Có thể nói rằng, mạng xã hội đang chiếm lĩnh và tác động sâu sắc vào đời sống con người ở mọi lúc, mọi nơi, đủ các tầng lớp, trong đó có cả các nhà báo.
Thông tin trên mạng xã hội nhiều, nhanh và đa chiều, nơi mọi người có thể trình bày ý kiến của mình về một hay nhiều vấn đề nào đó. Báo chí không dễ đuổi kịp dòng chảy thông tin ào ạt trên mạng xã hội và vấn đề định hướng tích cực cho xã hội lại càng muôn phần nan giải hơn.
Trong thời đại ngày nay, thách thức trước hết đặt ra cho nền báo chí và với các nhà báo là làm sao để không phải chạy sau mạng xã hội hay bị nó dẫn dắt, điều khiển, thậm chí thao túng.
Tuy nhiên mới, nhanh nhưng phải đúng, hay. Báo chí không đúng, không hay thì không có được niềm tin của công chúng và không thu hút được độc giả. Đấy là sự thật, là yêu cầu, là tiêu chuẩn của báo chí. Mạng xã hội là nguồn thông tin khổng lồ để các nhà báo nắm bắt tình hình nhưng nó không thể thay thế được thực tiễn.
Cuộc sống thực vẫn là nguồn chất liệu, dữ liệu cho các nhà báo tìm hiểu, khai thác và viết bài hay làm chương trình. Những tác phẩm báo chí đích thực không thể tách rời hiện thực cuộc sống. Chỉ có các nhà báo bám sát hiện thực xã hội mới phát hiện, phản ánh đúng các mặt của đời sống, từ đó có những kiến nghị, đề xuất giải pháp xử lý.
Tình trạng báo chí bị sa đà vào những mẩu chuyện giật gân, rẻ tiền như khai thác quá sâu thông tin vụn vặt, riêng tư của một số người nổi tiếng không phải không có. Mạng xã hội chứa đựng trong đó sự xen kẽ giữa các mặt trái ngược nhau của nhận thức: Tích cực và tiêu cực, thân thiện và thù địch, sự thật và giả dối. Tuy nhiên, nếu biết vận dụng mạng xã hội để lan tỏa thông tin báo chí sẽ mang lại hiệu quả vô cùng tích cực, là công cụ hữu ích đấu tranh với các luận điệu sai trái trên không gian mạng.
Xu hướng của báo chí hiện nay là đa nền tảng, đa phương tiện. Khi báo giấy có chiều hướng thu gọn lại thì thay thế nó chắc chắn phải là những hình thức thông tấn khác phù hợp với thời đại cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu. Trên mạng xã hội đã có mặt nhiều tờ báo trong sự kết nối, đan xen thông tin vô cùng rộng lớn và mau lẹ trong nước và thế giới.
Báo mạng đã, đang và sẽ trở thành xu hướng tất yếu của việc phản ánh thông tin. "Điện tử hóa" báo chí là công việc cần thiết hiện nay nhờ những ưu điểm của loại hình báo điện tử như tính đa phương tiện, tính tương tác cao, tính tức thời, phi định kỳ, và khả năng truyền tải thông tin vô hạn…
Vì thế, mỗi nhà báo muốn hay không cũng phải trang bị cho mình kiến thức làm báo đa phương tiện, đa nền tảng. Và các cơ quan báo chí cần khai thác hiệu quả mạng xã hội để nhân dân và bạn đọc trong và ngoài nước hiểu hơn về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước cũng như đất nước, con người Việt Nam.
Nguyễn Hữu Quý
