Lấy dị vật sắc nhọn dài gần 1,5cm khỏi phế quản
Ngày 9/6, Bệnh viện Đà Nẵng cho hay, đã can thiệp thành công một ca dị vật đường thở ở người lớn bằng kỹ thuật nội soi phế quản dưới gây mê, khẳng định năng lực chuyên sâu trong điều trị các bệnh lý hô hấp phức tạp.
Theo đó, ông Nguyễn Văn T. (53 tuổi, trú tại Lăng Cô, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế), được đưa đến Bệnh viện Đà Nẵng trong tình trạng ho kéo dài hơn 5 tháng, kèm đau tức ngực và khạc đàm liên tục. Trước đó, ông từng có cơn hóc xương cá trong một bữa cơm nhưng không đi khám vì cho rằng không nghiêm trọng.
Bệnh nhân T. hóc xương cá suốt 5 tháng.
"Khi đó tôi ho sặc rất mạnh, nghĩ là xương cá trôi rồi nên chủ quan. Ai ngờ sau đó ho cứ kéo dài, ăn uống khó khăn, đêm không ngủ được", ông T. chia sẻ khi vừa tỉnh táo sau ca nội soi.
Tại cơ sở y tế tuyến dưới, ông được chỉ định chụp CT scan ngực. Hình ảnh cho thấy có dị vật dạng mảnh, đậm độ cao (khoảng 300 HU), kích thước khoảng 5mm nằm tại phế quản trung gian phổi phải, cách chỗ chia đôi khí quản khoảng 32mm. Dị vật này gây dày thành phế quản, tích tụ nút nhầy và xuất hiện các dải xơ ở nhu mô phổi.
Ngay sau đó, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Đà Nẵng để can thiệp chuyên sâu. Sau khi thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng, các bác sĩ Khoa Nội Hô hấp - Miễn dịch dị ứng quyết định thực hiện nội soi phế quản ống mềm dưới gây mê, một kỹ thuật hiện đại cho phép tiếp cận sâu trong lòng đường thở mà không gây khó chịu cho người bệnh.
Kết quả nội soi ghi nhận dị vật là một đốt xương cá có ba cạnh sắc nhọn, kích thước khoảng 1,4 x 1,5cm, nằm cắm sâu tại đoạn phế quản trung gian giữa thùy giữa và thùy dưới phổi phải. Các bác sĩ tiến hành gắp dị vật bằng dụng cụ chuyên dụng qua ống soi mềm dưới gây mê.
Toàn bộ thủ thuật diễn ra thuận lợi, không ghi nhận tổn thương phổi thứ phát hay đàm mủ. Sau can thiệp, ông T. tỉnh táo, giảm rõ rệt các triệu chứng ho, đau ngực, phổi thông khí tốt và đang dần hồi phục.
Bác sĩ Hoàng Thị Tâm, Phó trưởng khoa Nội Hô hấp - Miễn dịch dị ứng, cho biết, đây là một trong số các ca dị vật đường thở hiếm gặp ở người lớn nhưng có nguy cơ để lại biến chứng nặng nếu không được chẩn đoán đúng.
"Không ít người sau cơn hóc sặc đã quên mất sự cố, đến khi ho kéo dài, viêm phổi tái phát mới đi khám. Lúc đó dị vật đã tồn tại quá lâu trong phế quản, gây bít tắc, viêm nhiễm và hình thành xơ hóa tại vùng phổi bị tổn thương", bác sĩ Tâm phân tích.
Dị vật đường thở ở người lớn, bị xem nhẹ, dễ bỏ sót
Bác sĩ Tâm cho biết thêm, khác với trẻ em, dị vật đường thở ở người lớn ít gặp hơn nhưng dễ bị bỏ sót. Biểu hiện thường mơ hồ, không điển hình như ho kéo dài, tức ngực, khó thở nhẹ. Một số trường hợp được chẩn đoán nhầm là hen phế quản, viêm phổi, trào ngược dạ dày...
Tại Bệnh viện Đà Nẵng, từ năm 2014 đến nay, đã ghi nhận nhiều ca dị vật đường thở bị bỏ quên trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Trong đó, có những trường hợp nhập viện trong tình trạng xẹp phổi, áp xe phổi, suy hô hấp… do hậu quả của dị vật gây viêm nhiễm kéo dài.
Trước đây, các thủ thuật nội soi phế quản thường được thực hiện dưới gây tê, gây khó chịu, nôn ói và hạn chế thao tác khi lấy dị vật lớn, sắc nhọn. Từ năm 2020, bệnh viện bắt đầu triển khai thường quy nội soi dưới gây mê, phối hợp cùng Khoa Gây mê Hồi sức.
Kỹ thuật này giúp người bệnh không đau, không ho sặc, không kháng cự. Bác sĩ thao tác thuận lợi hơn, thời gian can thiệp ngắn hơn. Giảm nguy cơ tai biến và tổn thương mô lành quanh dị vật.
Bác sĩ Hoàng Thị Tâm, Phó trưởng khoa Nội Hô hấp - Miễn dịch dị ứng.
"Kỹ thuật nội soi dưới gây mê giờ không chỉ áp dụng trong các ca lấy dị vật mà còn rất hiệu quả trong sinh thiết tổn thương nghi u phổi, rửa phế nang, làm xét nghiệm chuyên sâu. Đây là bước tiến quan trọng giúp Bệnh viện Đà Nẵng nâng cao năng lực điều trị các bệnh lý hô hấp phức tạp", bác sĩ Tâm nói thêm.
Dị vật đường thở là tai nạn thường gặp nhưng có thể phòng tránh nếu lưu ý trong sinh hoạt hằng ngày. Bác sĩ Hoàng Thị Tâm đưa ra khuyến cáo. Đối với người lớn, không vừa ăn vừa nói chuyện, cười đùa; không ngậm các vật nhỏ như tăm, kim băng, bút bi. Người cao tuổi, người liệt nên được cho ăn đúng tư thế, ăn chậm, có thể xay nhuyễn thức ăn nếu cần.
Đối với trẻ em, tuyệt đối không cho chơi các vật nhỏ dễ nuốt (đồng xu, nút áo, hạt nhựa...). Khi ăn trái cây có hạt (nhãn, chôm chôm, vải), cần bóc kỹ hạt trước khi cho trẻ ăn. Tránh để trẻ vừa ăn vừa chạy nhảy.
Trong trường hợp có biểu hiện ho sặc kéo dài, khó thở, đau ngực sau khi ăn hoặc chơi đùa với các vật nhỏ, cần đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa hô hấp để nội soi kiểm tra. Với các tình huống khẩn cấp như nghẹt thở, tím tái, có thể áp dụng thủ thuật Heimlich, tức đẩy bụng, tại chỗ hoặc gọi cấp cứu 115.
