Nên thận trọng khi cho địa phương cấp phép thăm dò, khai thác kim loại quý

Ngày 6/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản.

Phân cấp mạnh nhưng không "thả nổi"

Ủng hộ chủ trương chuyển thẩm quyền cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản nhóm II về Chủ tịch UBND cấp tỉnh, song ĐBQH Đào Chí Nghĩa (đoàn Tp.Cần Thơ) bày tỏ băn khoăn khi khoáng sản nhóm II vẫn là nhóm khoáng sản có giá trị và quy trình thăm dò cũng như khai thác rất phức tạp.

"Việc phân cấp triệt để có thể dẫn đến rủi ro trong quá trình điều hành ở địa phương", ông lo ngại và đề nghị cần phải điều chỉnh và phải có sự giám sát của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc kiểm soát chất lượng kỹ thuật.

Trong đó, cần điều chỉnh lại quy định theo hướng: việc cấp giấy phép thăm dò khai thác khoáng sản nhóm II phải được chấp thuận bằng văn bản của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đối với đề án thăm dò, báo cáo trữ lượng cũng như thiết kế cơ sở mỏ, trừ trường hợp có quy định khác.

Ông nói: "Quy định này sẽ chặt chẽ, tạo sự giám sát từ bộ ngành Trung ương đến địa phương".

ĐBQH Lò Thị Luyến (Ảnh: Media Quốc hội).

ĐBQH Lò Thị Luyến (đoàn Điện Biên) đồng tình với chủ trương phân cấp, phân quyền; song đề nghị vẫn nên "thận trọng", không nên "thả nổi" cho địa phương cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản loại I đối với kim loại quý.

Theo đại biểu lý giải, điều này liên quan đến vấn đề quy hoạch tổng thể quốc gia, tới vấn đề bảo vệ môi trường.

"Nếu như sau này muốn giao cho địa phương thẩm quyền cấp phép với một số khoáng sản nhóm I này thì chúng ta sẽ tiến hành thí điểm ở một vài nơi chứ còn bây giờ không nên thả nổi.

Bởi vì việc khai thác kim loại, chúng ta thấy ở nơi này nơi kia khi mà khai thác xong đã để lại hậu quả rất lớn cho môi trường. Thực tế có những đơn vị, những doanh nghiệp khai thác xong họ không hoàn thổ, không phục hồi môi trường", đại biểu Lò Thị Luyến cho biết.

Bình ổn giá cát vật liệu xây dựng

Còn ĐBQH Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) quan tâm đến giải pháp tháo gỡ vấn đề thiếu hụt nguồn cát dùng cho các dự án, công trình giao thông trọng điểm quốc gia và bình ổn giá vật liệu xây dựng.

Theo ông, nội dung này đã được các tập đoàn kinh tế lớn đề xuất, trong đó cần thực hiện thăm dò, đánh giá và khai thác cát ngoài khơi tại vùng biển Việt Nam xây dựng các các kho chứa chiến lược cho sản phẩm này.

ĐBQH Nguyễn Duy Thanh.

Việc nghiên cứu, đánh giá tính khả thi của các hoạt động này đã được các tập đoàn báo cáo Chính phủ, tuy nhiên đến nay vẫn chưa triển khai thực hiện được.

Vì vậy, cần triển khai nhanh việc khai thác cát biển để giải quyết tình trạng thiếu cát cho phát triển hạ tầng và bình ổn giá cát vật liệu xây dựng trên toàn quốc.

Đại biểu đề nghị giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng và các cơ quan chức năng khẩn trương cho triển khai đánh giá tiềm năng cát biển là vật liệu xây dựng tại các vùng biển Việt Nam theo hình thức tổ chức, cá nhân thực hiện điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản.

Chuyển giao kết quả điều tra cho cơ quan Nhà nước quản lý để tiến hành bước khai thác cát ngoài khơi, đồng thời triển khai việc xây dựng kho chiến lược vật liệu xây dựng thông thường từ cát biển.

Thực hiện được những nội dung trên, sẽ đảm bảo được mục tiêu bình ổn giá cát xây dựng, san lấp trong dài hạn, đồng thời đảm bảo giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu hụt nguồn cát cho các công trình phát triển cơ sở hạ tầng.