Cá nhân hóa nội dung – xu thế tất yếu trong kỷ nguyên số
Chiều 20/6, trong Chương trình Diễn đàn báo chí toàn quốc 2025 (khuôn khổ Hội Báo toàn quốc năm 2025) đã diễn ra Phiên số 9 với chủ đề "Cá nhân hoá nội dung để giữ độc giả trung thành".
Phát biểu tại phiên thảo luận, ông Bùi Trung Hiếu – chuyên gia công nghệ thông tin đến từ Công ty TNHH Giải pháp phần mềm MFITE nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh thông tin bùng nổ hiện nay, cá nhân hóa nội dung không còn là xu hướng, mà đã trở thành yêu cầu tất yếu, đặc biệt trong lĩnh vực báo chí và truyền thông số.
Theo ông Hiếu, nhu cầu cá nhân hóa đang gia tăng mạnh mẽ bởi ba nguyên nhân chính:
Đầu tiên, lượng dữ liệu người dùng ngày càng đồ sộ. Trước dòng chảy thông tin khổng lồ từ báo chí, website, mạng xã hội…, các phương thức lọc và cung cấp thông tin truyền thống đã không còn đáp ứng được nhu cầu. Việc cá nhân hóa giúp hệ thống thông tin hoạt động thông minh hơn, đưa đúng nội dung đến đúng đối tượng.
Tiếp theo, sức ép từ mạng xã hội buộc báo chí phải thay đổi. Các nền tảng như Facebook, TikTok đã áp dụng mô hình cá nhân hóa từ lâu, khiến người dùng ngày càng kỳ vọng vào những trải nghiệm "đúng gu". Trong khi đó, báo chí truyền thống vốn quen với cách tiếp cận đại trà, một chiều. Cá nhân hóa là chìa khóa để lấy lại lợi thế cạnh tranh và giữ chân độc giả.
Cuối cùng, cá nhân hóa giúp nâng cao hiệu quả kinh doanh và cải thiện trải nghiệm người dùng. Khi độc giả được phục vụ theo nhu cầu cá nhân, họ sẽ ở lại lâu hơn, tương tác nhiều hơn, từ đó cải thiện các chỉ số như số lần hiển thị, lượt nhấp, thời gian trên trang… Đây là nền tảng để tăng doanh thu quảng cáo và nâng cao giá trị thương hiệu.
Ông Bùi Trung Hiếu cho biết cá nhân hóa nội dung không còn là xu hướng, mà đã trở thành yêu cầu tất yếu, đặc biệt trong lĩnh vực báo chí và truyền thông số.
Ông Hiếu cho biết, hiện nay có bốn phương pháp tiếp cận chính trong cá nhân hóa nội dung như cá nhân hóa chủ động (Explicit Personalization): Người dùng tự khai báo sở thích, chủ đề quan tâm… khi đăng ký tài khoản. Hệ thống sẽ hiển thị nội dung dựa trên thông tin người dùng cung cấp.
Cá nhân hóa thụ động (Implicit Personalization): Hệ thống theo dõi hành vi người dùng (click, thời gian đọc, lượt tương tác…) để phân nhóm và đề xuất nội dung phù hợp. Đây là hình thức phổ biến và có độ chính xác cao vì dựa vào hành vi thực tế.
Cá nhân hóa theo ngữ cảnh và xu hướng (Contextual/Trending Personalization): Gợi ý nội dung theo thời gian, địa điểm, hoặc những chủ đề đang được quan tâm nhiều trong cộng đồng – nhằm đảm bảo tính cập nhật và độ "nóng" của thông tin.
Cá nhân hóa bằng AI và học máy (AI-powered Personalization): Đây là hình thức cá nhân hóa tiên tiến nhất hiện nay, sử dụng mô hình học máy (machine learning) để kết hợp hành vi người dùng với nội dung bài viết nhằm tạo ra đề xuất theo từng cá nhân (1-1 personalization). Mỗi người dùng sẽ có một trải nghiệm duy nhất, không trùng lặp.
Các diễn giả chia sẻ tại diễn đàn.
Về lộ trình triển khai, ông Bùi Trung Hiếu cho rằng quá trình cá nhân hóa nên được chia thành ba giai đoạn:
Giai đoạn 1: Khởi đầu bằng các mô hình đơn giản như gợi ý theo xu hướng để tăng lượng dữ liệu hành vi thu thập được. Giai đoạn này cần kết hợp giữa nội dung biên tập sẵn và đề xuất từ hệ thống.
