Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công khai kết luận thanh tra việc tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước; chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở (giai đoạn 2011 - 2021) tại Bộ Giao thông vận tải (GTVT).
TTCP chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế trong chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở tại Bộ Giao thông vận tải (Ảnh minh hoạ)
Kết luận thanh tra chỉ ra nhiều tồn tại, vi phạm trong quá trình sắp xếp tổ chức lại, cổ phần hóa, quản lý sử dụng đất đai khi thực hiện cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước tại hàng loạt doanh nghiệp đầu ngành thuộc lĩnh vực GTVT như Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam, Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam, Cienco 4, Cienco 5, Cienco 6, Cienco 8...
Trong chuyển đổi đất sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở, TTCP đã "điểm tên" 12 lô đất, cơ sở đất do các doanh nghiệp trực thuộc Bộ GTVT quản lý, có xảy ra tồn tại, hạn chế, vi phạm. Tại Hà Nội, khu đất 16 - 18 Phan Chu Trinh (của Công ty Cơ khí Ngô Gia Tự), đã bị doanh nghiệp sử dụng để hợp tác, liên doanh đầu tư với Ngân hàng Thương mại CP quốc tế Việt Nam (VIB) thành lập pháp nhân mới là không đúng quy định về quyền và nghĩa vụ của người thuê đất trả tiền hàng năm...
Tại cơ sở nhà đất 11.276 m2 ở cụm 9, phường Phú Thượng (quận Tây Hồ), trên cơ sở đề nghị của Bộ GTVT, UBND TP Hà Nội có văn bản chấp thuận về nguyên tắc cho Công ty Đầu tư và Xây dựng nhà ở được lập phương án sử dụng đất. Việc này bị đánh giá làm không đúng về trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư.
Đối với cơ sở đất tại số 53 thị trấn Đông Anh (huyện Đông Anh), do Công ty TNHH MTV Ô tô 1/5 quản lý, sử dụng, TTCP kết luận doanh nghiệp chuyển nhượng tài sản không qua đấu giá, chuyển đổi mục đích sử dụng đất khi chưa có ý kiến của cấp có thẩm quyền.
Cơ sở đất tại km 9+500 Nguyễn Trãi (nay là 53 Triều Khúc), quận Thanh Xuân, được Nhà nước giao cho Công ty TNHH Liên doanh Ô tô Hòa Bình liên doanh với nước ngoài xây dựng nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô với thời gian sử dụng 30 năm.
Tuy nhiên theo kết luận của cơ quan thanh tra, việc việc UBND TP Hà Nội cho doanh nghiệp chuyển đổi mục đích một phần diện tích thành đất ở, dịch vụ, thương mại văn phòng là không đúng quy định.
Với cơ sở nhà, đất tại 44 Triều Khúc (quận Thanh Xuân) của Công ty CP Cơ khí ô tô Hòa Bình, được UBND TP Hà Nội cho phép doanh nghiệp chuyển đổi mục đích sử dụng không đúng với phương án tại thời điểm thực hiện cổ phần hóa.
Cơ sở đất 23.742 m2 tại 199 Minh Khai (quận Hai Bà Trưng), của Nhà máy cơ khí công trình, khu đất từng được quy hoạch là đất an ninh do Tổng cục Hậu cần kỹ thuật (Bộ Công an) quản lý nhưng chưa hoàn thiện thủ tục về đất đai.
Tại TP HCM, cơ sở nhà đất số 108-112B-114 đường Hồng Hà, phường 2 (quận Tân Bình), được Bộ GTVT và UBND TP HCM giao cho Sasco liên doanh với Tập đoàn Đầu tư địa ốc Nova thực hiện Dự án xây dựng Khu thương mại căn hộ cao cấp Sasco khi chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Theo TTCP, quá trình triển khai dự án, dù liên doanh chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính ngân sách nhà nước nhưng đã chuyển nhượng các căn hộ.
Đối với cơ sở nhà đất tại số 1 bến Vân Đồn (Quận 4), Công ty CP Đại lý hàng hải Việt Nam thực hiện góp vốn ban đầu cũng chưa đúng, chưa lập phương án cụ thể trình Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam phê duyệt.
Cơ sở đất 428 Nguyễn Tất Thành (Quận 4), cơ quan thanh tra nêu rõ Công ty Vận tải và Thuê tàu biển Việt Nam ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty Trung Thủy Lancaster, thực hiện Dự án Căn hộ kết hợp thương mại dịch vụ chưa đảm bảo đúng trình tự.
TTCP cũng kết luận cơ sở đất 430 Nguyễn Tất Thành (Quận 4) do Cảng Sài Gòn và Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 4 là chủ đầu tư dự án, nhưng đã chuyển nhượng dự án trên đất theo hình thức thỏa thuận mà không tổ chức đấu giá.
Tại Nghệ An, lô đất số 215 đường Lê Lợi, TP Vinh thuộc Cienco 4 nhưng bị Công ty mẹ của Cienco 4 chuyển nhượng cho Công ty TNHH Xây lắp tổng hợp miền Trung. Tuy nhiên, theo TTCP, việc này theo thỏa thuận thị trường mà không đấu giá là sai phạm.
Tại TP Huế, dự án chuyển nhượng đất tại số 14 Phan Chu Trinh của Công ty CP Cầu 1 Thăng Long không xin phép ý kiến chỉ đạo của Bộ GTVT và Bộ Tài chính là sai quy định.
Với kết quả thanh tra nêu trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT kiểm điểm để xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo Bộ GTVT có liên quan trong việc để xảy ra các tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm nêu trên.
Cơ quan thanh tra cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo Bộ; kiến nghị UBND TP Hà Nội, TP HCM, Thừa Thiên- Huế, cùng một số địa phương xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có sai phạm.