Việt Nam nuôi cấy và phân lập thành công chủng mới của virus Corona

Đây được xem là một bước tiến mới, thành công của các nhà khoa học ngành y tế Việt Nam trong việc nghiên cứu, tìm các phương pháp phòng và chống bệnh dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (nCoV) gây ra.

Nuôi cấy và phân lập thành công chủng mới virus Corona trong phòng thí nghiệm của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (ảnh do Bộ Y tế cung cấp)

Ưu tiên nghiên cứu, chế tạo bộ kit test nhanh dịch nCoV

Thông tin từ Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, với việc nuôi cấy và phân lập thành công chủng virus Corona mới trong phòng thí nghiệm, mỗi ngày tại Việt Nam sẽ có khả năng xét nghiệm hàng ngàn mẫu bệnh phẩm trong trường hợp cần thiết.

Hiện nay, Việt Nam đang có trên 1.000 người từ Trung Quốc trở về và gần 500 người có tiếp xúc gần với người nhiễm dịch nCoV đang được cách ly, theo dõi, giám sát và chờ kết quả xét nghiệm. Đây sẽ là tiền đề cho việc nghiên cứu và phát triển vaccine phòng chống loại virus này trong tương lai và cũng giúp cho việc đưa ra các biện pháp dự phòng hiệu quả hơn.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho hay, trên thế giới hiện chưa có quốc gia nào sản xuất thành công bộ thử nhanh phát hiện virus Corona mới. Với thành công ban đầu này, Việt Nam kỳ vọng có thể làm tốt hơn công tác phòng dịch bệnh mới nổi.

Trong cuộc họp do Bộ KH-CN chủ trì với các nhà khoa học (gồm những chuyên gia Viện Pasteur TPHCM, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, Ban Chủ nhiệm Chương trình KH-CN trọng điểm cấp quốc gia giai đoạn 2016-2020, Học viện Quân y, Bệnh viện Quân y 103, Bộ Y tế và một số đơn vị nghiên cứu, sản xuất vaccine) bàn giải pháp ứng phó dịch nCoV mới đây, các ý kiến đều thống nhất: khẩn trương nghiên cứu, chế tạo bộ kit test nhanh để chủ động ứng phó dịch nCoV.

Liên quan đến hành lang pháp lý, cơ chế chính sách cũng như tài chính thực hiện nhiệm vụ này, Thứ trưởng Bộ KH-CN Phạm Công Tạc khẳng định sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho các nhà khoa học bởi đây là nhiệm vụ cấp bách và vô cùng quan trọng. Theo đánh giá của các nhà khoa học, với tốc độ lây nhanh của virus Corona ở Trung Quốc cho thấy tình hình phức tạp của dịch bệnh này.

GS-TS Nguyễn Văn Kính, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm, nguyên Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, đề xuất, Việt Nam phải tự sản xuất sinh phẩm chẩn đoán để chủ động, không thể chờ quốc tế hỗ trợ. Khi có bộ kit test, Việt Nam có thể chủ động sàng lọc các ca nghi vấn để cách ly. 

Trước đây, khi chưa có mồi đặc hiệu của Tổ chức Y tế thế giới cung cấp, để xét nghiệm làm rõ nCoV, Viện phải sử dụng kỹ thuật giải trình tự gene thì mới xác định được chính xác mẫu phẩm. Do đó kết quả thường có chậm từ 3-4 ngày sau khi xét nghiệm gây khó khăn cho công tác cách ly và điều trị.

Tuy nhiên, kể từ ngày 31-1 tới nay, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã tiếp nhận mồi đặc hiệu chuẩn của WHO nên việc xét nghiệm virus Corona cho kết quả nhanh hơn chỉ sau 1-2 ngày, thậm chí với việc sử dụng kỹ thuật xét nghiệm sinh học phân tử (Realtime RT - PCR) giúp xác định ca bệnh chỉ từ 5-9 tiếng.

TS Mai nhấn mạnh, với những diễn biến phức tạp của dịch nCoV, việc rút ngắn thời gian xét nghiệm có ý nghĩa quan trọng với công tác kiểm soát dịch bệnh.

