Sau hơn 2 năm thực hiện nhiệm vụ xử lý các dự án, doanh nghiệp theo Nghị quyết số 33/2016/QH14 của Quốc hội và 1 năm rưỡi triển khai thực hiện Đề án xử lý các dự án, doanh nghiệp theo Quyết định số 1468/QĐ-TTg của Thủ tướng, kết quả có nhiều chuyển biến tích cực. Đó là khẳng định của ông Dương Duy Hưng - Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Bộ Công Thương - Thường trực Tổ Giúp việc của Bộ Công Thương.
- Mới đây, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ ký Báo cáo gửi Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV về tình hình và kết quả xử lý đối với 12 dự án (DA) thua lỗ thuộc ngành Công Thương. Kể từ sau Kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV ban hành Nghị quyết số 33/2016/QH14 và giao Chính phủ rà soát, việc xử lý các dự án này đến nay đã được triển khai như thế nào thưa ông?
Ông Dương Duy Hưng: Đến thời điểm này, tình hình và kết quả xử lý đối với 12 dự DA, doanh nghiệp (DN) chậm tiến độ, kém hiệu quả trong ngành Công Thương tiếp tục có những chuyển biến tích cực. Đến nay, trên 75% khối lượng công việc được giao theo Kế hoạch hành động của Ban Chỉ đạo cho giai đoạn 2017 - 2019 đã được các Bộ ngành, đơn vị có liên quan hoàn thành. Các giải pháp xử lý các DA được triển khai thực hiện đồng bộ, toàn diện trên nhiều mặt.
Tới nay, trong số 6 nhà máy trước đây có hoạt động sản xuất kinh doanh nhưng thua lỗ thì đến năm 2018 đã có 2 nhà máy hoạt động kinh doanh bước đầu có lãi, trong đó 1 nhà máy đang được xem xét để đưa ra khỏi danh sách các DA, DN thua lỗ là Nhà máy sản xuất phân bón DAP 1 - Hải Phòng.
4 DA còn lại tiếp tục hoạt động và tiếp tục giảm dần lỗ. Trong số 3 DA trước đây bị dừng sản xuất kinh doanh, đến nay đã có 2 DA vận hành sản xuất trở lại là DA PVTex Đình Vũ và DA Etanol Quảng Ngãi và 1 DA đã hoàn tất công tác chuẩn bị để khởi động lại nhà máy là DA Etanol Bình Phước. Bên cạnh đó, một số vấn đề phức tạp, khó giải quyết về pháp lý ở các DA cũng được tập trung xử lý có hiệu quả.
- Bên cạnh những kết quả chuyển biến tích cực ở các DA, ông vui lòng cho biết, những vướng mắc còn lại hiện nay ở các DA cần tập trung xử lý là gì và giải pháp cụ thể nào để xử lý những khó khăn vướng mắc đó?
Ông Dương Duy Hưng: Ban Chỉ đạo của Chính phủ xác định còn nhiều vấn đề khó khăn vướng mắc cần tiếp tục được xử lý đối với 12 DA trên, đặc biệt là việc tập trung giải quyết dứt điểm các tranh chấp, vướng mắc về hợp đồng EPC và công tác quyết toán, xử lý tài sản ở các DA. Chính vì vậy, ngày 10.5 vừa qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng ban Chỉ đạo đã có phiên họp chuyên đề cùng Bộ Tư pháp, các bộ, ngành và các Tập đoàn, Tổng Công ty có liên quan để bàn cách xử lý vấn đề này.
Bên cạnh đó, trong điều kiện Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN đã được thành lập và đi vào hoạt động theo Nghị định số 131/2018/NĐ-CP của Chính phủ và Bộ Công Thương đã chính thức ký Biên bản bàn giao quyền đại diện sở hữu nhà nước tại các Tập đoàn/Tổng Công ty sang Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng ban Chỉ đạo - đã chỉ đạo Bộ Công Thương khẩn trương báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc kiện toàn Ban Chỉ đạo: Bổ sung Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN vào Ban Chỉ đạo, giữ vị trí Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo thay Bộ trưởng Bộ Công Thương làm Phó Trưởng ban Chỉ đạo; Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN làm cơ quan đầu mối, thường trực giúp việc Ban Chỉ đạo nhằm tạo điều kiện để Ban Chỉ đạo tiếp tục phát huy hiệu quả chỉ đạo xử lý các DA trong thời gian tới.
