“Hậu kiểm từng phần, từng công trình”
Tiếp tục chương trình kỳ họp, sáng 14/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Xây dựng sửa đổi.
Theo đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp), trong thực tế đã diễn ra nhiều câu chuyện liên quan đến cấp hay không cấp giấy phép xây dựng, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Nói về việc này, ông Hòa ví dụ như vụ việc ở Hải Phòng hay mới đây là vụ ở TP.HCM.
“Như vậy, trách nhiệm cơ quan chính quyền rất quan trọng trong việc hậu kiểm. Phải tránh làm sao công trình hoàn thành xong rồi mới hậu kiểm, sau đó có tranh chấp xảy ra, sẽ tốn kém tiền của người dân”, ông Hòa nói.
“Vụ việc ở Hải Phòng , nghe trung gian chỉ đất rồi xây nhầm nhà trên đất của người khác. Nếu từ chỗ chúng ta tiền kiểm, cán bộ địa chính xuống chỉ định vị trí cho chủ nhà xây dựng thì làm gì có vụ xây nhầm nhà”, đại biểu cho hay.
Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa. Ảnh: Như Ý
Khẳng định, việc chuyển tiền kiểm sang hậu kiểm là cần thiết, nhưng theo đại biểu đoàn Đồng Tháp, chính quyền địa phương vẫn phải có trách nhiệm trong quá trình xây dựng. “Người ta báo thì phải đến để kiểm tra, ghi nhận, nhắc nhở để thực hiện”, ông nói.
Liên quan đến vấn đề cấp phép xây dựng, đại biểu tiếp tục nêu ví dụ: nhà chung cư được cấp phép xây 10 tầng, giờ họ xây 11, 12 tầng, sau khi lập biên bản, bây giờ cho tồn tại hay không cho tồn tại?
Theo ông, nếu kiểm tra kỹ ngay từ đầu sẽ không có chuyện xây vượt tầng, vượt giấy phép, nếu có sẽ ngăn chặn kịp thời. “Đợi người ta xây dựng 12, 13 tầng lúc đó mới vào lập biên bản, sẽ ảnh hưởng đến sinh kế của người dân cũng như nguồn lực nhà nước”, ông Hòa cho hay.
Phân tích điều này, đại biểu đồng tình với cơ chế hậu kiểm, nhưng nhấn mạnh phải “hậu kiểm từng phần, từng công trình” trong quá trình thi công. Do vậy, cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng phải kiểm tra thường xuyên trong vấn đề hậu kiểm để cá nhân, tổ chức xây dựng không sai quy định, hạn chế thiệt hại thấp nhất.
Quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp xã
Liên quan đến việc miễn giấy phép xây dựng, theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng), dự thảo luật quy định miễn giấy phép xây dựng đối với một số loại công trình, theo hướng giảm “tiền kiểm”, tăng “hậu kiểm”. Đây là nội dung phù hợp với mục tiêu cải cách, cắt giảm các thủ tục hành chính, giảm thời gian, chi phí thực hiện các thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp.
Tuy nhiên, nữ đại biểu đoàn Hải Phòng nêu thực tiễn xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm vỉa hè, đất công, xây vượt tầng, thay đổi công năng…diễn ra ở nhiều nơi. Nhiều công trình không được phát hiện từ sớm, chỉ khi công trình đã xây gần xong hoặc hoàn thiện mới bị phát hiện và xử lý.
Trước thực trạng như vậy, cùng với bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đội ngũ cán bộ chuyên môn về xây dựng ở cấp xã rất mỏng, thiếu cán bộ có chuyên môn sâu, bà Nga đề nghị, cần bổ sung các cơ chế tăng cường “hậu kiểm” để phát hiện và xử lý các sai phạm về xây dựng kịp thời; quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp xã, trong việc kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm các quy định xây dựng ngay từ giai đoạn đầu.
Nữ đại biểu đoàn Hải Phòng cũng kiến nghị bổ sung chế tài xử lý trách nhiệm người đứng đầu nếu không phát hiện hoặc không xử lý kịp thời các sai phạm về công trình xây dựng; nghiên cứu bố trí lực lượng hỗ trợ quản lý xây dựng ở cấp cơ sở…để khâu “hậu kiểm” thực sự kịp thời và đạt hiệu quả.
“Tránh tình trạng mở cơ chế hậu kiểm nhưng không có đủ nguồn nhân lực, con người để thực hiện hậu kiểm”, bà Nga lưu ý.
