Tư vấn viên pháp luật hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa là một bộ phận thuộc mạng lưới tư vấn viên hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định tại Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017 và Nghị định số 55/2019/NĐ-CP ngày 24/6/2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Theo Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp), hiện nay cả nước có khoảng 900.000 doanh nghiệp thì có đến 97% là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Do đó, nhu cầu hỗ trợ nói chung và nhu cầu hỗ trợ pháp lý nói riêng của doanh nghiệp nhỏ và vừa ngày càng nhiều hơn, đặc biệt cần hoạt động tư vấn pháp luật của mạng lưới tư vấn viên pháp luật hỗ trợ pháp lý.
Báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện Nghị định số 55/2019/NĐ-CP cho thấy, về việc triển khai hoạt động tư vấn pháp luật cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, Bộ Tư pháp đã thiết lập mạng lưới tư vấn viên pháp luật, đến nay đã có 303 tổ chức hành nghề luật sư, luật sư, trung tâm tư vấn pháp luật, tư vấn viên pháp luật đăng ký và được phê duyệt danh sách tư vấn viên pháp luật tham gia hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (186 cá nhân,127 tổ chức); Bộ Công Thương phê duyệt danh sách 02 tư vấn viên pháp luật .
Tuy nhiên, hiện chưa có quy định cụ thể về điều kiện, tiêu chí để quản lý, tăng cường trách nhiệm của mạng lưới tư vấn viên pháp luật; chưa quy định cụ thể quy trình, thủ tục cho thôi làm tư vấn viên pháp luật nên việc xác định tư cách, phạm vi hoạt động của đội ngũ này còn hạn chế, các bộ, cơ quan ngang bộ, còn lúng túng trong quá trình thực hiện.
Đa số các bộ, cơ quan ngang bộ chưa thực hiện công bố mạng lưới tư vấn viên pháp luật thuộc ngành, lĩnh vực quản lý (mới chỉ có Bộ Tư pháp và Bộ Công thương công bố tư vấn viên pháp luật); chưa phát sinh các hoạt động của tư vấn viên pháp luật.
Bên cạnh đó, mức hỗ trợ chi phí tư vấn pháp luật quy định tại Nghị định số 55/2019/NĐ-CP rất thấp so với mức phí thực tế để thuê luật sư cung cấp dịch vụ pháp lý cho doanh nghiệp hiện nay…
Chính vì vậy, để thu hút đội ngũ tư vấn viên pháp luật hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, Bộ Tư pháp cho rằng cần có quy định với cách tiếp cận mới về đội ngũ tư vấn viên pháp luật theo hướng phát huy vai trò trách nhiệm xã hội của Luật sư trên cơ sở quy định đồng bộ tại Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa sửa đổi, Luật Luật sư và Nghị định hỗ trợ pháp lý doanh nghiệp;
Đồng thời, phân cấp cho UBND cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí, thu hút nguồn lực để xây dựng, quản lý, sử dụng mạng lưới tư vấn viên pháp luật trên địa bàn;
Bổ sung các quy định về điều kiện, tiêu chí để quản lý, quy trình, thủ tục cho thôi làm tư vấn viên pháp luật tăng cường trách nhiệm của mạng lưới tư vấn viên pháp luật; bổ sung quy định về cách thức triển khai của mạng lưới này không chỉ tập trung vào tư vấn pháp luật trực tiếp, mà còn triển khai đồng bộ tư vấn pháp luật qua đường dây nóng;…
Ngoài ra, cần rà soát, củng cố, kiện toàn đội ngũ tư vấn viên pháp luật và nguồn nhân lực có liên quan trong công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đội ngũ tư vấn viên pháp luật và cán bộ, công chức thực hiện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các bộ, ngành, địa phương theo hướng chuyên sâu, chuyên biệt, được thụ hưởng các chương trình bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng, phương pháp thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp;
Nghiên cứu, triển khai chính sách, giải pháp hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tham gia mạng lưới dịch vụ pháp lý, tư vấn viên hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa bảo đảm phù hợp, thỏa đáng…
Bích Phương
