Tại hội thảo "Thúc đẩy sử dụng chế phẩm sinh học trong phòng chống sinh vật gây hại trên lúa theo hướng sản xuất lúa gạo xanh và bền vững", GS. Nguyễn Thơ, Hội Khoa học Kỹ thuật Bảo vệ Thực vật Việt Nam, cho biết gạo ST25 đạt giải Nhất cuộc thi Gạo ngon nhất thế giới 2025 được trồng trong vụ hè thu.
Theo GS. Thơ, bí quyết giúp gạo ST25 vụ hè thu đạt chất lượng vượt trội là nhờ ứng dụng chế phẩm sinh học chất lượng cao. Nhờ vậy, gạo không chỉ thơm ngon mà còn bảo quản tốt, nấu hôm trước đến hôm sau vẫn không có mùi thiu, đảm bảo tiêu chuẩn gạo sạch và an toàn.
Được biết, cách đây 8 năm, trước cả khi giống lúa ST25 nổi danh với danh hiệu "Gạo ngon nhất thế giới", kỹ sư Hồ Quang Cua đã âm thầm khởi xướng hành trình trồng lúa hữu cơ. Đây không chỉ là con đường của cá nhân ông, mà còn là lựa chọn sống còn cho nền sản xuất lúa gạo Việt Nam, khi các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng siết chặt các yêu cầu về an toàn thực phẩm.
Năm 2017, thiết bị bay không người lái (drone) được ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp. Drone vô tình gây khó khăn cho vùng trồng lúa hữu cơ khi phân bón và thuốc hóa học từ các vùng lân cận có thể nhiễm sang. Ông Cua đã chuyển hướng sang xây dựng quy trình canh tác lúa an toàn theo nguyên lý tuần hoàn, giảm tối đa việc sử dụng hóa chất và kiểm soát chặt chẽ dư lượng sản phẩm.
Gạo ST25. Thử nghiệm "hái quả ngọt"
Về gạo ST25 vụ hè thu vừa đạt giải Nhất cuộc thi Gạo ngon nhất thế giới lần thứ 3, ông Cua tiết lộ, nhiều năm qua ông và cộng sự đã âm thầm thử nghiệm các sản phẩm sinh học trên đồng ruộng. Những sản phẩm này giúp hạt gạo trắng, thơm bát ngát.
Ông đã ứng dụng các chế phẩm vi sinh như phân hữu cơ; các loại nấm và vi khuẩn phân giải hữu cơ; vi sinh vật cố định đạm, phân giải lân… nhằm phân hủy rơm rạ ngay trên đồng, giải phóng kali và vi lượng, giúp đất phì nhiêu trở lại và giảm nhu cầu sử dụng phân hóa học.
Một hệ sinh thái tự nhiên được hình thành trên mặt ruộng. Các loại nấm xanh, nấm trắng, nấm tím, nấm bột được phun lên để khống chế sâu rầy một cách tự nhiên. Hàng loạt nghiên cứu trong và ngoài nước về vi sinh vật được ông Cua chắt lọc để ứng dụng vào thực tiễn, tạo ra sự cộng hưởng giúp cây lúa phát triển khỏe mạnh.
Ông Cua còn giải thích hiện tượng các vết đùn trên mặt ruộng: sau một thời gian bón phân hữu cơ, hàng tỷ con trùn trong đất sinh sôi và đào hang nhỏ, tạo không gian sống, đồng thời đẩy phân hữu cơ lên bề mặt. Chính hoạt động "cày xới âm thầm" của trùn đất kết hợp với các yếu tố sinh học khác đã tạo nền đất khỏe mạnh, giảm phèn, tăng độ tơi xốp và nuôi dưỡng cây lúa tốt nhất.
Ngày 9/11, tại cuộc thi "Gạo ngon nhất thế giới" thuộc khuôn khổ Hội nghị Thương mại Lúa gạo Toàn cầu lần thứ 17 do The Rice Trader (TRT) tổ chức, gạo ST25 của Việt Nam và gạo Phka Romdoul của Campuchia xuất sắc cùng giành giải Nhất.
Trước đó, gạo ST25 do Anh hùng Lao động Hồ Quang Cua phát triển từng đạt giải Nhất năm 2019 và năm 2023, trồng trong vụ đông xuân. Vụ hè thu 2025 tiếp tục khẳng định chất lượng vượt trội, minh chứng cho bí quyết canh tác kết hợp giữa khoa học vi sinh, quy trình tuần hoàn và tinh thần bền bỉ của những người nông dân Việt Nam.
