Ảnh minh họa
Mỹ và Úc vừa ký kết một thỏa thuận chiến lược nhằm thúc đẩy nguồn cung đất hiếm và các khoáng sản quan trọng khác, trong bối cảnh hai quốc gia này tìm cách giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc – nước hiện đang thống trị chuỗi cung ứng toàn cầu trong lĩnh vực này.
Theo Thủ tướng Úc Anthony Albanese, thỏa thuận sẽ hỗ trợ một gói đầu tư trị giá 8,5 tỷ USD (tương đương 13 tỷ AUD) cho các dự án “sẵn sàng triển khai”, tập trung vào mở rộng năng lực khai thác và chế biến khoáng sản trong nước. Ngoài ra, hai bên dự kiến rót thêm 1 tỷ USD vào các dự án tại Mỹ và Úc trong vòng 6 tháng tới.
Thỏa thuận này được xem là bước tiến mới trong mối quan hệ hợp tác song phương vốn đã được thiết lập từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump, nhằm đảm bảo nguồn cung khoáng sản chiến lược phục vụ các ngành công nghiệp quốc phòng, năng lượng tái tạo và công nghệ cao.
Hiện Trung Quốc kiểm soát khoảng 70% sản lượng khai thác và tới 90% công suất chế biến đất hiếm toàn cầu — những nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất chip, xe điện và thiết bị quốc phòng. Việc Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu trong thời gian qua đã khiến nhiều doanh nghiệp Mỹ rơi vào thế bị động trước căng thẳng thương mại song phương.
Ngay sau thông báo này, cổ phiếu các công ty khai khoáng tại Úc đồng loạt tăng mạnh. Cổ phiếu Arafura Rare Earths tăng 7,7%, trong khi Iluka Resources tăng hơn 3%. Trước đó, Lynas Rare Earths – một trong những nhà sản xuất đất hiếm lớn của Úc – cũng được Bộ Quốc phòng Mỹ trao hợp đồng xây dựng nhà máy chế biến tại Texas.
Về phía Mỹ, chính quyền Trump cho biết sẽ đầu tư xây dựng một nhà máy lọc gali tiên tiến công suất 100 tấn mỗi năm tại Tây Úc, đồng thời cung cấp khoản tài trợ 2,2 tỷ USD thông qua Ngân hàng Xuất nhập khẩu nhằm thúc đẩy các dự án khoáng sản quan trọng.
Hai nước cũng cam kết phối hợp trong các vấn đề về cấp phép, định giá và quy định đầu tư, qua đó tăng tính minh bạch và khả năng kiểm soát chuỗi cung ứng chiến lược.
Giới quan sát nhận định, động thái này đánh dấu nỗ lực rõ rệt của Washington và Canberra trong việc xây dựng chuỗi cung ứng đất hiếm độc lập, giảm thiểu rủi ro địa chính trị và củng cố an ninh năng lượng cho các nền kinh tế phương Tây.
Úc có trữ lượng đất hiếm ước tính 5,7 triệu tấn, đứng thứ 4 thế giới và là một trong những nước khai thác đất hiếm lớn nhất ngoài Trung Quốc. Nước này đã sản xuất 13.000 tấn đất hiếm vào năm 2024 và có kế hoạch tăng sản lượng trong tương lai thông qua việc mở rộng mỏ Mount Weld và khai thác mỏ Yangibana.
Theo Reuters