Thời gian trả kết quả xét nghiệm sớm sẽ giúp chẩn đoán và điều trị bệnh sớm, sớm giải phóng các ca nghi nhiễm có kết quả âm tính. Điều này cũng có nghĩa giảm số lượng bệnh nhân tập trung trong khu cách ly trong thời gian dài, giảm gánh nặng cho cơ sở điều trị.

Chủ động nghiên cứu lâm sàng và nghiên cứu sản xuất vaccine

PGS-TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, đề nghị Bộ KH-CN giao cho đơn vị có năng lực và trình độ nghiên cứu sản xuất nhanh bộ kit test, đồng thời nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học, dịch tễ học phân tử, đặc điểm virus học về bệnh này.

Đó là khía cạnh về phòng bệnh. Còn về khía cạnh điều trị nghiên cứu triệu chứng lâm sàng cần đầu tư ngay cho việc này. Sau này nếu có sản xuất vaccine chúng ta mới có tư liệu cần thiết.

Về sản xuất vaccine phòng dịch nCoV, TS Đỗ Tuấn Đạt, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Vaccine và sinh phẩm số 1, cho rằng cần một quá trình ít nhất sau 3 tháng để khẳng định tính khả thi. Công ty đã chủ động liên hệ với phía Anh, đề nghị giúp Việt Nam trong việc phát triển vaccine phòng dịch nCoV.

Các nhà khoa học nghiên cứu nuôi cấy và phân lập thành công virus Corona mới. Ảnh: quốc khánh

GS-TS Lê Bách Quang, thành viên Ban Chủ nhiệm Chương trình KH-CN trọng điểm cấp quốc gia giai đoạn 2016-2020 phân tích, cơ sở khoa học để trả lời về virus Corona còn nhiều điều phải nghiên cứu.

Trong tình hình cấp bách hiện nay và nguy cơ bùng phát dịch nCoV lớn hơn dịch SARS trước đây nên cần phải phản ứng nhanh, ngay từ bây giờ phải nghiên cứu về dịch tễ học, virus học và phải tư vấn với Chính phủ về phản ứng ứng phó…

Thống nhất với quan điểm của các nhà khoa học, Thứ trưởng Phạm Công Tạc cho rằng, mặc dù Việt Nam vẫn được các tổ chức y tế quốc tế quan tâm hỗ trợ, Tổ chức Y tế thế giới cũng cung cấp vật mồi cho Việt Nam trong việc xét nghiệm chủng virus Corona mới, nhưng các nhà khoa học Việt Nam cần quyết liệt vào cuộc để có phản ứng đúng mức với dịch bệnh mới này trên cơ sở khoa học.

Trước mắt, các nhà khoa học cần tập trung nghiên cứu xây dựng bộ kit test nhanh trong thời gian sớm nhất, bên cạnh đó cũng xây dựng các đề tài nghiên cứu về dịch tễ học với chủng virus Corona mới, nghiên cứu về lâm sàng chủng virus để từ đó nghiên cứu vaccine điều trị.

Trong diễn biến khác, trước thực trạng dịch nCoV có nguy cơ bùng phát ở Việt Nam, Bộ KH-CN đã thu thập những công bố khoa học quốc tế mới nhất được xuất bản về chủng mới của virus Corona và cung cấp truy cập miễn phí phục vụ các bác sĩ, nhân viên y tế và các nhà nghiên cứu của Việt Nam.

Bộ sưu tập tài liệu về virus Corona tập hợp các bài nghiên cứu mới nhất, chủ yếu được xuất bản trong tháng 1 và tháng 2 năm 2020, bao gồm các nghiên cứu lý thuyết về dịch bệnh này, trao đổi kinh nghiệm trong phòng chống, điều trị và bài học kinh nghiệm rút ra trong quá trình nghiên cứu, điều trị dịch nCoV.

Đây là những bài nghiên cứu được xuất bản chính thống trên các tạp chí quốc tế hàng đầu thế giới. Các công trình nghiên cứu mới được cập nhật hàng ngày và cung cấp tới cộng đồng nghiên cứu khoa học vì mục tiêu chung.