Chiều 24/3, tại Chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên Việt Nam năm 2025 với chủ đề “Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”, TS. Lê Kim Hùng - Trưởng Bộ môn Truyền thông, Khoa Mạng máy tính và Truyền thông, Trường Đại học CNTT, Đại học Quốc gia Tp.Hồ Chí Minh có đặt câu hỏi về công tác phòng, chống tội phạm.
"Hiện nay, với sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ và chuyển đổi số, tình hình tội phạm và công tác phòng, chống tội phạm đã có rất nhiều thay đổi. Xin Thủ tướng chia sẻ những định hướng giải pháp lớn để thúc đẩy mạnh mẽ việc chuyển hướng công tác phòng, chống tội phạm từ thủ công truyền thống sang hiện đại, ứng dụng khoa học công nghệ", TS. Lê Kim Hùng nói.
Trả lời câu hỏi trên, Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cho biết hiện nay, tội phạm sử dụng công nghệ cao ngày gia tăng, phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, nguy hiểm trong hoạt động phạm tội của mình, quy mô trên cả nước, xuyên biên giới.
Do vậy, tội phạm mang tính ẩn danh cao, có tổ chức mà như không có tổ chức, đứng chân ở địa bàn nước ngoài nhưng lại tổ chức các hành vi phạm tội vào trong nước.
"Đáng lo ngại nhất là hành vi tấn công mạng, lừa đảo trực tuyến và liên quan đến trí tuệ nhân tạo, liên quan đến công nghệ AI, công nghệ mới và đặc biệt là tội phạm tài chính qua mạng. Đây là một vấn đề, thách thức rất lớn đối với công tác phòng, chống tội phạm", Bộ trưởng Bộ Công an nói.
Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an trả lời các câu hỏi về phòng chống tội phạm công nghệ cao (Ảnh: VGP).
Trước diễn biến tình hình tội phạm, Bộ Công an đã nhanh chóng chuyển từ truyền thống sang hiện tại và trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, lực lượng công an ứng dụng KHCN để đấu tranh với tội phạm trong tình hình hiện nay.
Cụ thể là hiện đại hóa lực lượng phòng, chống tội phạm mà đầu tiên là hiện đại về con người trên tinh thần "người trước, súng sau". Nguồn lực của đất nước còn hạn chế, tội phạm thì luôn sử dụng những hoạt động mang tính ẩn danh cao, sử dụng công nghệ.
"Đầu tiên phải hiện đại con người, mục tiêu là hiện đại tư duy đấu tranh phòng, chống tội phạm. Chúng tôi đào tạo, bồi dưỡng kiến thức để đủ năng lực ứng dụng KHCN trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm", Đại tướng Lương Tam Quang nói.
Định hướng tiếp theo là nhận diện được tội phạm công nghệ thì mới chủ động được trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm, đặc biệt là các phương thức, thủ đoạn mới, để có giải phóng phòng ngừa, đấu tranh kịp thời, hiệu quả được. Đại tướng cho biết Bộ Công an có phương trâm không được đi sau tội phạm. Do vậy tất cả phải chủ động nhận diện, chủ động trước và không đi sau tội phạm.
Cùng với đó, Bộ Công an đã xây dựng những phầm mềm, ứng dụng trong điều tra xử lý tội phạm và tố giác tội phạm. Hiện tại tố giác tội phạm có thể sử dụng trên ứng dụng VNeID trong Đề án 06 của Bộ Công an để chúng tôi tiếp nhận tất cả các tin báo tố giác tội phạm.
Đồng thời, tại các diễn đàn đa phương hiện nay liên quan đến các cơ quan thông tin pháp luật của nước khác, hợp tác về phòng, chống tội phạm công nghệ cao là không có khoảng cách trong cơ chế ASEANPOL, INTERPOL. Cùng với hợp tác quốc tế, trao đổi thông tin, xác minh, điều tra chung, truy nã tội phạm và thu hồi tài sản. Đó là mục tiêu cao nhất.
Liên quan đến câu hỏi, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết cũng được Thủ tướng Chính phủ giao thực hiện Đề án 06. Mục tiêu của là phấn đấu năm 2025, trên 60% thanh thiếu niên được tiếp cận các hoạt động để nâng cao năng lực số và 50% sử dụng được dịch vụ công trực tuyến, 70% thanh niên sử dụng tài khoản thanh toán điện tử.
Do vậy, từng cơ quan, từng bộ ngành, địa phương phải sớm sửa đổi các quy trình cho phép sử dụng tất cả các loại giấy tờ tích hợp trên các tài khoản định danh điện tử có giá trị tương đương như giấy tờ theo quy định của Luật Giao dịch điện tử.
Đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác chỉ đạo điều hành trong cơ quan, trong nội bộ các ban ngành. Xây dựng và triển khai ứng dụng các hệ thống như hội nghị trực tuyến, các hội thảo sử dụng ứng dụng tiếp nhận thông tin, văn bản điều hành. Chính thanh niên phải đi đầu trong việc này.
Đồng thời Bộ Công an giao cho đơn vị nghiệp vụ đưa các thông tin cần thiết lên VNeID và phải ứng dụng tiện ích của VNeID vào tất cả các hoạt động, sinh hoạt.
"Muốn chuyển đổi số được thì từng nơi chúng ta phải có dữ liệu, mà có được dữ liệu thì chúng ta phải làm giàu, làm sạch dữ liệu và dữ liệu phải chất lượng. Các dữ liệu này được liên thông với nhau thì mới chuyển đổi số ở các cơ quan bộ, ban ngành và chúng ta mới chuyển đổi số quốc gia", Bộ trưởng Lương Tam Quan nói.
Vấn đề nữa là phải đảm bảo an ninh, an toàn cho các hoạt động này. Đảm bảo an ninh, an toàn là từng cá nhân phải đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống, từng cá nhân phải có ý thức. Để đảm bảo an toàn dữ liệu thì không ai hơn khác là chính mỗi cá nhân và chính những người trẻ, thanh niên phải hướng dẫn, tuyên truyền, vận động để cùng bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình.
Từ dữ liệu cá nhân của mình để bảo vệ dữ liệu các cơ quan, ứng dụng của mình và phải có kết nối liên thông để tạo ra chuyển đổi số trong từng cơ quan, đơn vị, cùng chuyển đổi số quốc gia.
