Kiểm tra thực địa
Ngày 10/7, liên quan đến vụ việc Người Đưa Tin đã đăng trong bài viết: "Kỳ lạ hàng trăm ha cao su xanh mướt đang cho mủ nhưng “vô chủ”, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Gia Lai đã thành lập đoàn kiểm tra xác minh.
Cụ thể, theo ông Nguyễn Văn Hoan, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, sau khi báo chí phản ánh, UBND tỉnh Gia Lai đã có Văn bản số 1590/UBND-NL chỉ đạo Sở kiểm tra, xác minh làm rõ.
Sau khi nhận được chỉ đạo, Sở đã phối hợp với UBND huyện Chư Prông, các cơ quan đơn vị có liên quan tiến hành kiểm tra thực tế diện tích hơn 359ha cao su trồng trái phép tại lâm phần quản lý của Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Púch (huyện Chư Prông).
Theo báo cáo đoàn kiểm tra gửi UBND tỉnh Gia Lai, tổng diện tích đất rừng tại Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Púch ở huyện Chư Prông bị lấn chiếm từ năm 2008 đến 2019 hơn 1.228ha. Trong đó, có 868ha đất rừng bị lấn chiếm làm nương rẫy, 359ha đất rừng bị một số doanh nghiệp chiếm để trồng cao su.
Chưa xác định được chủ sở hữu
Về diện tích 359ha rừng bị lấn chiếm trồng cao su, Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Púch báo cáo, vẫn đang phối hợp Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Gia Lai cung cấp thông tin, xác minh đối tượng vi phạm; đến nay vẫn chưa có kết quả cụ thể.
Theo ông Hoan, diện tích hơn 359ha bị lấn chiếm trồng trái phép trên đất rừng phân bố rải rác tại nhiều tiểu khu khác nhau, để kiểm tra đồng bộ cùng lúc trên tổng diện tích thì mất rất nhiều thời gian.
Do đó, đoàn kiểm tra đã thống nhất chỉ kiểm tra ngẫu nhiên 3 vị trí đại diện, trong tổng diện tích 359ha đất rừng bị chiếm để trồng cây cao su.
Phương pháp kiểm tra là quan sát bằng mắt thường, đo đạc trực tiếp trên cơ sở sử dụng thiết bị GPS cầm tay.
Tại thời điểm kiểm tra, đoàn kiểm tra xác định cây cao su tại vườn có chiều cao trung bình khoảng 8m, đường kính thân 22cm; có dấu vết của việc khai thác mủ cao su. Trên cây có vết cạo mủ và được trang bị các vật dụng phục vụ khai thác mủ.
2 vị trí còn lại không trồng cây cao su, được xác định Công ty Cao su Trung Nguyên đã trồng cỏ.
Cũng theo Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Gia Lai đã và đang tiến hành điều tra, xác minh, đối với 1.228ha đất rừng bị lấn chiếm; trong đó 868ha đất rừng bị lấn chiếm làm nương rẫy, 359ha đất rừng bị lấn chiếm để trồng cây cao su.
Như vậy, kết quả kiểm tra, xác minh, báo cáo của Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai vẫn chưa xác định những đơn vị, doanh nghiệp nào trước đây đã phá rừng, trồng trái phép 359ha cao su trên đất rừng; cũng như chưa làm rõ đơn vị nào đang khai thác diện tích cao su trên, sản phẩm khai thác đi về đâu.
Sáng ngày 10/7, tại kỳ họp HĐND tỉnh Gia Lai, nhiều đại biểu chất vấn về sự việc hàng trăm ha cao su vô chủ trên đất rừng nói trên. Phát biểu tại cuộc họp, đại biểu Ra Lan Song Linh, Phó ban Văn hóa xã hội, HĐND tỉnh Gia Lai chất vấn, vụ việc hàng trăm ha rừng bị lấn chiếm, trồng cao su trái phép đã kéo dài hơn 10 năm.
Đặc biệt, diện tích cao su này vẫn xanh tốt, hiện đã cho mủ, hàng năm vẫn có người đứng ra chăm sóc, thu hoạch mủ nhưng cơ quan chức năng không xác định được chủ sở hữu. Như vậy, câu hỏi đặt ra ở đây là cơ quan chuyên môn đã làm tròn chức năng, nhiệm vụ của mình hay chưa?.
Trả lời câu hỏi trên của đại biểu Ra Lan Song Linh, ông Lưu Trung Nghĩa, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai thừa nhận, năm 2021, tỉnh Gia Lai thực hiện rà soát, điều chỉnh 3 loại rừng được HĐND tỉnh thông qua, diện tích rừng tự nhiên giảm đến 64.966ha.
Theo ông Nghĩa, nguyên nhân chênh lệch giảm phần lớn do sai sót trong quá trình kiểm kê rừng, khi rà soát điều chỉnh 3 loại rừng chưa rà soát, cập nhật lại.
Trong đó, diện tích rừng tại các ban quản lý, các công ty lâm nghiệp giảm hơn 8.880ha, rừng bị phá 130ha. Ông Nghĩa thừa nhận trách nhiệm này thuộc về lãnh đạo Sở NN&PTNT. “Hiện nay, chúng tôi đang chỉ đạo chủ rừng phối hợp Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Gia Lai xác minh để sớm có kết luận, xử lý theo quy định pháp luật”, ông Nghĩa nói.
Như Người Đưa Tin đã phản ánh, Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Púch đang quản lý 359ha cao su trong lâm phần của mình. Nhưng, hiện Ban không xác định đơn vị nào đã trồng không phép diện tích cao su này trên đất rừng; cũng không biết hiện nay ai đang khai thác, nguồn mủ cao su khai thác đi về đâu.
Chính quyền địa phương cũng không rõ diện tích cao su này của đơn vị nào, trong khi hàng ngày cao su vẫn được khai thác bình thường.
Theo tìm hiểu của PV, trên địa bàn xã Ia Púch có hơn 9.000ha cao su của 5 công ty, gồm: Cao su Trung Nguyên, Bình Dương, Quang Đức, Quốc Cường Gia Lai, Cao su Chư Prông.
Hiện, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Gia Lai đã phục hồi điều tra vụ việc hủy hoại 359ha rừng để trồng cao su xảy ra tại Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Púch.
Trước đó, đối với diện tích 1.228ha đất rừng bị mất, lấn chiếm, TAND tỉnh Gia Lai tuyên phạt 2 cựu Trưởng ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Púch là Nguyễn Thị Hương, Phan Quốc Huy mỗi người 3 năm tù về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Đối với diện tích 543ha đất rừng bị Công ty Bình Dương thuộc Binh đoàn 15 lấn chiếm để trồng cao su, đã được Tòa án Quân sự Quân khu 5 đưa ra xét xử 2 cán bộ, gồm: Trần Văn Khanh, Giám đốc và Dương Công Tư, Trợ lý phòng Kế hoạch kinh doanh - Công ty Bình Dương. Tháng 10/2019, Tòa án Quân sự Quân khu 5 đã tuyên phạt Khanh 6 năm tù, Tư 3 năm tù về tội Hủy hoại rừng.