Tỉ lệ nhập học khối ngành STEM bậc đại học gia tăng đáng kể
Chiều 24/3, Bộ Nội Vụ, Văn phòng Chính phủ, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức Chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên Việt Nam năm 2025 với chủ đề "Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia".
Tham gia đặt câu hỏi, TS. Hoàng Anh Đức, Đại học RMIT cho biết, hiện nay, sinh viên và lực lượng có trình độ sau đại học theo học các lĩnh vực toán học, vật lý, sinh học, hóa học, kỹ thuật và công nghệ then chốt chưa nhiều. Trong khi đó, đây là nhóm đối tượng và lĩnh vực quan trọng để tham gia phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
"Xin được hỏi Chính phủ đã và sẽ có những cơ chế, chính sách gì mang tính đột phá để có thể gia tăng nhiều hơn nữa đối tượng này theo học các lĩnh vực trên?", ông Đức nêu câu hỏi.
TS. Hoàng Anh Đức nêu câu hỏi (Ảnh: VGP).
Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, phát triển đất nước cần rất nhiều nhóm nhân lực và mỗi nhóm nhân lực có một vai trò riêng, có đóng góp rất quan trọng.
Những khối ngành trong lĩnh vực như sư phạm, y dược, quốc phòng, an ninh, luật, quản trị kinh doanh, tài chính… đều có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, ở một thời điểm chúng ta mong muốn phát triển nhanh và bền vững, thu hút các doanh nghiệp FDI cũng như các doanh nghiệp trong nước trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, kỹ thuật, đặc biệt kỹ thuật cao, thì yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực hay gọi là STEM, bao gồm khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, cần số lượng lớn hơn, đặc biệt là chất lượng cao hơn nữa mới có thể đáp ứng được sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Hiện nay, tỉ lệ nhập học của sinh viên tham gia vào các ngành học STEM và bậc đại học bình quân hàng năm từ 28-30%. Trong khi đó, tỉ lệ này ở một số nước như ở Hàn Quốc 35%, Đức là 39%, Phần Lan 36%.
"Tỉ lệ của chúng ta không kém quá nhiều so với các nước có công nghiệp và kỹ thuật phát triển, nhất là trong bối cảnh chúng ta có một trăm triệu dân. Tỉ lệ 30% trong số trong học sinh nhập học đại học hàng năm là 600.000 không phải quá nhỏ", Bộ trưởng nhấn mạnh và cho rằng trước yêu cầu phát triển nhanh và mạnh của đất nước, con số này cần phải tăng mạnh hơn nữa.
Trong năm 2024, tỉ lệ học sinh nhập học của khối ngành STEM bậc đại học đã gia tăng đáng kể. Trong số hơn 600.000 sinh viên nhập học, đã có hơn 200.000 sinh viên khối ngành STEM. Như vậy, tăng 10% so với năm trước đó.
Như vậy, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đã có tác động định hướng rất quan trọng đối với học sinh, người học.
Sẽ có nhiều chính sách khuyến khích các bạn trẻ tham gia học
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đang khuyến khích học sinh theo học ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và Toán. Đặc biệt với môn toán, học sinh của chúng ta không thua kém so với các nước trên thế giới.
Đội tuyển thi Olympic Toán quốc tế của chúng ta thường xuyên đứng trong Top 10 các quốc gia có kết quả tốt nhất trên toàn thế giới.
Với số lượng học sinh vào học bậc phổ thông các trường chuyên và vào đại học như vậy, có thể tin tưởng rằng nguồn nhân lực chất lượng cao thuộc lĩnh vực STEM trong tương lai sẽ gia tăng nhanh và mạnh, cả về chất lượng.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn (Ảnh: VGP).
Bộ trưởng cho biết, trong chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo của Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ ký ban hành cách đây vài tháng, chúng ta đặt mục tiêu đến năm 2030, tổng quy mô đào tạo bậc đại học có thể đạt đến 1 triệu sinh viên theo học khối ngành STEM.
Và khi con số này được công bố, các quốc gia trên thế giới, nhất là các quốc gia ít dân số, có nhiều bình luận tích cực.
Trên cơ sở đó, khối học viên theo học ngành STEM bậc sau đại học năm 2024, tỉ lệ bậc thạc sĩ tăng tới 34% và bậc tiến sĩ tăng 33%, với tổng số trên 600 nghiên cứu sinh đã theo học và chuẩn bị luận văn tiến sĩ.
Riêng với khối ngành sư phạm, tổng số nghiên cứu sinh làm trong lĩnh vực STEM đã tăng lên con số 350 nghiên cứu sinh theo học tiến sĩ.
"Tôi nói những con số này để chúng ta thấy rằng, hiện tại số lượng nhân lực trong lĩnh vực STEM còn phát triển mạnh và đầy triển vọng".
Thủ tướng Chính phủ cũng đang giao cho ngành giáo dục và đào tạo chuẩn bị đề án đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để phá triển các lĩnh vực công nghệ cao.
Trong đó, rất nhiều chính sách sẽ được đưa ra để động viên, khuyến khích các bạn trẻ tham gia học các lĩnh vực này, bao gồm những chính sách hỗ trợ học bổng cho người học, các chế độ khuyến khích cũng như các chế độ thu hút các chuyên gia ở nước ngoài vào làm việc.
Đặc biệt quan trọng là sẽ có định hướng đầu tư phát triển các trường đại học bởi phải có môi trường đại học tiên tiến thì chúng ta mới có thể tạo ra cả số lượng và chất lượng.
Bên cạnh đó, rất nhiều trường đại học ngoài công lập đã nắm bắt được xu thế phát triển của thế giới, định hướng của Việt Nam và nhiều trường đã đầu tư phòng thí nghiệm, tăng cường tuyển sinh, mời các chuyên gia.
"Chúng ta đang tập trung cao độ, ưu tiên cho lĩnh vực phát triển về nhân lực, có thể nói triển vọng phía trước đầy lạc quan", Bộ trưởng nhấn mạnh.
