Ông Trump sa thải lãnh đạo cơ quan thống kê sau báo cáo việc làm kém khả quan

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Bloomberg

Chỉ vài giờ sau khi Cục Thống kê Lao động (BLS) công bố báo cáo việc làm tháng 7 khiến thị trường chao đảo vì tăng trưởng yếu nhất kể từ sau đại dịch, ông Trump đã cách chức giám đốc cơ quan này, bà Erika McEntarfer.

Chưa dừng lại ở đó, ngay trong buổi chiều cùng ngày, Thống đốc Fed Adriana Kugler cũng bất ngờ tuyên bố sẽ từ chức, mở ra cơ hội để ông Trump bổ nhiệm một nhân vật ủng hộ việc giảm lãi suất, điều ông đã nhiều lần công khai thúc đẩy.

Với một tổng thống luôn tự hào về sức mạnh kinh tế Mỹ, và cho rằng các chính sách thuế quan cùng cắt giảm thuế của ông sẽ thúc đẩy tăng trưởng hơn nữa, báo cáo việc làm tháng 7 là một cú sốc...

Giới đầu tư cũng tỏ ra lo ngại việc Trump can thiệp sâu vào các cơ quan thống kê uy tín nhất thế giới có thể làm suy yếu niềm tin vào độ tin cậy của những con số đang chi phối thị trường tài chính toàn cầu.

"Động thái nhắm vào BLS sẽ làm gia tăng lo ngại rằng yếu tố chính trị sẽ chen vào các quyết định kinh tế trong tương lai", ông Yung-Yu Ma, chiến lược gia trưởng tại PNC Asset Management Group, nhận định. "Câu hỏi lớn lúc này là: bước tiếp theo sẽ là gì? Liệu ông Trump có lại dọa sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell?”.

Trong bối cảnh tăng trưởng chậm lại còn lạm phát có dấu hiệu trở lại, các tín hiệu từ Nhà Trắng càng khiến thị trường thêm lo lắng.

Ông Trump nhanh chóng tận dụng số liệu việc làm yếu để chỉ trích Fed và Chủ tịch Jerome Powell, người trước đó đã viện dẫn thị trường lao động vẫn vững vàng làm lý do giữ nguyên lãi suất. Tuy nhiên, tin tốt cho ông Trump là: thị trường ngay lập tức bắt đầu kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất vào tháng 9.

Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 năm, vốn nhạy cảm với chính sách lãi suất, giảm mạnh nhất kể từ năm 2023, mất gần 30 điểm cơ bản. Việc bà Kugler từ chức và khả năng Trump bổ nhiệm người kế nhiệm có quan điểm “nới lỏng” cũng khiến kỳ vọng giảm lãi suất vào cuối năm tăng lên.

Trong khi đó, chỉ số S&P 500 đi xuống, ông Trump công khai công kích bà McEntarfer, còn các nhà kinh tế thuộc cả hai phe chính trị lên tiếng bảo vệ bà.

BLS trong báo cáo hôm thứ Sáu không chỉ công bố con số việc làm mới thấp hơn kỳ vọng mà còn điều chỉnh giảm mạnh dữ liệu của các tháng trước, chuỗi điều chỉnh hiếm có trong thời gian ngắn, từng khiến ông Trump nổi giận trong chiến dịch tranh cử năm ngoái.

“Những con số quan trọng thế này phải khách quan và chính xác, không thể bị thao túng vì mục đích chính trị”, ông Trump viết trên mạng xã hội...

Tuy nhiên, các cơ quan thống kê của Mỹ từ lâu được coi là “chuẩn mực vàng” toàn cầu, và nhiều chuyên gia cho rằng cáo buộc của ông Trump là vô căn cứ.

“Không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy bà McEntarfer muốn làm sai lệch số liệu”, ông Michael Strain, chuyên gia tại Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI), nhận định.

Ông William Beach, người từng lãnh đạo BLS dưới thời ông Trump, cũng gọi việc sa thải là "hoàn toàn vô căn cứ" và cảnh báo đây là một “tiền lệ nguy hiểm”.

Nhà Trắng cho biết phó giám đốc hiện tại của BLS, ông William Wiatrowski, sẽ tạm thời thay thế bà McEntarfer.

Còn với trường hợp của bà Kugler, nhiệm kỳ lẽ ra kéo dài đến tháng 1/2026, nhưng sự ra đi sớm của bà đang tạo ra một cơ hội mang tính quyết định. Trước đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent từng úp mở khả năng sẽ bổ nhiệm người thay Kugler rồi đưa họ lên vị trí Chủ tịch Fed trong tương lai.

Thực tế, trước khi loạt sự kiện dồn dập xảy ra trong ngày, báo cáo việc làm gây sốc, sa thải giám đốc BLS và từ chức ở Fed, ông Trump đã đăng một thông điệp trên mạng xã hội kêu gọi các thành viên Fed chống lại Powell để giảm lãi suất.

"HÃY GIÀNH QUYỀN KIỂM SOÁT VÀ LÀM ĐIỀU AI CŨNG BIẾT LÀ CẦN PHẢI LÀM!", ông Trump viết.

Trước khi rời Nhà Trắng trong ngày, ông nói với báo giới rằng mình "rất vui" vì có thêm một ghế trống trong Hội đồng Thống đốc và kêu gọi Powell nên học theo Kugler để... từ chức.