Đến năm 2032, đảm bảo ít nhất 100 cá thể Sếu đầu đỏ được gây nuôi bảo tồn thành công và tái thả về tự nhiên nhằm phục hồi quần thể
Ngày 20/12, Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã tổ chức Hội thảo tham vấn Chương trình bảo vệ một số loài chim nước nguy cấp, quý, hiếm và Hướng dẫn kỹ thuật quản lý, bảo vệ các vùng chim nước di cư quan trọng.
Hội thảo nhằm triển khai Chỉ thị số 04/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam và tăng cường công tác quản lý, bảo vệ các loài chim nước hoang dã di cư và đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý, bảo tồn ở Việt Nam.
Bà Phan Việt Nga, Phó Cục trưởng Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học, cho biết: Việt Nam được đánh giá là một trong những khu vực quan trọng trong mạng lưới các tuyến đường bay chim di cư và các loài chim đặc hữu, với 63 vùng chim quan trọng toàn cầu và 7 vùng chim đặc hữu. Các vùng chim hoang dã, di cư đã tạo nên các giá trị thiên nhiên quan trọng, góp phần bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển du lịch.
Việt Nam đã ghi nhận được hơn 900 loài chim, trong đó 99 loài cần quan tâm bảo tồn, 10 loài cực kỳ nguy cấp, 17 loài nguy cấp, 24 loài sắp nguy cấp và 48 loài sắp bị đe dọa. Tuy nhiên, tình trạng săn bắt, tiêu thụ các loài chim hoang dã vẫn đang diễn ra nghiêm trọng tại nhiều địa phương, ảnh hưởng tiêu cực đến đa dạng sinh học, môi trường, tiềm ẩn nguy cơ về dịch bệnh cho con người và sinh vật; ảnh hưởng đến việc thực thi các cam kết quốc tế về bảo tồn đa dạng sinh học mà Việt Nam là thành viên.
Trong nỗ lực bảo tồn các loài chim này, Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản quan trọng. Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 17 tháng 5 năm 2022 về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ các loài chim nước hoang dã, di cư và đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý, bảo tồn tại Việt Nam.
Tại hội thảo, ông Nguyễn Hoài Bảo (Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TPHCM) đã trình bày 2 dự thảo về Chương trình bảo vệ một số loài chim nước nguy cấp, quý, hiếm, hướng dẫn kỹ thuật quản lý, bảo vệ các vùng sinh sống của chúng và Hướng dẫn kỹ thuật quản lý, bảo vệ các vùng chim nước di cư quan trọng.
Trong đó, dự thảo lưu ý chim nước di cư tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều mối đe dọa nghiêm trọng, bao gồm mất môi trường sống, ô nhiễm, săn bắt trái phép, biến đổi khí hậu, và tác động từ các hoạt động con người. Những mối đe dọa này không chỉ đẩy nhanh sự suy giảm quần thể chim nước mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe hệ sinh thái và sinh kế của các cộng đồng phụ thuộc vào đất ngập nước.
Bởi vậy, bảo tồn các loài chim nước nguy cấp là nhiệm vụ ưu tiên trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học, đồng thời là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Trong đó, các cấp chính quyền địa phương, doanh nghiệp, cộng đồng và người dân đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ và phát triển quần thể chim nước tại Việt Nam.
Chương trình bảo tồn tạo ra khuôn khổ hành động thuận lợi, khuyến khích sự tham gia tích cực của mọi tổ chức, cá nhân vào việc bảo vệ các loài chim nước nguy cấp, quý, hiếm, góp phần thực hiện cam kết quốc gia và quốc tế về bảo vệ đa dạng sinh học và môi trường sống.
Chương trình hướng tới thực hiện hiệu quả việc bảo tồn tại chỗ và bảo tồn chuyển chỗ, kết hợp với các phương pháp bảo tồn tiên tiến của quốc tế, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam; ưu tiên các hoạt động phục hồi môi trường sống cho chim nước, đặc biệt tại các vùng đất ngập nước trọng yếu như rừng ngập mặn, bãi bồi ven biển, và đầm lầy nội địa.
Chương trình còn nhằm bảo vệ và phục hồi các quần thể các loài chim nước nguy cấp tại Việt Nam, đảm bảo môi trường sống bền vững, góp phần bảo tồn đa dạng sinh học và thực hiện các cam kết quốc tế về bảo tồn động vật hoang dã.
Ngoài ra, một số mục tiêu cụ thể bao gồm: Bảo tồn và phục hồi quần thể các loài chim nước nguy cấp, quý, hiếm; tăng cường chương trình gây nuôi bảo tồn và tái thả chim nước nguy cấp, đến năm 2032, đảm bảo ít nhất 100 cá thể Sếu đầu đỏ được gây nuôi bảo tồn thành công và tái thả về tự nhiên nhằm phục hồi quần thể; hoàn thiện chính sách và năng lực quản lý bảo tồn; tăng cường giám sát và thực thi pháp luật; nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của chim nước, chim di cư; và tăng cường hợp tác quốc tế.
Dự thảo đề xuất bảo vệ tất cả các loài chim nước đều được bảo vệ, tập trung vào những loài di cư và các loài nguy cấp như Sếu đầu đỏ (Grus antigone), Cò thìa mặt đen (Platalea minor), Rẽ mỏ thìa (Calidris pygmaea)… để xây dựng mục tiêu chung cho tưng hệ sinh thái đất ngập nước khác nhau.
Thu Cúc
