “Tôi có cảm tình với Việt Nam ngay lần đầu đặt chân tới đất nước vào tháng 11/2022. Là người yêu thích các bộ phim gia đình, tôi đã mong muốn kể một câu chuyện ấm áp và đậm chất con người tại Việt Nam. Tôi cảm nhận văn hóa Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, và tôi muốn được đồng hành cùng dòng chảy ấy”.
Phim xoay quanh Hoan (Tuấn Trần), chàng trai hành nghề cắt tóc dạo, một mình bươn chải nuôi mẹ - bà Hạnh (Hồng Đào). Mắc bệnh Alzheimer, bà Hạnh thường xuyên đi lạc, không thể chăm sóc bản thân, phải đeo trên người bảng tên đính kèm địa chỉ nhà và số điện thoại. Đây cũng là lần đầu tiên “cặp mẹ con” Hồng Đào - Tuấn Trần tái hợp sau thành công của “Mai” - bộ phim có doanh thu cao nhất Việt Nam với 520 tỷ đồng.
Dù vất vả chăm mẹ, nhưng Hoan còn bị động kinh nên thỉnh thoảng anh phát bệnh ngay trong lúc làm việc. Khi tình trạng bà Hạnh nặng hơn, Hoan cho rằng mẹ là gánh nặng, mẹ khiến anh mất tự do, khiến anh không hoàn thành được ước mơ. Anh muốn đưa mẹ sang Hàn Quốc - nơi bà Hạnh từng sống thời trẻ, để đoàn tụ với người con đầu Ji Hwan (Go Kyung Pyo).
Chuyến đi trở thành lát cắt đau đớn, khơi gợi câu hỏi đầy ám ảnh về tình thân, về yêu thương, về sự hi sinh và gánh nặng, khiến người xem liên tưởng tới câu ca dao: “Cha mẹ nuôi con biển hồ lai láng/ Con nuôi cha mẹ, tính tháng, tính ngày”, hay: “Một mẹ nuôi được mười con/ Mười con không nuôi được một mẹ”.
Trên các nền tảng đánh giá phim, “Mang mẹ đi bỏ” được chấm điểm khá cao, từ hình ảnh, kỹ xảo, âm thanh, diễn xuất cho tới thông điệp. Phim sử dụng tông màu xám tro và ánh sáng tự nhiên để tạo bầu không khí lạnh lẽo, phản ánh sự cô đơn và ngột ngạt trong gia đình.
Âm thanh trong phim được xử lý tinh tế, sử dụng tiếng động đời thường và những khoảng lặng để tạo cảm giác căng thẳng, giúp dẫn dắt cảm xúc và tạo nên không gian riêng biệt, buồn bã và ám ảnh.
Ê-kíp phim 'Mang mẹ đi bỏ' đi cinetour. Ảnh: Đoàn phim cung cấp.
Hy vọng đi xa hơn
Đặc biệt, phần diễn xuất được đánh giá cao, Hồng Đào và Tuấn Trần đã thể hiện sâu sắc chiều sâu tâm lý và sự đối lập thế hệ. Tuyến phụ như Juliet Bảo Ngọc và Quốc Khánh dù ít đất diễn nhưng vẫn tròn vai, góp phần giữ nhịp phim ổn định và tăng chiều sâu cảm xúc.
“Mang mẹ đi bỏ” là bộ phim hiếm hoi, cảnh tỉnh về khoảng cách trong quan hệ ruột thịt và bi kịch gia đình do tổn thương bị dồn nén. Tác phẩm đồng thời phản ánh mặt tối của xã hội hiện đại, nơi tình thân dần bị thay thế bởi toan tính cá nhân, đặt ra câu hỏi về giá trị bền vững của tình cảm gia đình trong thời đại thực dụng.
Chính thức chiếu rạp từ ngày 1/8, bộ phim nhanh chóng thu hút khán giả và đạt được doanh thu đáng mơ ước. Tính đến thời điểm sáng 13/8, sau hơn 12 ngày công chiếu, phim “Mang mẹ đi bỏ” đã thu về 145 tỷ đồng.
Theo Box Office Vietnam - đơn vị quan sát phòng vé độc lập, chỉ tính riêng dịp cuối tuần đầu tiên công chiếu, phim đã thu về gần 57 tỷ đồng, bán được 609.041 trên tổng số 12.217 suất chiếu.
Dịp cuối tuần qua, phim giảm sức nóng nhưng vẫn thu về trên 27,5 tỷ đồng. Với thành tích đó, “Mang mẹ đi bỏ” đã vượt qua tỷ lệ bán vé của “siêu phẩm” hoạt hình đến từ Nhật Bản - “Conan movie 28” để đứng đầu phòng vé liên tiếp 2 tuần liền.
Với doanh thu 145 tỷ đồng sau hơn 12 ngày ra rạp, phim “Mang mẹ đi bỏ” được dự đoán sẽ đi xa hơn nhiều. Tuy nhiên, để đi xa hơn - đạt tới mốc 200 tỷ đồng thì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố và thời cơ.
Nhưng với sự góp mặt của Jung II Woo - tài tử được khán giả Việt ưu ái gọi bằng cái tên “rể Việt” sau hàng loạt bộ phim đình đám: Gia đình là số 1, 49 ngày, Mặt trăng ôm mặt trời… thì bộ phim hoàn toàn có hy vọng có thể cán mốc 200 tỷ đồng.
“Mang mẹ đi bỏ” để lại một cái kết đầy cảm xúc - tình mẫu tử không chỉ là trách nhiệm, mà còn là sự tha thứ, thấu hiểu và lựa chọn dũng cảm nhất để mang lại bình yên cho người thân yêu. Tuy kết phim không làm hài lòng tất cả và có thể nhiều khán giả có cảm giác bực bội, nhưng bộ phim đã thể hiện trọn vẹn hành trình nội tâm của nhân vật Hoan (Tuấn Trần) - từ một người tuyệt vọng và kiệt quệ trong sự hi sinh cho mẹ, trở thành người hạnh phúc nhất trong chính sự hi sinh ấy. Đó là một cái kết đẹp, rất đời và cũng rất điện ảnh.