Giai đoạn 2: Bắt đầu huấn luyện mô hình học máy với dữ liệu đã có, thử nghiệm cá nhân hóa theo nhóm người dùng (group-based personalization).
Giai đoạn 3: Tiến tới mô hình cá nhân hóa 1-1, sử dụng AI và dữ liệu thời gian thực để mang lại trải nghiệm riêng biệt cho từng người dùng.
Đáng chú ý, ông Hiếu cho biết chi phí phần cứng vốn từng là rào cản lớn trong triển khai hệ thống cá nhân hóa hiện đã giảm đáng kể.
Do đó, nếu có chiến lược đầu tư hợp lý và triển khai từng bước một cách bài bản, các cơ quan báo chí hoàn toàn có thể xây dựng hệ thống cá nhân hóa hiệu quả, góp phần nâng cao sức cạnh tranh trong môi trường truyền thông số đầy biến động.
Báo chí số: Tìm – Hiểu – Giữ độc giả
Trong phần tham luận, nhà báo Lê Xuân Trung – Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ đã chia sẻ quan điểm đáng chú ý về sự chuyển dịch vai trò của người làm báo trong kỷ nguyên số.
"Trước đây, bạn đọc đi tìm báo để đọc, tìm đài để xem. Nhưng hiện nay, người làm báo phải chủ động đi tìm độc giả", ông Trung nhấn mạnh.
Theo ông, nếu muốn cá nhân hóa nội dung để phục vụ nhóm bạn đọc trung thành, những người thực sự gắn bó với tờ báo thì điều kiện đầu tiên là hiểu rõ độc giả là ai? họ đến từ đâu? thuộc giới tính nào? ở độ tuổi nào? Đây là những dữ liệu nền tảng cần có để bắt đầu cá nhân hóa.
Tiếp theo là tìm hiểu hành vi đọc của độc giả, họ thích nội dung gì? Thường đọc vào thời điểm nào? Đọc trực tiếp từ trang báo hay thông qua các liên kết được chia sẻ? Họ tiếp cận thông tin qua nền tảng nào?
"Cần xác định rõ thời điểm họ đọc để phục vụ đúng lúc, đúng cách", ông Trung nói.
Phiên thảo luận quy tụ nhiều lãnh đạo các báo điện tử lớn như lãnh đạo Báo VTC News; Báo Thế Giới và Việt Nam; Báo Tuổi Trẻ,...
Theo ông Lê Xuân Trung, muốn cá nhân hoá nội dung để phục vụ bạn đọc trung thành cần trải qua 3 bước. Cụ thể:
Khảo sát bạn đọc: Tất cả bạn đọc truy cập vào trang báo theo bảng câu hỏi điều tra xã hội học trong một khoảng thời gian nhất định. Sau đó, thu thập và xử lý số liệu một cách khoa học để làm cơ sở dữ liệu bạn đọc. Điều này thực hiện bằng công nghệ và công nghệ hiện nay cho phép điều này.
Phân loại bạn đọc: Từ số liệu thu thập và xử lý, bộ phận chuyên trách tiến hành phân loại bạn đọc theo đặc điểm bạn đọc (độ tuổi, địa chỉ, giới tính…) và hành vi bạn đọc (trực tiếp, qua mạng xã hội, công cụ tìm kiếm, máy tính, điện thoại…).
Chăm sóc bạn đọc: Họ thích đọc những nội dung gì, đọc vào thời gian nào, có muốn nhân newsletter thường xuyên, có muốn cung cấp thông tin cá nhân, có muốn trở thành bạn đọc thành viên, có sẵn sàng phản hồi ý kiến.
Đặc biệt, nhà báo Lê Xuân Trung nêu rõ, cần phân chia đối tượng theo mức độ trung thành và chiến thuật để cải thiện tương tác.
Trong đó biến bạn đọc vô danh (chưa xác định rõ ràng) thành bạn đọc thường xuyên (bạn đọc truy cập hàng tuần), sau đó là bạn đọc trung thành (bạn đọc truy cập hàng ngày) cuối cùng là bạn đọc thành viên (bạn đọc đăng ký thành viên).
"Ở giai đoạn phát triển hiện nay của báo chí số, cá nhân hóa nội dung không chỉ dừng lại ở việc 'gửi đúng người – đúng nội dung – đúng thời điểm'. Điều khó nhất, cũng là mục tiêu cao nhất, là làm sao để chăm sóc được độc giả trung thành như cách doanh nghiệp chăm sóc khách hàng và thậm chí còn hơn thế nữa", ông Trung nhấn mạnh.
