Giải thưởng UOB Painting of the Year 2025: Dấu ấn mới của hội họa Việt

Nghệ sĩ Cao Văn Thục vừa được trao giải thưởng trị giá 500 triệu đồng với tác phẩm “Gắn kết tạm thời”, tiếp tục tranh tài cùng các tác phẩm thắng giải từ các nước khu vực Đông Nam Á.

Vẽ niềm tin, thu hẹp khoảng cách

Khép lại mùa giải thứ ba tại Việt Nam, cuộc thi UOB Painting of the Year 2025 tiếp tục khẳng định sức hút của một giải thưởng hội họa quốc tế danh giá, nơi nghệ sĩ Việt không chỉ được vinh danh, mà còn mở ra cơ hội tiếp nối hành trình sáng tạo, hội nhập vào hệ sinh thái nghệ thuật quốc tế.

Năm nay, giải thưởng cao nhất thuộc về tác phẩm “Gắn kết tạm thời” của họa sĩ Cao Văn Thục ở hạng mục Nghệ sĩ thành danh – tác phẩm sơn mài kết hợp kỹ thuật ăn mòn axit trên hợp kim nhôm, thể hiện đời sống người lao động nhập cư. Trong tác phẩm, nhóm người chen chúc trên thùng xe, bám víu nhau giữa chuyến đi vô định, gợi cảm giác mong manh nhưng vẫn ấm áp bởi niềm tin cùng vượt qua khó nghèo.

Trưởng ban giám khảo, họa sĩ Đặng Xuân Hòa - Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật hội họa Hội Mỹ thuật Việt Nam đánh giá, tác phẩm nổi bật cả nội dung lẫn cách thể hiện. Bức tranh có chiều sâu cảm xúc, sự sáng tạo trong kỹ thuật và thông điệp xã hội, mang đến góc nhìn trực diện, đầy cảm thông về đời sống của người lao động nhập cư.

Họa sĩ Cao Văn Thục chia sẻ: “Tôi muốn thể hiện vẻ đẹp lặng lẽ và nghị lực bền bỉ của những người lao động nhập cư với sự tôn trọng sâu sắc. Khoảng cách xã hội vẫn tồn tại trong đời sống đô thị, đặc biệt với những người từ vùng sâu, vùng xa lên thành phố. Tôi hi vọng có thể truyền cảm hứng để mọi người suy ngẫm và góp phần thu hẹp khoảng cách đó, hướng đến một thành phố phát triển dựa trên sự thấu hiểu và đồng cảm”.

Sự kết hợp giữa chất liệu truyền thống và vật liệu công nghiệp là điểm đặc biệt trong “Gắn kết tạm thời”. Lớp sơn mài bóng bẩy đối lập với bề mặt kim loại bị ăn mòn tạo hiệu ứng thị giác mạnh, làm nổi bật khối người ở trung tâm, thể hiện sự đối lập giữa đời sống lam lũ, thô ráp của người lao động với vẻ ngoài bóng bẩy, hào nhoáng của thành phố hiện đại.

Là người chiến thắng cao nhất, họa sĩ Cao Văn Thục nhận giải thưởng tiền mặt trị giá 500 triệu đồng. Tác phẩm của anh sẽ tiếp tục tranh tài cùng các tác phẩm thắng giải từ Indonesia, Malaysia, Singapore và Thái Lan để giành giải thưởng danh giá UOB khu vực Đông Nam Á, dự kiến công bố tại Singapore vào tháng 11/2025.

Giải thưởng UOB Painting of the Year do Ngân hàng UOB khởi xướng tại Singapore từ năm 1982, với mục tiêu tôn vinh tài năng hội họa và khuyến khích sáng tạo nghệ thuật trong khu vực. Tại Việt Nam, giải được tổ chức từ năm 2023 và nhanh chóng trở thành sự kiện lớn. Mỗi năm hàng nghìn nghệ sĩ từ khắp các vùng miền gửi tác phẩm tham dự, mang đến cơ hội tranh tài cùng các nghệ sĩ tầm cỡ khu vực và thế giới.

