Núi Bân còn có tên gọi khác là Hòn Thiên nằm ở phía nam núi Ngự Bình, thuộc địa phận phường An Tây, quận Thuận Hoá, Tp.Huế. Đây là di tích cấp quốc gia được công nhận năm 1998.
VIDEO: Khung cảnh yên bình nơi từng an táng thân mẫu Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Huế.
Nằm ở mạn phía Tây của núi Bân là công trình Nhà bia tưởng niệm địa điểm mai táng bà Hoàng Thị Loan, thân mẫu Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Toàn cảnh khu vực núi Bân.
Thông tin từ Bảo tàng Hồ Chí Minh Tp.Huế, đây là nơi an táng đầu tiên của bà Hoàng Thị Loan sau khi qua đời năm 1901. Đến năm 1922, cô Nguyễn Thị Thanh (chị gái của Chủ tịch Hồ Chí Minh) đã dời hài cốt của mẹ về an táng ở quê nhà Nghệ An.
Nhà bia tưởng niệm bà Hoàng Thị Loan nằm dưới tán những hàng thông cổ thụ.
Công trình Nhà bia tưởng niệm bà Hoàng Thị Loan được xây dựng năm 1990 ngay trên vị trí huyệt mộ của bà. Khu tưởng niệm được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh vào năm 2008.
35 năm qua, công trình nhà bia tưởng niệm được Bảo tàng Hồ Chí Minh Tp.Huế tu bổ, tôn tạo, trở thành điểm di tích tâm linh ý nghĩa khi tưởng nhớ về người mẹ hiền của Bác.
Khuôn viên Nhà bia lúc nào cũng sạch sẽ, thoáng mát.
Những ngày này, dù thời tiết ở Huế bắt đầu vào mùa nắng nóng nhưng do nằm dưới tán những hàng thông cổ thụ, nên khi bước vào khuôn viên Nhà bia tưởng niệm, không gian vẫn rất trong lành và mát mẻ.
Giữa không gian trong lành ấy là tiếng gió thổi rì rào những hàng thông, cùng mùi thơm của hoa sứ đã tạo nên một khung cảnh thật yên bình.
Đặc biệt, nhờ sự chăm sóc, dọn dẹp ở ông Lê Minh Thành (SN 1956, trú ở Tổ dân phố 7, phường An Tây), khuôn viên Nhà tưởng niệm lúc nào cũng sạch sẽ, thoáng mát, các gốc cây sứ và hoa cảnh được trồng xung quan đều xanh tốt.
Ông Thành là một người dân sống cạnh Nhà bia tưởng niệm, cảm phục những công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bao nhiêu năm nay, ông đều tình nguyện là người dọn dẹp, chăm sóc cho khuôn viên Nhà bia tưởng niệm thân mẫu của Người.
Ông Lê Minh Thành là người dọn dẹp, chăm sóc khuôn viên Nhà bia lâu nay.
Ông Thành chia sẻ, thường những ngày lễ trọng đại của đất nước, đặc biệt trong tháng 5 này, các tổ chức đoàn thành niên của các đơn vị trên địa bàn thành phố cùng các bạn sinh viên vẫn thường về đây để dâng hoa, thắp hương tri ân công lao của người mẹ đã có công sinh thành, nuôi dưỡng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bà Hoàng Thị Loan sinh năm Mậu Thìn (1868), tại làng Hoàng Trù, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
Năm 1881, bà lập gia đình với ông Nguyễn Sinh Sắc và lần lượt sinh được 3 người con: Nguyễn Thị Thanh, Nguyễn Sinh Khiêm và Nguyễn Sinh Cung (Chủ tịch Hồ Chí Minh).
Năm 1895, bà Hoàng Thị Loan cùng chồng đưa 2 người con trai Nguyễn Sinh Khiêm và Nguyễn Sinh Cung vào Huế sinh sống tại ngôi nhà Thành Nội (nay là di tích Nhà lưu niệm Bác Hồ, số 158 Mai Thúc Loan, Tp.Huế).
Ngày 10/2/1901, bà lâm bệnh nặng qua đời và được mai táng tại núi Bân, xã Thủy An (nay là phường An Tây, Tp.Huế).
