Đó là sản xuất thành công giống cá cam. Đây là loài cá được ưa chuộng ở Nhật Bản và thường được dùng để chế biến sashimi, sushi. Loài cá này có giá thương phẩm khoảng 1 triệu đồng/kg.
Thông tin này được PGS.TS Đặng Thị Lụa – Viện trưởng Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I chia sẻ tại phiên chuyên đề về chăn nuôi và thú y, thủy sản và kiểm ngư vào chiều 10/5. Chương trình nằm trong khuôn khổ hội nghị triển khai kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức.
Theo PGS.TS Đặng Thị Lụa, mới đây, lần đầu tiên Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I nghiên cứu sinh sản thành công cá cam. Trước đó, đơn vị này cũng nghiên cứu và sinh sản thành công cá nhụ bốn râu (cá chét, cá gộc). Việc nghiên cứu sinh sản thành công cá cam là kết quả đột phá, mở ra tiềm năng lớn cho phát triển nuôi biển quy mô công nghiệp.
PGS.TS Đặng Thị Lụa chia sẻ tin vui về việc Việt Nam là quốc gia đầu tiên trên thế giới sản xuất thành công cá cam. Ảnh: TĐ
Vị chuyên gia này cho biết, cá cam được nuôi khá phổ biến ở các nước như Chile, Mexico, đặc biệt tại Nhật Bản. Theo đó, cá cam là loài cá nuôi biển chủ lực, khi chiếm hơn 50% tổng sản lượng thủy sản nuôi trồng trên biển.
Trên thực tế, Nhật Bản là quốc gia nuôi cá cam lớn nhất thế giới, với sản lượng 150.000 tấn mỗi năm (chiếm 90% sản lượng toàn cầu) và giá thương phẩm khoảng 1 triệu đồng/kg. Đây cũng là loài cá được ưa chuộng tại Nhật Bản và sử dụng để chế biến sashimi, sushi tại các nhà hàng sang trọng. Loài cá này được Hàn Quốc, Mỹ, châu Âu ưa chuộng, nhập khẩu nhiều.
Vượt Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam là quốc gia đầu tiên sản xuất được giống cá cam
Tại Việt Nam, cá cam là loài bản địa và đã được tiến hành nuôi thử nghiệm lần đầu vào năm 1991 ở khu vực bãi Nam (thuộc bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng) bằng nguồn giống khai thác từ tự nhiên. Tuy nhiên, do nguồn giống phụ thuộc vào tự nhiên nên ngày càng cạn kiệt và dẫn đến mô hình không ổn định.
Theo PGS.TS Đặng Thị Lụa, trong thời gian qua, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I đã gây dựng đàn cá cam bố mẹ từ tự nhiên với khối lượng trung bình 10kg/con, độ tuổi trung bình từ 5 - 6 tuổi. Sau đó, từ kết quả thu thập và gây dựng đàn cá cam bố mẹ, đơn vị đã tiến hành thử nghiệm và cho cá cam sinh sản nhân tạo lần đầu vào tháng 4/2025. Kết quả, thử nghiệm đã thành công.
Đàn cá cam bố mẹ từ tự nhiên. Ảnh: PGS.TS Đặng Thị Lụa
Cụ thể, trong lần đầu tiên cho sinh sản nhân tạo cá cam, các chuyên gia đã thu được khoảng 3 triệu trứng, với tỉ lệ trứng thụ tinh cao trên 90%. Kết quả ban đầu này cho thấy, ấp nuôi trong ao thời gian trứng nở sớm hơn so với ấp nuôi trong bể từ 6 - 8 tiếng. Thế nhưng, tỷ lệ nở trứng cả hai mô hình này còn hạn chế (đạt hơn 30%) và nguyên nhân tỷ lệ trứng nở thấp cần được tiếp tục nghiên cứu.
Bà Đặng Thị Lụa cho biết thêm, vì cá cam là đối tượng mới và xác định là khó trong lĩnh vực thủy sản, vì thế Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I tiến hành ấp nuôi, ương cá ở cả 2 điều kiện môi trường khác nhau. Đó là nuôi trong bể và nuôi trong ao.
Đáng chú ý, trong quá trình nghiên cứu, các chuyên gia cho biết, cá cam bắt đầu tiếp nhận và sử dụng thức ăn công nghiệp thay cho thức ăn tự nhiên kể từ ngày ương thứ 18. Điều này giúp mở ra cơ hội lớn cho việc thành công trong sản xuất giống cá cam. Bởi vì khâu chuyển tiếp thức ăn được cho là một khâu kỹ thuật then chốt.
PGS.TS Đặng Thị Lụa cho biết, hiện tại, đàn cá cam đã được 23 ngày tuổi. Như vậy, có thể nói rằng lần đầu tiên trên thế giới, Việt Nam đã sản xuất thành công giống cá cam. Hiện nay, đàn cá này được tiếp tục ương lên cá giống nhằm tiến tới thử nghiệm mô hình nuôi thương phẩm.
Trên thực tế, cá cam được xác định là loài nuôi biển cao cấp, có tốc độ sinh trưởng nhanh. Loài cá này có thể đạt trọng lượng 3 kg trong vòng 18 tháng nuôi.
Vị chuyên gia này nhấn mạnh, vì nguồn cá giống ngoài tự nhiên đang ngày càng cạn kiệt, nên để giảm thiểu sự phụ thuộc, Nhật Bản và Trung Quốc đã và đang nỗ lực đẩy mạnh sản xuất giống nhân tạo cá cam. Tuy nhiên, việc này vẫn chưa thành công.
Theo PGS.TS Đặng Thị Lụa, nguyên nhân chính dẫn đến việc sản xuất giống cá cam ở một số quốc gia hiện nay vẫn chưa thành công là do điều kiện khí hậu lạnh ảnh hưởng đến tỉ lệ trứng thụ tinh, sự phát triển của phôi, ấu trùng. Ngoài ra, do nguồn thức ăn cho giai đoạn ấu trùng cá không phù hợp dẫn tới tỉ lệ sống giai đoạn cá con quá thấp.
Cá cam là loài cá được ưa chuộng tại Nhật Bản và có giá thương phẩm khoảng 1 triệu đồng/kg. Ảnh: Prweb
Cá cam hay còn được gọi là cá cam sọc, cá cu, có tên khoa học là Seriola dumerili. Đây là loài cá cá ăn thịt, có vảy màu trắng bạc, dọc giữa lưng có viền màu vàng nối từ mang đến đuôi, trông rất bắt mắt, đầu cá cam mềm. Cá cam có nhiều thịt, thịt chắc và béo, thịt nhiều, hương vị ngọt và thơm. Loài cá này phân bố rộng trong tự nhiên tại nhiều vùng biển nước ấm trên thế giới, phù hợp với nuôi lồng xa bờ. Điều này giảm áp lực cho nuôi biển ven bờ.
