Thợ điện Công ty Điện lực Hoàng Mai (Hà Nội) làm việc dưới ánh nắng như đổ lửa, ngày 7/5/2023. Ảnh: EVN
Chiều 26/5, Bộ Công Thương đã tổ chức hội nghị cung cấp một số thông tin về tình hình cung ứng điện thời gian qua.
Việc nhập khẩu điện được tính toán kỹ lưỡng
Hiện nay, thời tiết nắng nóng gay gắt đang gây khó khăn cho khiến nhu cầu sử dụng điện tăng cao, đặc biệt là miền Bắc đang bước vào cao điểm nắng nóng. Điển hình, ngày 19/5 vừa qua, hệ thống điện đã ghi nhận những con số cao kỷ lục từ đầu năm đến nay. Cụ thể, sản lượng điện tiêu thụ toàn quốc đạt 924 triệu kWh, tăng 10% so với cùng kỳ tháng 5/2022; công suất cực đại đạt 44.600MW, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm 2022.
Trong khi đó, lưu lượng nước về của các nhà máy thủy điện tiếp tục kém, tình hình nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện than có nhiều khó khăn…, khiến công tác vận hành hệ thống điện gặp rất nhiều khó khăn.
Bộ Công Thương cho biết, trước tình hình nắng nóng, phụ tải tiêu thụ điện tăng cao, Bộ đã chỉ đạo Tập Đoàn Điện lực Việt Nam đẩy nhanh tiến độ xây dựng và đưa vào vận hành các công trình lưới điện truyền tải, đặc biệt là các công trình truyền tải điện trọng điểm, công trình lưới điện giải tỏa công suất các nguồn điện năng lượng tái tạo, công trình lưới điện phục vụ đấu nối nhập khẩu điện để đảm bảo hiệu quả tối đa sản lượng điện nhập khẩu theo các hợp đồng/thỏa thuận đã ký.
Lý giải việc nhập khẩu điện, Thứ trưởng Đặng Hoàng An cho biết, cho biết: sản lượng điện nhập khẩu tương đối nhỏ, trong đó nhập từ Lào khoảng 7 triệu kWh/ngày, Trung Quốc 4 triệu kWh/ngày. Sản lượng điện miền Bắc là 450 triệu kWh/ngày trong khi tổng sản lượng điện nhập khẩu khoảng hơn 10 triệu kWh/ngày nên tỷ trọng điện nhập khẩu rất thấp.
“Những nguồn này không hẳn là thiếu mới nhập. Chúng ta đã mua điện của Trung Quốc từ năm 2005. Còn nhập khẩu điện từ Lào theo hiệp định liên chính phủ. Chúng ta cũng bán điện sang Campuchia từ rất lâu dựa trên các hiệp định giữa các nước láng giềng với nhau”, Thứ trưởng Đặng Hoàng An chia sẻ.
Tình hình các dự án năng lượng tái tạo
Theo thông tin từ Bộ Công Thương, hiện có 85 dự án năng lượng tái tạo (NLTT) với tổng công suất 4.736,16MW (gồm 8 dự án điện mặt trời và 77 dự án điện gió) không đáp ứng điều kiện áp dụng giá bán điện FIT tại Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 6/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Vì vậy, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 15/2022/TT-BCT và Quyết định số 21/QĐ-BCT làm cơ sở cho EVN và các dự án chuyển tiếp thỏa thuận giá điện đảm bảo không vượt qua khung giá phát điện do Bộ Công Thương ban hành.
Tính đến ngày 26/5/2023, có 52/85 nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp với tổng công suất 3.155MW (chiếm tỷ lệ 67%) đã nộp hồ sơ cho EVN để đàm phán giá điện và hợp đồng mua bán điện (PPA). Hiện có 39 nhà máy với tổng công suất 2.063,7MW đã đề xuất giá điện tạm bằng 50% giá trần của khung giá, trong đó 19 dự án hoặc một phần dự án đã được Bộ Công Thương phê duyệt giá tạm và ký PPA.
Ngoài ra, có 17 nhà máy điện chuyển tiếp đang được EVN hoàn thiện thủ tục để trình Bộ Công Thương phê duyệt giá tạm trong tháng 5/2023.
Có 16 dự án đã hòa lưới để thí nghiệm. Có 5 dự án với tổng công suất 391MW đã hoàn thiện đủ hồ sơ và đủ điều kiện phát điện thương mại, có thể hòa lưới ngay sau khi hoàn thành thử nghiệm.
Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy nỗ lực đàm phán của các chủ đầu tư và Tập đoàn Điện lực Việt Nam trên tinh thần hài hòa lợi ích giữa các bên.
Bộ Công Thương cũng cho biết, hiện vẫn còn 33 nhà máy điện với tổng công suất 1.581 MW chưa gửi hồ sơ đàm phán (chiếm tỷ lệ khoảng 33%). Bên cạnh đó, có nhiều chủ đầu tư vi phạm các các quy định pháp luật về quy hoạch, đất đai, đầu tư xây dựng… nên còn chưa đáp ứng các thủ tục pháp lý, chưa thể đàm phán giá với EVN. Một số chủ đầu tư đã được yêu cầu bổ sung hồ sơ từ cuối tháng 3/2023 nhưng sau 2 tháng vẫn không bổ sung được.
Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng An, Bộ Công Thương đã chỉ đạo EVN, Sở Công Thương các tỉnh, các cơ quan của Bộ cùng đẩy nhanh công tác đàm phán cũng như phối hợp với các chủ đầu tư hoàn thiện thủ tục. Tuy nhiên, về phía các chủ đầu tư, cũng cần nỗ lực để hoàn thiện những thủ tục còn thiếu, nhất là về chủ trương đầu tư, đất đai thuộc thầm quyền cấp phép của cơ quan Nhà nước tại địa phương. Đây là những thủ tục liên quan đến pháp lý của dự án mà chủ đầu tư phải hoàn thiện theo quy định của pháp luật khi đưa dự án vào vận hành thương mại.
Thứ trưởng Đặng Hoàng An nhấn mạnh, tinh thần chung là tháo gỡ tối đa vướng mắc cho các dự án. Tuy nhiên, đối với những dự án vi phạm pháp luật, quan điểm là không thể hợp thức hóa.
Về phía EVN, Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân cho biết, trước khi có chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ngày 17/5/2023, EVN đã chủ động làm việc với chủ đầu tư đề xuất giá tạm. Hiện nay, các đơn vị thành viên của EVN đã và đang phối hợp rất tích cực với các chủ đầu tư để thực hiện những thủ tục theo quy định thuộc thẩm quyền của EVN, với mục tiêu đưa các dự án sớm vào vận hành thương mại.
