Vòng xoáy nợ nần
Trước sự diễn biến phức tạp của các loại hình tội phạm liên quan đến hoạt động cho vay lãi nặng, Công an tỉnh Quảng Trị đã vào cuộc điều tra và ngăn chặn nhiều đường dây với những thủ đoạn tinh vi.
Chị H.T.T. ở phường Nam Đông Hà, tỉnh Quảng Trị là một trong những nạn nhân của bẫy "tín dụng đen". Từ khoản vay đầu tiên chỉ 5 triệu đồng, chị liên tục bị ép vay thêm nhiều gói vay mới để trả các khoản trước đó, tổng cộng 48 lần vay, với tổng số tiền hơn 348 triệu đồng và lãi suất đã trả hơn 110 triệu đồng. Khi không còn khả năng chi trả, chị bị các đối tượng gọi điện đe dọa, bôi nhọ danh dự, buộc cả gia đình phải rời khỏi nơi ở.
Chị T. cũng như nhiều nạn nhân khác, ngay sau khi nhận tiền đã rơi vào vòng xoáy nợ nần, lãi mẹ đẻ lãi con trả mãi không hết. Với mỗi triệu đồng vay, người vay phải trả lãi từ 8.000–16.000 đồng/ngày, tương đương 292–584%/năm. Nhiều người ban đầu chỉ vay vài triệu, nhưng chỉ sau vài tháng, số nợ đã đội lên hàng trăm triệu đồng.
Tống đạt quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với đối tượng Phạm Duy trong nhóm cho vay lãi nặng trên địa bàn.
Họ là những nạn nhân rơi vào đường dây cho vay lãi nặng hoạt động tại Đông Hà và nhiều khu vực lân cận.
Mới đây, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Quảng Trị phối hợp các đơn vị nghiệp vụ đã triệt phá thành công đường dây cho vay lãi nặng trên, bắt giữ các đối tượng: Phạm Duy (SN 1992), Nguyễn Văn Dũng (SN 1966) và Phan Việt Trung (SN 1992), đều trú tại phường Sơn Tây, Tp.Hà Nội.
Theo điều tra ban đầu, chỉ trong hơn một năm, nhóm này đã cho hàng trăm người dân vay với tổng số tiền hơn 25 tỷ đồng, thu lợi bất chính trên 10 tỷ đồng, với lãi suất thực tế từ 240% đến 644%/năm — cao gấp nhiều lần mức quy định của pháp luật.
Từ nơi thuê trọ tại các phường Đông Hà và Nam Đông Hà, các đối tượng tổ chức rải tờ rơi tại chợ, khu công nghiệp, dán quảng cáo lên cột điện và phát tán trên mạng xã hội. Hình thức cho vay được quảng cáo nhanh gọn, chỉ cần ảnh chụp căn cước công dân và sổ hộ khẩu, tiền được giải ngân tận tay trong ngày.
Công an thu giữ nhiều tang vật và hung khí.
Tuy nhiên, ngay sau khi nhận tiền, người vay đã rơi vào vòng xoáy của các hình thức “vay góp” (người vay phải trả lãi hàng ngày hoặc hàng tuần, kèm cả gốc theo từng kỳ; không phải trả toàn bộ một lần), “vay đứng” (người vay không trả góp hàng ngày hay hàng tuần, mà gốc và lãi được tính cộng dồn, và người vay chỉ trả một lần khi đến hạn, và “vay đảo nợ” (hình thức ép người vay phải vay thêm khoản mới để trả khoản cũ, khiến nợ cũ được “đáo” sang khoản mới, tạo ra vòng xoáy nợ nần không có điểm dừng).
Theo Thượng úy Nguyễn Công Danh, cán bộ điều tra Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Quảng Trị, nhóm đối tượng hoạt động rất tinh vi, sử dụng các hợp đồng giả như mua bán tài sản, thuê xe, thậm chí mượn danh hợp đồng lao động nhằm che giấu hành vi cho vay lãi nặng. Khi người vay không thể trả nợ, chúng ép ký các hợp đồng mới để đáo nợ khiến người dân rơi vào vòng xoáy nợ nần kéo dài, gần như “suốt đời là con nợ”.
Trước đó, Công an huyện Bố Trạch (cũ) đã phá thành công một chuyên án, bắt giữ Nguyễn Hoàng Nam (SN 1994), trú tại thị trấn Hoàn Lão – Bố Trạch (nay thuộc xã Hoàn Lão, tỉnh Quảng Trị), về hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự với mức lãi từ 109–182%/năm. Qua điều tra, đối tượng khai đã cho rất nhiều người dân trên địa bàn tỉnh Quảng Bình (cũ) vay tiền với lãi suất tương tự.
"Bẫy" tín dụng đen khắp nơi
Đáng chú ý, khi bị siết chặt kiểm soát, tín dụng đen không dừng lại mà chuyển hướng sang không gian mạng. Hiện nay, lợi dụng nhu cầu vay tiền gấp, nhanh của người dân do vậy các đối tượng đăng tải quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội Facebook, Zalo, TikTok, Telegram… với các nội dung như: “vay không cần gặp mặt”, “không cần thế chấp”, “giải ngân trong vài phút”...
Khi người vay liên hệ, các đối tượng yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, tài khoản mạng xã hội, tài khoản ngân hàng và đặc biệt là tài khoản iCloud đang sử dụng trên điện thoại iPhone, từ đó chiếm quyền kiểm soát thiết bị, nắm giữ hình ảnh, danh bạ, dữ liệu cá nhân. Khi đến kỳ thanh toán, nếu chậm dù chỉ một ngày, hệ thống tự động gửi tin nhắn đe dọa đến người thân, bạn bè, thậm chí cắt ghép ảnh để bôi nhọ người vay, khống chế ép trả nợ.
Trước thực trạng này, các lực lượng công an địa phương đang mở rộng điều tra, phối hợp với ngân hàng và cơ quan chức năng để rà soát các tài khoản ảo, sim rác và app giả mạo. Đồng thời, UBND tỉnh Quảng Trị cũng đã chỉ đạo các địa phương tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân tiếp cận vốn chính thống từ ngân hàng chính sách, quỹ tín dụng nhân dân và các tổ chức hợp pháp khác, nhằm hạn chế người dân rơi vào “bẫy” tín dụng đen.
