Quý 4 thường là thời điểm sôi động trong năm của thị trường bất động sản bởi tâm lý mua nhà đón tết của đại đa số người dân. Tuy nhiên năm nay, giao dịch khá ảm đạm do phần lớn người dân không mặn mà xuống tiền. Dù hiện tại lãi suất cho vay mua nhà cố định 5 năm tại nhiều nhà băng hiện chỉ khoảng 8-8,5%, vùng rất thấp trong nhiều năm qua.
Lý giải về hiện tượng này, Chuyên gia kinh tế TS. Vũ Đình Anh cho rằng:
Thứ nhất, thị trường bất động sản hiện nay đã có sự phục hồi nhưng vẫn chưa thực sự chắc chắn.
Thứ hai, giá bất động sản tại nhiều phân khúc như chung cư, nhà riêng... đều có mức tăng mạnh kể từ đầu năm, tăng đến hàng chục %. Điều này khiến người dân có nhu cầu về bất động sản phải dừng lại để tính toán và xem xét kỹ hơn.
Thứ ba, lượng cung bất động sản vẫn còn nhỏ giọt, không phong phú, dồi dào như trước đây khiến lựa chọn của người mua cũng trở nên hạn chế.
"Nếu như khoảng 5 năm về trước, người mua nhà sẵn sàng sử dụng đòn bẩy tài chính bởi thời điểm đó, rất nhiều sản phẩm chất lượng có giá thành hợp lý được tung ra. Thì đến thời điểm hiện tại, người mua dần trở nên cân nhắc, cẩn trọng do giá bất động sản đang neo rất cao, dư địa hay tiềm năng tăng giá trong tương lai sẽ khó hơn", TS Ánh nhận định.
Thứ tư, lãi suất tuy đã giảm khá nhiều, nhưng vẫn còn ở mức khá cao, chưa thực sự hấp dẫn người mua nhà trong bối cảnh nền kinh tế vẫn còn khó khăn như hiện nay.
"Chúng ta vừa trải qua giai đoạn thị trường trầm lắng, khá nhiều bất động sản của những người đã đi vay từ thời kỳ bùng nổ trước đó vẫn còn đang bị đọng, không thể trở thành sản phẩm đầu tư được. Vậy nên, họ cũng trở nên e ngại khi tiếp cận với nguồn vốn vay mới", TS Ánh cho biết.
Do vậy, thay vì chấp nhận những rủi ro về vay vốn, áp lực tài chính, TS Ánh đánh giá, chọn thuê nhà có thể trở thành một xu hướng phù hợp hơn trong diễn biến của thị trường sắp tới.
Giá nhà ở tăng mạnh là một trong những nguyên nhân gây ra tâm lý e ngại cho nhà đầu tư và người vay mua nhà.
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, đến hết tháng 9, dư nợ tín dụng bất động sản đạt 3,15 triệu tỷ đồng, chiếm gần 21% tổng dư nợ nền kinh tế. Trong đó, cho vay kinh doanh bất động sản tăng 16%, còn cho vay mua nhà ở chỉ tăng 4,6%. Dù cải thiện 3,5% so với năm ngoái, mức tăng này vẫn thấp cho thấy người dân ít có nhu cầu vay mua nhà đất.
Bình luận về vấn đề này, ông Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho rằng giá nhà neo ở ngưỡng rất cao, dù nhiều chủ đầu tư tung ra các chính sách kích cầu, ưu đãi thời gian qua. Ngay cả khi mặt bằng lãi suất cho vay mua nhà xuống mức rất thấp, giảm khoảng 2-3% so với năm ngoái, thu nhập của người dân thực tế vẫn rất khó khăn.
"Người dân thấy giá nhà quá cao nên họ phải chọn cách trì hoãn và chờ đợi thị trường có sản phẩm giá phải chăng", ông Lực cho hay.
Còn theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), nhu cầu mua nhà tại các đô thị lớn vẫn ở mức cao nhưng tập trung vào phân khúc bình dân, vừa túi tiền. Trong khi phân khúc này đã biến mất tại TP HCM vào năm 2021 và tại Hà Nội vào 2023. Tại hai thành phố này, 80% dự án mở bán mới từ đầu năm đến nay đều thuộc nhóm cao cấp trở lên.
Thực trạng này đẩy giá nhà ở liên tục tăng cao, vượt xa khả năng chi trả và tốc độ gia tăng thu nhập của đa số người dân. Nhu cầu về nhà ở vừa túi tiền rất lớn, song phân khúc này gần như bị "bỏ rơi", ông Đính cho hay.