Tác phẩm 'Gắn kết tạm thời' của hoạ sĩ Cao Văn Thục đem về giải thưởng trị giá 500 triệu đồng.

Hội họa trở thành tuyên ngôn của người sống sót

Ở hạng mục Nghệ sĩ thành danh, ngoài Cao Văn Thục, giải Vàng thuộc về họa sĩ Vũ Hoàng với tác phẩm “Hiện thực và hiện thực 02” (giá trị giải thưởng 220 triệu đồng), giải Bạc thuộc về nghệ sĩ Trần Quốc Giang với “Bốn câu đối trên dòng Mekong” (180 triệu đồng), và giải Đồng được trao cho Ngô Thanh Hùng với “Ký ức của đất” (140 triệu đồng).

Đáng chú ý ở hạng mục Nghệ sĩ triển vọng, họa sĩ Nguyễn Ngọc Thuần (53 tuổi) nhận giải Nghệ sĩ triển vọng nhất của năm với tác phẩm “Chân dung tự họa 2025 (cuộc sống bắt rễ trong tôi dưới hình bóng một cái cây)”. Nguyễn Ngọc Thuần vốn được biết đến là một nhà văn, nay trở lại hội họa sau hơn 20 năm gián đoạn.

Tác phẩm tự họa được nghệ sĩ lấy cảm hứng từ hình ảnh X-quang lồng ngực và thiết bị ICD (máy khử rung tim) mà anh mang trong người suốt nhiều năm qua. “Tôi nhận ra không có gì quá trễ để bắt đầu. Tôi đã học và trở thành họa sĩ cách đây 22 năm, nhưng sau đó chuyển sang viết văn. Gần đây, tôi quyết định vẽ lại, và đó là bức tranh đầu tiên”, Nguyễn Ngọc Thuần chia sẻ.

Trong nhiều năm điều trị bệnh tim, Nguyễn Ngọc Thuần gần như tách biệt khỏi thế giới. Khi hồi phục, hội họa trở thành phương tiện “kích hoạt sự sống”. Chân dung tự họa không khắc họa khuôn mặt mà diễn tả sự sống bên trong - những sợi rễ lan tỏa từ cơ thể, biểu trưng cho sức mạnh nội tâm, sự kiên trì và niềm tin tái sinh. Đó không chỉ là một bức tranh, mà là tuyên ngôn của người sống sót.

Theo đánh giá của Ban giám khảo, tác phẩm của Nguyễn Ngọc Thuần xóa nhòa ranh giới giữa hình tượng và trừu tượng, giữa tư liệu lịch sử và tưởng tượng, mang dấu ấn biểu hiện mạnh mẽ, là tiếng nói cá nhân sâu sắc và khác biệt trong dòng chảy mỹ thuật đương đại.

Nhận xét về chuỗi tác phẩm nhận giải, họa sĩ Nguyễn Thanh Bình cho rằng, dù chưa được xem trực tiếp nhưng phải thốt lên khi thấy trình độ và cảm thức thẩm mỹ chín chắn của các nghệ sĩ. Ông đánh giá, hiệu quả thị giác đều “tròn vành rõ chữ”, thể hiện sự tinh tế trong việc biến hóa tiết tấu không gian theo cách khác nhau nhưng giàu ấn tượng.

Các tác phẩm đoạt giải sẽ được triển lãm từ ngày 10 - 27/10 tại TPHCM.

Đặc biệt với tác phẩm của Trần Việt Long tạo chiều sâu và tương phản bằng một vệt sáng “đắt giá” trên nền đỏ - đen, cho thấy tay nghề đã chín. Còn Trần Quốc Giang đưa ra ý tưởng độc đáo khi hình tượng hóa cảm xúc về dòng sông bằng một bố cục “tứ bình” giàu gợi cảm.

Theo Ban tổ chức, các tác phẩm đoạt giải sẽ được triển lãm tại Chillala House of Art (TPHCM) từ ngày 10 - 27/10, giúp công chúng tiếp cận gần hơn với ngôn ngữ nghệ thuật đương đại. Đây cũng là cách cuộc thi góp phần nâng cao nhận thức thẩm mỹ, khơi gợi đồng cảm xã hội qua hội họa.