- Bên cạnh việc khắc phục những khó khăn vướng mắc để trở lại hoạt động có hiệu quả thì một yêu cầu quan trọng được Quốc hội và Bộ Chính trị đặt ra là phát hiện, xử lý các vi phạm ở các DA. Nhiệm vụ này tới nay đã được thực hiện như thế nào thưa ông?
Ông Dương Duy Hưng: Tính đến nay, toàn bộ 12 DA, DN đều đã được tiến hành thanh tra, kiểm toán, điều tra ở các cấp độ khác nhau để phát hiện các sai phạm, vi phạm pháp luật ở từng DA, DN và xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật đối với các DA, DN. Về công tác thanh tra, đến nay, tất cả 12 DA, DN đều đã được tổ chức thanh tra ở các cấp độ Thanh tra Chính phủ, Thanh tra chuyên ngành và Thanh tra của địa phương với tổng số 24 cuộc thanh tra, trong đó có 22 cuộc đã có kết luận thanh tra.
Về công tác điều tra, khởi tố, đến nay, đã có 3/12 DA đã được Bộ Công an khởi tố, điều tra, gồm Công ty Cổ phần hóa dầu và sơ sợi dầu khí, DA mở rộng giai đoạn II Nhà máy gang thép Thái Nguyên và DA Nhà máy sản xuất NLSH Phú Thọ. Bộ Công an cũng đang làm việc với các đơn vị liên quan để thu thập tài liệu, tổ chức điều tra xác minh, củng cố chứng cứ và trao đổi với Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao để truy tố các cá nhân có sai phạm tại 5/12 DA, DN khác.
- Thưa ông, sau hơn 2 năm triển khai việc xử lý 12 DA thua lỗ của ngành Công Thương, tới nay bài học gì cần được rút ra để có thể bảo đảm thực hiện mục tiêu xử lý được dứt điểm 12 DA này trong năm 2020 như yêu cầu của Quốc hội và Bộ Chính trị?
Ông Dương Duy Hưng: Qua quá trình thực hiện việc xử lý các tồn, tại yếu kém của 12 DA, DN thời gian qua cho thấy, một số vấn đề mang tính bài học kinh nghiệm có thể rút ra, để từ đó có thể đẩy nhanh quá trình xử lý dứt điểm các DA, DN này thời gian tới như sau:
Một là, kiên quyết xử lý các DA, DN theo nguyên tắc và cơ chế thị trường; tôn trọng nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các DN; Nhà nước không cấp thêm vốn vào các DA, DN. Hai là, công tác chỉ đạo xử lý phải được thực hiện một cách tập trung, quyết liệt, thường xuyên và đồng bộ. Thường xuyên theo dõi, đôn đốc, báo cáo để đánh giá, xử lý các vấn đề khó khăn vướng mắc ở từng DA, DN. Ba là, việc xử lý các DA, DN phải vừa tổng thể vừa cụ thể, khẩn trương nhưng phải thận trọng, chắc chắn từng bước. Thực hiện đồng bộ các giải pháp theo phương án đã được xem xét, phê duyệt; vướng mắc ở đâu xử lý ở đó, không chờ đợi làm kéo dài thời gian, gia tăng thiệt hại của Nhà nước trong đầu tư tại các DA, DN.
Bốn là, nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của các Tập đoàn, Tổng Công ty, Chủ đầu tư, đặc biệt là vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu, trong quá trình thực hiện các chủ trương, giải pháp xử lý ở từng DA, DN.
Năm là, song song với việc giải quyết những khó khăn, vướng mắc ở các DA, DN, cần khẩn trương tiến hành thanh tra, kiểm toán, điều tra làm rõ những sai phạm, vi phạm pháp luật ở từng DA, DN; làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức liên quan; xử lý nghiêm minh và sớm hoàn tất các thủ tục tố tụng theo quy định của pháp luật.
- Xin cảm ơn ông!
PHẠM DUNG (THỰC HIỆN)